Političari prave štetu "grebanjem" o SDT: Neuobičajeno veliki broj reakcija na hapšenje Lazovića i Katnića

Partije nove većine ne ustežu se da sebi pripišu zasluge Specijalnog državnog tužilaštva (SDT), što bi moglo da ispolitizuje istražni i sudski postupak tako da optuženi za ozbiljan organizovani kriminal u odbrani i u javnosti mogu da se pozivaju na odmazdu i revanšizam.

To je “Vijestima” rekao direktor Istraživačkog centra Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) Dejan Milovac komentarišući reakcije političara na hapšenje nekadašnjeg glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića i bivšeg pomoćnika direktora Uprave policije Zorana Lazovića.

Katnić i Lazović uhapšeni su u nedjelju ujutro, po nalogu SDT-a, koje ih sumnjiči za stvaranje kriminalne organizacije i zloupotrebu službenog položaja. SDT Lazovića sumnjiči da je odobrio otvaranje crnogorske granice za ulazak plaćenika kavačkog klana Veljka Belivuka i Marka Miljkovića i za spasavanje Duška Roganovića teških optužbi, a Katnića da mu je u tome pomogao.

Nakon hapšenja uslijedila su reakcije političara, pri čemu su partije na vlasti i neke opozicione pozdravila hapšenje, ostavljajući utisak da se hvale rezultatima SDT-a kao svojim, dok je Demokratska partija socijalista (DPS) saopštila da je to nastavak prakse revanšizma koji traje od 30. avgusta, a koji za cilj ima kriminalizaciju prethodne vlasti po svaku cijenu uz ambiciju da se, osim političke štete, sruši i optužnica u slučaju državni udar.

Izvršna direktorica Centra za građanske slobode (CEGAS) Marija Popović Kalezić poručuje da politički akteri, svojim djelovanjem i javnim istupima povodom privođenja, zadržavanja, podizanja i potvrđivanja optužnica, kao i drugih procesnih radnji, moraju shvatiti da šalju poruku nerazumijevanja sopstvenih, a onda i nadležnosti policije, tužilaštva i sudstva.

Kaže da će dovoljno političke zrelosti pokazati onda kada iz svoje nadležnosti budu davali puni doprinos.

“Ako smo krenuli u borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije, a usput i stvaranje ambijenta za uspostavljanje vladavine prava, onda je jasno da se rad policije, tužilaštva i sudstva ne smije ometati, već da im se moraju stvarati adekvatni uslovi, kako bi njihov rad bio učinkovitiji i profesionalniji”, kazala je Popović Kalezić “Vijestima”.

Milovac kaže da nije neuobičajeno da se u odsustvu sopstvenih rezultata pokušavaju prigrabiti zasluge tuđeg rada, i to je bilo prilično očigledno za vrijeme vlade prethodnog premijera Dritana Abazovića čija partija je prednjačila u tome.

“Ta praksa je bila toliko odomaćena za vrijeme takozvanog tehničkog mandata, da se pokušao kreirati kult ličnosti i nekakava imaginarna ‘ruka pravde’ od koje ‘nema mirnog sna’. Sve je to dio političkog folklora koji je nažalost zamijenio stvarnu podršku radu SDT-a, kako kada je u pitanju zakonodavni okvir, tako i sami prostorni i tehnički uslovi za rad”, rekao je Milovac.

Kako je dodao, hapšenje Katnića i Lazovića je pokazalo da takva praksa nije nestala sa odlaskom Abazovića sa vlasti, te da se političke partije koje čine novu većinu ne ustežu od pripisavanja sebi tuđih zasluga.

“Ne mislim da je time značajno ugrožena samostalnost SDT-a, te da se onaj dio opasnih političkih pritisaka dešava van očiju javnosti i javne scene. Ono što postoji kao realna šteta jeste da se istražni i sjutra sudski postupak ispolitizuju do mjere da oni optuženi za ozbiljan organizovani kriminal u svojoj odbrani nalaze prostor da ga predstave kao odmazdu i revanšizam, upravo onako kako je je to DPS već uradio u prvoj reakciji na hapšenje Katnića i Lazovića”, rekao je Milovac.

Iz DPS-a su saopštili da su “optužnice pisane na naslovnim stranama medija, koji su eksluzivno i nezakonito u posjedu sumnjivih Sky materijala i dokumenata iz Agencije za nacionalnu bezbjednost”.

