Rampa za manipulacije ili smokvin list vlasti - Suprotstavljeni stavovi o amandmanima na Rezoluciju o Srebrenici

Iako je zvanična Srbija oštro reagovala na najave Vlade Crne Gore da će podnijeti dva amandmana na Rezoluciju Ujedinjenih nacija (UN) o Srebrenici, a crnogorski nevladin sektor zatražio od premijera Milojka Spajića da ih javno objavi i obrazloži, samo je poslanica Pokreta Evropa sad Jelena Nedović saopštila da su amandmani podnijeti “posredstvom” Sjedinjenih Američkih Država.

“Vijestima” je u prekjuče nezvanično saopšteno da Vlada Crne Gore planira da preda dva amandmana na Rezoluciju o Srebrenici, radi “postizanja što boljih odnosa i smirivanja političke napetosti u regionu”.

Prvi amandman na preambulu Rezolucije navodno glasi “ponavljajući da je krivica za zločin genocida individualizovana, te se ne može pripisati bilo kojoj etničkoj, vjerskoj ili drugoj skupini ili zajednici u cjelini”, a drugi “potvrđujući nepovredivost opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini u svim njegovim odredbama”.

Ovakav potez Podgorice, koja se nije do sada zvanično izjašnjavala hoće li glasati za rezoluciju ili ne, novopečeni šef srpske diplomatije Marko Đurić ocijenio je kao “pranje savjesti” kako pred javnošću u Crnoj Gori ne bi izgledalo “da su protiv bratske Srbije”, zaprijetivši indirektno preispitivanjem odnosa sa Podgoricom.

“Srbija će prema odnosu u vezi sa ovom rezolucijom da mjeri ko se postavlja prijateljski, koga možemo da smatramo prijateljem, a koga partnerom. Borićemo se za nove prijatelje, ali ćemo da pravimo razliku”, kazao je Đurić.

Najviši zvaničnici u Beogradu i Banjaluci i njihovi mediji sedmicama tvrde kako je Rezolucija UN uperena protiv srpskog naroda, Srbije i Republike Srpske, jednog od dva entiteta Bosne i Hercegovine, koji se želi proglasiti genocidnim, iako se niti jedna država ni narod u sadašnjoj njenoj verziji ne pominju.

Ministar vanjskih poslova Filip Ivanović uzvratio je juče Đuriću saopštenjem u “Vijestima” da se Crna Gora u vođenju vanjske politike rukovodi isključivo svojim interesima, i upozorio ga da će se prema drugim zemljama ponašati po principu reciprociteta.

Ivanović je kazao da razumije da se “u prvim danima mandata mogu desiti i ishitreni potezi, kao što se i dogodilo sinoć kada je (Đurić) komentarisao nezvanične informacije povodom teksta Rezolucije UN o Srebrenici”.

“Takođe, zahvaljujem mu na isticanju principa u vođenju spoljne politike Republike Srbije, koji nisu ništa novo u međunarodnim odnosima. Naime, i Crna Gora u spoljnoj politici baštini iste principe. Da bi bilo jasnije: Crna Gora se u vođenju vanjske politike rukovodi isključivo svojim, a ne tuđim, interesima. Takođe, Crna Gora će se prema drugim državama odnositi upravo onako kako se te države odnose prema Crnoj Gori”, saopštio je Ivanović “Vijestima”.

Đurić je sinoć saopštio da je krajnje neobično da se “o jednoj osjetljivoj temi od šireg značaja za regionalnu stabilnost i bezbjednost ne konsultuju najbliži susjedi na koje se ta tema neposredno odnosi” i naglasio da “vjeruje da je u pitanju previd, a ne iskazana politička namjera”.

Bivša potpredsjednica Skupštine Branka Bošnjak (PzP), koja je 2021. godine u crnogorskom parlamentu podržala Rezoluciju o Srebrenici iako su kolege iz tadašnjeg Demokratskog fronta glasale suprotno, kazala je “Vijestima” da je Rezolucija UN jasna, “ko god hoće da je pročita a ne da nasijeda na manipulacije političara, koji je beskurpulozno zloupotrebljavaju u dnevno-političke svrhe”.

“Sve je jasno, i nikakvi amandmani nijesu potrebni. Vidim ih kao pokušaj paravana kojim bi se umirili i prikrili različiti stavovi unutar vladajuće većine. To samo govori o nedostatku državničkog stava i nezrelosti ovih koji nam vode državu, na čelu sa premijerom. Ne može se igrati na sve strane, treba biti jasan i principijelan, ma koliko to nekad bilo nepopularno”, kazala je Bošnjak.

Ona je ocijenila da Vlada treba da ima jasnu i konzistentnu spoljnu politiku zasnovanu na demokratskim principima i interesima Crne Gore, posebno u ovim momentima kada se u regionu opet bude opasni velikodržavni projekti.

