Ako hoće u Evropu, država mora da prepusti dio nadležnosti opštinama

“Decentralizacija u Crnoj Gori – gdje smo, a gdje treba da budemo” naziv je okruglog stola koji je juče održan u Tivtu na inicijativu predsjednika Skupštine Opštine Tivat Miljana Markovića (Nova) i Zajendice opština Crne Gore.

Ovaj događaj okupio je predstavnike Vlade, više crnogorskih lokalnih uprava, Zajednice opština, predstavnike Stalne konferencije gradova i Opština Srbije, NALAS-a, ali i predstavnike nekoliko ambasada. U fokusu su bile teme vezane za decentralizaciju nadležnostiu državne uprave, proširenje portfolija usluga koje lokalne vlasti pružaju građanima, ali i unapređenje fiskalnog okvira iz kojeg opštine treba da obezbjede sredstva neophodna za obavljenje dodatnih poslova koje bi na njih eventualno prenijele centralne vlasti, granicama autonomije lokalnih samouptrava, kao i iskustvima iz regiona koje su predstavili učesnici okruglog stola iz Srbije, odnosno Albanije.

Generalna sekretarka Zajednice Opština Crne Gore Mišela Manojlovič prisutne je upoznala sa izvještajem Kongresa lokalnih regionalnih vlasti Savjeta Evrope i primjeni Evropske povelje o lokalnoj smaoupravi u Crnoj Gori u periodu od 2015- do 2013.godine, a iz kojih se vidiu da su i u Briselu veoma svjesni aktuelnog vrlo centralističkog uređenja sistema javne uprave u Crnoj Gori i teškog, odnosno gotovo zavisnog položaja u koji je naša Vlada dovela opštine.

“Neophodna je ravnomjernija raspodjela ovlašćenja između lokalnih samouprava i državnih vlasti, odnosno fleksibilniji metodi javnog upravkljanja. Mnogo toga se može promijeniti na bolje i reformisati, počev od donošenja novog Zakona o lokalnoj samoupravi, unapređenja participativnog i inkluzivnog učešća građana u upravljanju na lokalnom nivou, kao i ekonomskih aspekata procesa decentralizacije kako bi opštine bile ekonomski održive, sposobne da odgovore eventualnim novim nadležnostima i poslovima koji bi im se povjerili i opštine na najbolji način mogle da kreiraju pogodan poslovni ambijent za razvoj lokalnih ekonomija.”- istakao je predsjednik tivatskog parlamena Miljan Marković.

Njegova koleginica, predsjednica Skupštine Glavnog grada Podgorce Jelena Borovinić-Bojiović naglasila je da treba prošiti nadležnosti lokalnih uprava jer su one organi vlasti u najneposrednijem kontaktu sa građanima i da to “ne treba shvatiti kao razvlašćivanje cventralne vlasti, već kvalitetno zadovoljavanje potreba građana koje najbolje razumiju i shvataju organi koji su tim građanima i najbliži, a to su lokalne uprave”.

Borovinić-Bojović je najavila i donošenje novog Zakona o glavnom gradu, dok je ministar javne uprave Maraš Dukaj obećao skoro usvajanje novog Zakona ko lokalnoj samoupravi koji po njegovim riječima, “izaći u susret zahtevima opština”.

Istakao je da će novi zakon donijeti pored opština, i uvođenje statusa gradova, te decentralizaciju nadležnosti u nekim od ključnih oblasti za rad lokalnih samouprava poput zdravstva, prostornog planiraja, obrazovanja… Dukaj je poručio da da opštine u Crnoj Gori moraju imati veće ingerencije prventsveno zbog građana, a ne onih koji ih vode.

“Reforma koja se sprovodi mora biti bazirana na unapređenu decentralizacije, jer je analiza funkcionisanja sistema lokalne samouprave pokazala da je Crna Gora centralizovana država, ne samo u odnosu na region, nego i šire. To su pokazale ne samo naše, već i analize urađenje od strane Savjeta Evrope. U Crnoj Gori u posljednjih deset godina radilo samo o centralizaciji sistema lokalne samouprave i to se mora promijeniti”- poručio je ministar javne uprave, naglasivši i značaj procesa digitralizacije rada lokalnih uprava što MJU počinje pilot-projektom koji će se primjenjivati u 10 opština.

“Zajednički cilj nam je da punim angažovanjem svih, pripremimo opštine u Crnoj Gori za punu primjenu pravnog okvira EU u našoj državi.”- poručio je Dukaj. Predsjednica Odbora za razvoj lokalne samouprave Zajednice opština Crne Gore Slađana Anđušić kazale je da je postojeci crnogorski sistem državne uprave “ograničeno centralizovan.” „Zakoni su često doneseni od strane poslanika bez javnih rasprava, bez konsultovanja javnosti i utvrđene obaveze za opštine ili su opštinama oduzmane nadležnosti. Decentralizacija mora da podrazumijeva više odgovornosti, odgovornu upravu, koja mora da poznaje samu sebe“.- istakla je ona.

( Siniša Luković )