“Akcija SDT-a nastavak je prakse revanšizma koji traje od 30. avgusta, a koji za cilj ima kriminalizaciju prethodne vlasti po svaku cijenu”, rekli su iz te partije.

Ovo nije prvi put da iz DPS komentarišu hapšenja toj partiji bliskih ljudi, ali jeste prvi put da postupanje SDT okarakterišu kao “revanšizam”

Bivši predsjednik Crne Gore i nekadašnji lider DPS-a Milo Đukanović kazao je 2022. godine, povodom hapšenja čelnika “Plantaža” Verice Maraš i Veselina Vukotića, da su oni “u značajnom periodu obavljali značajne poslove i prema tome je uvijek imao poštovanje”.

“Polazeći od prezumpcije nevinosti, imam nade da tu navodi nisu tačni jer je moje iskustvo sa njima vrlo pozitivno i uvijek su poštovali pravni sistem Crne Gore”, rekao je on.

Ruka pravde, timski rad, ispravan put...

Bivši premijer Dritan Abazović ocijenio je u nedjelju da je hapšenje Katnića i Lazovića, veliki dan za pravdu.

“Nakon toliko godina bitke, progona, propagande, neistina i podmetanja od Lazovića, Katnića i brojnih njihovih pomagača, kao što sam i naveo, istina je pronašla svoj put”, saopštio je Abazović, koji je godinama nazivao Lazovića šefom “kriminalne hobotnice” i koga je on tužio zbog navodne klevete.

Njegov partijski kolega i bivši ministar unutrašnjih poslova Filip Adžić rekao je prekjuče da “ruka pravde” funkcioniše bez obzira na opstrukcije. On je sinoć u emisiji “Načisto” rekao da je malo iznenađen reakcijom vrhovnog državnog tužioca Milorada Markovića (VDT), jer smatra da je ovo bio primjer gdje je 80-90 posto partija bilo vlasti ili opozicije dalo punu podršku tužilaštvu da radi. Marković je prekjuče kritikovao komentare političara rekavši da na vladavini prava treba svako da radi u okviru svojih nadležnosti.

Adžić je sinoć kazao da je za izbor VDT i GST zaslužna većina koja je dala unutar parlamenta potrebnu podršku i da su sve partije koje sada čine vlast izuzev Pokreta Evropa sad (PES) dale doprinos.

Lider Demokrata i potpredsjednik Vlade Aleksa Bečić čestitao je prekjuče “svim hrabrim pripadnicima bezbjednosnog sektora i SDT-a koji su kvalitetno i predano radili na pripremi i realizaciji akcije”.

“Ponosan sam kao koordinator organa obavještajno-bezbjednosnog sektora i potpredsjednik Vlade za bezbjednost na vašu posvećenost, hrabrost i odlučnost da ovu prelijepu zemlju očistimo od organizovanog kriminala i korupcije. Nastavljamo beskompromisno, timski i odlučno jer borba za zemlju jakih institucija i vladavine prava je najveća patriotska dužnost”, poručio je Bečić, najavljujući da će s ministrom policije Danilom Šaranovićem (Demokrate) otputovati u posjetu sjedištu Europola u Hagu.

Šaranović je saopštio da hapšenje Katnića i Lazovića “dokaz beskompromisne posvećenosti bezbjednosnog sektora izgradnji države slobodnih institucija i vladavine prava”.

Potpredsjednik Vlade Momo Koprivica (Demokrate), naveo je da procesuiranje Katnića i Lazovića predstavlja “veliki korak u oslobađanju institucija od kriminalnih centara moći”.

On je rekao da o tome koliko su državne institucije do smjene DPS-a prije skoro četiri godine bile kriminalizovane, pokazuju akcije u kojima su do sada, osim Katnića i Lazovića, uhapšeni bivša predsjednica Vrhovnog suda Vesna Medenica, bivši predsjednik Privrednog suda Blažo Jovanić, te dva nekadašnja direktora policije, Veselin Veljović i Slavko Stojanović.

Portparol Nove srpske demokratije (NSD) Mirko Miličić, rekao je da su ta stranka i nekadašnji Demokratski front bili žrtve i najveći borci protiv političkog progona koji je izvršavao dvojac Katnić-Lazović.