“Nažalost, to nije slučaj sa ovom Vladom, već imamo disonantne stavove za, po Crnu Goru, vrlo važnim inicijativama. Čak i unutar PES-a imamo različite stavove. Sve to nije dobro”, ocijenila je Bošnjak.

Komentarišući izjavu Đurića, Bošnjak je kazala da “treba da vodimo spoljnu politiku u interesu Crne Gore, i da EU integracije budu prioritet”:

“Kako će to tumačiti šef srpske diplomatije, manje je bitno”.

Odgovarajući na pitanje da li očekuje da će Crna Gora podržati rezoluciju, bez obzira na amandmane, Bošnjak je kazala da treba glasati za rezoluciju, “ukoliko istinski želimo da budemo dio civilizovanog svijeta”:

“Jer ona je, ponavljam, usmjerena samo prema zločincima koji su počinili nedjela i koji sad očajnički pokušavaju da se sakriju iza naroda. Zato je važno da se oni privedu pravdi i osude, jer suočavanje sa zločinima je iskorak ka oprostu i stabilnosti regiona, kao i njegovati kulturu sjećanja na sve nevino stradale, a u Srebrnici ih je, nažalost, bilo na hiljade”, kazala je Bošnjak.

Dok su predstavnici opozicije za podršku Rezoluciji i njeno konsponzorisanje od strane Crne Gore, od predstavnika vlasti se čuju disonantni tonovi.

Nedović je kazala da amandmanima Vlada uvažava žrtve, ali i sprečava žigosanje naroda zbog zločina pojedinaca, a da je cilj da onemoguće manipulacije koje često služe određenim društveno-političkim činiocima za unutrašnje potrebe.

“Njihovi eksponenti uporno učitavaju i komentarišu ono što ne piše i onda polemišu sa svojom tezom, želeći da stvore percepciju u javnosti koja nije realna i bazirana na činjenicama. Tako su juče ekstremistički analitičari bliski bivšem režimu potrčali da izvrijeđaju predlagače i same amandmane kojima se uvažavaju žrtve genocida, individualizuje krivica, te afirmiše Dejtonski mirovni sporazum, a time i teritorijalni integritet Bosne i Hercegovine uz Republiku Srpsku kao entitet u njoj”.

Ona je kazala da je interesantno da istovremeno i neki pojedinci iz Beograda poznati po aplauzima, nijesu zadovoljni amandmanima govoreći da su u službi kako bi se “isprala savjest pred domaćom publikom”.

Predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić (NSD) kazao je nedavno da bi glasanjem za rezoluciju o Srebrenici Crna Gora okrivila cijeli srpski narod.

Mandić je na društvenoj mreži X rekao da očekuje da će Spajić pažljivo procijeniti situaciju i voditi računa o vitalnim interesima zemlje i naroda koji žive u njoj.

“Istinski smatram da Spajić ne misli da su Srbi genocidan narod, jer ne vidim zašto bi potpisivao koalicioni sporazum o saradnji sa predstavnicima navodno “genocidnog naroda””, rekao je Mandić, poručivši da će o tome razgovarati sa premijerom i parlamentarnom većinom “kako bi postigli dogovor koji će biti prihvatljiv za sve”.

Predsjednik Demokratske narodne partije Milan Knežević je nedavno saopštio da premijer nema njegovu podršku da Crna Gora glasa za Rezoluciju o Srebrenici, i da je o tome obavijestio Spajića.

“Da sam kojim slučajem na njegovom mjestu glasao bih protiv, i to zna čitava Crna Gora”, rekao je Knežević.

On je saopštio da Crna Gora mora glasati protiv Rezolucije, ne samo zbog Srbije, nego i zbog sebe, “jer ukoliko bude glasala za Rezoluciju, osudiće i samu sebe na genocidnost”, kao i da je namjera Rezolucije “da nas žigošu kolektivnom krivicom i obilježe kao genocidni narod”.

Ni DNP ni Nova srpska demokratija (NSD) nijesu odgovorile na pitanje “Vijesti” da li će uskratiti podršku Vladi, ako podrži Rezoluciju o Srebrenici.

Potpredsjednik Vlade i Socijalističke narodne partije (SNP) Dragoslav Šćekić je nedavno saopštio da Crna Gora ne bi trebalo da u UN podrži Rezoluciju o genocidu u Srebrenici, navodeći da bi to moglo dodatno podići tenzije u regionu i u zemlji.

Koalicija NVO je juče u pismu koje je uputila Spajiću tražila da se izjasni o tome predlaže li Vlada amandmane na Rezoluciju, i ako da, da objavi i argumentovano obrazloži tekst tih amandmana.

“Posebno zahtijevamo od premijera Spajića da prilikom izjašnjavanja o eventualnim amandmanima saopšti i to da li će Crna Gora, uz njih, kosponzorisati rezoluciju o Srebrenici ili neće, i ako neće zbog čega neće, te da li se, na bilo koji način dovodi u pitanje glasanje Crne Gore o rezoluciji u slučaju da amandmani ne budu usvojeni”, navodi se u pismu koalicije NVO.

