Funkcionerska kampanja u susret izborima u Budvi: Partijsko kićenje državnim perjem

Iako su vladajuće stranke godinama dok su bile u opoziciji, optuživale Demokratsku partiju socijalista (DPS) i njene partnere za zloupotrebu državnih resursa i funkcionersku kampanju uoči izbora, pojedini primjeri u susret predstojećem izlasku na birališta u Budvi pokazuju da ni ti politički akteri nisu imuni na prakse koje su spočitavali drugima.

Do sada su se u toj opštini desile makar dvije situacije koje se mogu podvesti pod vid funkcionerske kampanja, odnosno postupke kojima neke vladajuće stranke, koristeći mehanizme koje imaju zahvaljujući tom položaju, pokušavaju sebi da obezbijede prednost na izborima.

Jedna od primjera je posjeta šefa Skupštine Andrije Mandića (Nova srpska demokratija) i njegove koleginice iz Azerbejdžana Sahibe Gafarove Budvi krajem prošlog mjeseca. Oni su tada obišli Sveti Stefan, a Mandić je najavio da će se pitanje hotelsko-turističkog kompleksa u tom ljetovalištu, koji ne radi tri godine, riješiti u bliskoj budućnosti, i da će ponovo biti otvoren za mnogobrojne posjetioce.

Nejasno je zašto se Mandić bavi temama Svetog Stefana i turizma, kad ta pitanja nisu u nadležnosti čelnika parlamenta, kao ni na osnovu čega tvrdi da će problem biti riješen.

Njegova stranka na izborima u Budvi nastupa u okviru koalicije “Za budućnost Budve”, čiju listu predvodi Mladen Mikijelj. On je bio u delegaciji budvanske opštine koja se susrela s Gafarovom.

Dolazak nje i Mandića u Budvu osudila je potpredsjednica te opštine Jasna Dokić, koja se nalazi na listi “Budva naš grad - Nikola Jovanović”. Ona je poručila da je najviše čudi što se Gafarova uključila u predizbornu kampanju, “direktno se svrstavajući na jednu stranu”.

Ni Mandićeva partija, ni Skupština nisu odgovorili “Vijestima” u vezi sa tim da li njegova posjeta Budvi predstavlja funkcionersku kampanju.

Drugi primjer odnosi se na odluku budvanskih Demokrata da kroz partijsko saopštenje promovišu poteze svojih stranačkih kolega iz Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) i Pošte Crne Gore.

Čelnik MUP-a Danilo Šaranović i direktor Pošte Josip Đurašković potpisali su prije nekoliko dana memoranudum o saradnji, u sklopu koga je dogovoreno da Pošta ustupi dio prostorija u okviru svoje poslovnice u Petrovcu za otvaranja filijale MUP-a.

Budvanske Demokrate su u saopštenju navele kako će ovaj potez “olakšati funkcionisanje građana i spriječiti nesnosne gužve, koji su u Budvi slika od ranih jutarnjih časova”.

“Drage građanke i građani Petrovca, sve nas je obradovala vijest da se u Petrovcu, kroz saradnju Pošte Crne Gore i Ministarstva unutrašnjih poslova, otvara filijala MUP-a, na atraktivnoj lokaciji u centru našeg grada sa bogatom kulturnom i istorijskom zaostavštinom. Najavljena od strane ministra Šaranovića, ova filijala MUP-a će u velikoj mjeri olakšati funkcionisanje naših građana i spriječiti nesnosne gužve, koji su u Budvi nažalost slika od ranih jutarnjih časova. To je zaista ambijent koji vrijeđa dostojanstvo čovjeka”, naveli su u saopštenju.

Iz Pres centra Demokrata “Vijestima” su kazali da se ne radi o funkcionerskoj kampanji, te da “svako ima pravo da se pozove na odluke nadležnih državnih organa i iste afirmiše”.

“Nije vođena bilo kakava funkcionerska kampanja, već je javnost obaviještena da postoji dugogodišnji problem, koji imaju građani, sezonski radnici i turisti Budve i Petrovca tokom turističke sezone. U istom saopštenju Ministarstvo je informisalo javnost o rješavanju sličnih problema i u drugim opštinama, poput opštine Gusinje”, rekli su.