Poručio je da im, kao ljudima koji se godinama bore za pravdu, akcija služi kao dokaz ispravnosti njihove ideje i važnost izbora novih ljudi u tužilačkoj organizaciji.

Iz Demokratske narodne partije (DNP) poručili su da je hapšenje Katnića i Lazovića još jedan dokaz “ispravnog puta Crne Gore prema vladavini prava”.

Iz Socijalističke narodne partije (SNP) su kazali da je prošlo vrijeme kad su organizovani kriminal i korupcija prolazili nekažnjeno.

“Očekujemo da ovaj proces dovede i do procesuranja i kažnjavanja nalogodavaca zločina protiv (saveznog ministra odbrane) Pavla Bulatovića i (urednika lista “Dan”) Duška Jovanovića...”, saopštili su.

Lider Prave Crne Gore Marko Milačić, saopštio je da hapšenje Katnića i Lazovića predstavlja “još jednu veliku pobjedu nad mafijom u Crnoj Gori”.

Premijer Milojko Spajić takođe je pozdravio hapšenje, ali je poručio da svaka grana vlasti mora da radi svoj posao sa motivom da se kroz efikasnu saradnju dolazi do zajedničkog cilja.

“Za profesionalan i jako odgovoran posao tužilaštva, Vlada i uprave će nastaviti da obezbjeđuju adekvatne uslove i podršku, kako bi se vladavina prava primjenjivala efikasno i u punoj mjeri”, napisao je Spajić na mreži X.

VDT Marković u nedjelju je, nakon reakcija partija, poručio da je uspostavljanje vladavine prava zadatak svih institucija i društvenih činilaca u Crnoj Gori i na njenom unapređenju treba da rade svi zajedno, ali svako u okviru svojih, Ustavom i zakonom definisanih nadležnosti.

“Komentari političkih subjekata i nosilaca javnih funkcija, povodom realizacije tužilačko-policijske akcije u kojoj su lišena slobode dva lica (M. K i Z. L.), predstavljaju okolnost zbog koje bi se mogao steći utisak javnosti o ugrožavanju samostalnosti tužilaštva, čemu se državnotužilačka organizacija odlučno suprotstavlja”, kazao je Marković.

Predsjednik Socijaldemokratske partije (SDP) Ivan Vujović poručio je u nedjelju da treba pustiti Tužilaštvo da radi svoj posao.

“Podrška i odgovornost ja na Tužilaštvu, partije da ne prisvajaju njihove rezultate. Stav VDT Markovića je sistemski i jedino ispravan. Bilo bi principijelno da neke partije imaju isti odnos i kada se hapse njihovi funkcioneri. Tada je muk. Pustimo Tužilaštvo da radi svoj posao”, objavio je Vujović na društvenoj mreži X.

Prijave podnijeli Milačić i Milošević 2021, Koprivica veli on zaslužan

Krivični prijavu SDT-u protiv Lazovića zbog slučaja “Belivuk” podnio je Marko Milačić u septembru 2021, dok je na čelu SDT-a bio Katnić, zatim u martu 2023, u Novovićevom mandatu.

Bivši državni sekretar u MUP-u Rade Milošević je u oktobru 2021. godine podnio prijavu protiv službenice granične policije S. I. zbog sumnje da je zloupotrijebila službeni položaj ukidanjem zabrane ulaska Belivuku i Miljkoviću. Nakon toga je hapšeno nekoliko službenika Uprave policije.

SDT je, međutim, prijavu odbio, zbog čega je Milošević pisao pritužbe koje su takođe odbijene.

Potpredsjednik Vlade Momo Koprivica rekao je da je Lazović uhapšen nakon optužbi koje je on pokrenuo na Odboru za politički sistem, pravosuđe i upravu u aprilu prošle godine, kao tadašnji predsjednik tog skupštinskog tijela, o ukidanju zabrane Belivuku da uđe u Crnu Goru.

Njegovog partijskog šefa Bečića je, kako je objavio DCG, u oktobru 2021. dok je bio predsjednik Skupštine pratio odbjegli policijski službenik povezan sa kavačkim klanom Ljubo Milović, a nakon što je Bečić u avgustu te godine javno pomenuo Lazovića i Belivuka. O tome je sačinjena policijska zabilješka.

( Biljana Matijašević )