Iz opozicije traže da Vlada saopšti svoj jasan stav o Rezoluciji.

Predsjednik Bošnjačke stranke Ervin Ibrahimović, pitao je Spajića hoće li Crna Gora na zasjedanju Generalne skupštine UN podržati Rezoluciju “i time još jednom stati na istu stranu sa državama razvijene demokratije i poštovanja prava”.

Spajić će na to pitanje odgovoriti na Premijerskom satu, koji je zakazan za četvrtak 9. maja.

“Umjesto što nemušto i nevješto taktizira, a kad već nema hrabrosti da se nađe u društvu nekoliko desetina država koje su kosponzorisale Rezoluciju Ujedinjenih nacija (UN) o genocidu u Srebrenici, Vlada treba da stisne petlju i da konačno saopšti svoj jasan stav na ovo, ne političko, nego etičko pitanje”, rekao je predsjednik Socijaldemokrata Damir Šehović.

On je kazao da bi svako dalje političko prenemaganje i predlaganje amandmana o stvarima koje se u Rezoluciji uopšte ne pominju, predstavljalo ponižavanje ne samo Vlade, nego države koju predstavlja, a koja je svoj odnos prema ovoj temi već saopštila 2021. godine u Skupštini Crne Gore usvajanjem Rezolucije o zabrani negiranja genocida u Srebrenici.

DPS: Vlada bi da udovolji Vučiću i Dodiku, PES: Licemjerje DPS-a

Iz Demokratske partije socijalista (DPS) je juče saopšteno da Vlada nije našla za shodno da građane informiše o stavu prema Rezoluciji UN o genocidu u Srebrenici, već pokušava da dozirano plasira informacije kako bi postigla nemoguće - da udovolji (Aleksandru) Vučiću i (Miloradu) Dodiku, sa jedne strane, a sa druge poštuje evropski stav o Rezoluciji.

Saopšteno je da kalkulisanje, u vidu nekog amandmana na Rezoluciju o Srebrenici, predstavlja trapavo vođenje spoljne politike koje je već dobilo odgovor iz Beograda od srpskog ministra spoljnih poslova Marka Đurića.

Iz PES-a su odgovorili da bi evolucija DPS-a od “ratnohuškačke partije do evroatlantske, kao i poruke koje danas šalju imali smisla da su se “reformističke” snage nepovratno distancirale od dugogodišnjeg predsjednika, koji iza sebe ima upravo teret odgovornosti za ratne užase širom bivše Jugoslavije, ali i politička savezništva sa Dodikom i Vučićem, koja sada pripisuju drugima”.

Saopštili su da je licemjerno da na kosponzorisanje rezolucije o genocidu u Srebrenici pozivaju oni, “koji su gorivom sponzorisali tenkove za vrijeme užasa u Srebrenici”.

“Ako postoji saglasnost da za zločine genocida nijesu odgovorni narodi, već pojedinci, što je konstatovano u presudama međunarodnih sudova, onda ne vidimo razlog zašto bi bilo kome smetala inicijativa da se u tom pravcu i precizira odgovornost?”, saopšteno je iz PES-a.

Bošnjak: Stigmatizuju svoj narod neistinama o kolektivnoj odgovornosti

Bošnjak je, obrazlažući zašto je 2021.podržala Rezoluciju o Srebrenici u Skupštini, kazala da je njen glas za rezoluciju bio logičan, kao nekoga ko je “ostao dosljedan u svojim osnovnim etičkim principima, i nekoga ko je 90-tih jasno iznosio anti ratni stav i suprotstavljao se pogubnim huškačkim nacionalistickim projektima, i kao legaliste koji poštuje odluke međunarodnog suda”.

„To sam smatrala i smatram civilizacijskim činom, jer i ta rezolucija, iako u tom momentu politički motivisana, a i ova UN - ne osuđuju narod, već za zločin odgovorne pojedince“.

Istakla je da „bezočnom manipulacijom osjećanjima naroda, pojedini poltičari zloupotrebljavajući poziciju i samo zarad političkih poena pokušavaju svoju bezočnu laž o kolektivnoj odgovornosti naroda da plasiraju kao istinu“.

“Upravo oni, takvim činjenjem stigmatizuju svoj narod i lijepe mu etiketu genocidnog. Da su samo dio te energije usmjerili na zaštitu i kulturu sjećanja na nevina stradanja njihovog naroda, učinili bi nešto korisno. Nijedan narod ne može biti genocidan, odgovornost je individulalna, jer se upravo počinitelji takvih zločina pokušavaju sakriti iza kolektiviteta”, kazala je Bošnjak.

Ona očekuje da se u UN ubrzo predloži i Rezolucija o genocidu „koji se upravo sada dešava nad palestinskim narodom, jer bi sve ovo bilo licemjerno ukoliko se jasno ne osudi i taj genocid, bez obzira što neki svjetski moćnici bježe od tog priznanja“.

( Željka Vučinić )