Objašnjavaju da su, prema informacijama sa kojima raspolažu, pregovori s Poštom u vezi sa prevazilaženjem navedenog problema krenuli prije nekoliko mjeseci, “kad se nisu mogli ni naslutiti vanredni lokalni izbori u opštini Budva”.

“Dakle, ne radi se o redovnim lokalnim izborima, čiji datum održavanja se mogao predvidjeti mjesecima unaprijed, već se radi o vanrednim izborima, koje niko nije mogao pretpostaviti, a redovne aktivnosti institucija ne treba dovoditi u vezu sa vanrednim izborima”, navode iz Pres centra Demokrata.

Iz Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) ocjenjuju da društvo, nakon “istorijske smjene vlasti” na izborima 2020. godine, svjedoči nastavku prakse mogućih zloupotreba državnih fondova u partijske svrhe i nedostatku političke volje da se napravi otklon od onoga što je u prethodne tri decenije bila jedna od glavnih karakteristika izbornih procesa u Crnoj Gori.

“Upravo su izbornim procesima i načinu na koji se sprovode izborne kampanje građani dobili potvrdu da smo u mnogim djelovima državnog sistema dobili ‘zamjene, a ne promjene’ i da se oprobane DPS metode i dalje koriste za ostvarivanje tzv. institucionalne prednosti na terenu”, kažu iz te nevladine organizacije.

Prema njihovim riječima, funkcionerska kampanja tokom izbornog procesa možda je jedno od najvidljivijih kršenja Zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja. Dodaju i da je njen nastavak od izbora do izbora direktna posljedica neadekvatnog zakonskog okvira, ali i nepostojanja političke volje da se adekvatno i striktno sprovede postojeći.

“Do sada nismo imali presedane kad je u pitanju kažnjavanje državnih funkcionera za očiglednu zloupotrebu državnih resursa u političke svrhe, pa je tako u potpunosti izostala motivacija bilo kojeg učesnika izbora da svoje ponašanje usaglasi sa zakonom i propisima iz te oblasti. S druge strane, uloga Agencije za sprečavanje korupcije je potpuno marginalizovana skandaloznim odlukama njenog menadžmenta, naročito kad je u pitanju oblast finansiranja političkih subjekata i izborih kampanja”, poručuju iz MANS-a, navodeći da je to dodatno uticalo da političari nesmetano nastave da koriste državna sredstva u partijske svrhe.

Izbori u Budvi zakazani su za 26. maj. Na njima će učestvovati grupa birača “Budva naš grad” - Nikola Jovanović, Demokrate, koalicija “Za budućnost Budve - Mladen Mikijelj”, Pokret Evropa sad, Crnogorska evropska Budva, DPS, Građanski pokret URA, koalicija “Čist izbor - Petar Odžić” i grupa birača “Dr Vujičić Božidar - Za stvarne promjene”.

MANS: Partije i dalje koriste pozicije moći svog kadra u institucijama

Iz MANS-a kažu da je institucionalna prednost, naročito kad je u pitanju funkcionerska kampanja, kao jedan od njenih oblika, posebno kritikovana od posmatračke misije ODHIR-a u nekoliko posljednih izbornih ciklusa, ali da, pored toga, partije i dalje nastavljaju da koriste pozicije moći svog kadra u državnim institucijama.

“I potpuno otvoreno pokušavaju da zasluge za ono što je redovan posao njiihove institucije i finansira se iz poreza svih građana, pripišu samo svojoj partiji i na taj način povećaju njen rejting među glasačima”.

MANS je, dodaju, na ovaj, ali i druge probleme vezane za institucionalnu prednost, uključujući socijalna davanja i partijsko zapošljavanje, ukazivao godinama unazad, predlažući brojna rješenja za unapređenje zakona i praksi.

“Nažalost, zasada ne postiji ozbiljan odnos prema onome što su potrebe izborne reforme, što se najbolje vidi iz dosadašnjeg načina i dinamike rada skupštinskog odbora za sveobuhvatnu izbornu reformu”.

( Aljoša Turović )