U Indiji u subotu posljednja faza višenedjeljnih parlamentarnih izbora

U Indiji se u subotu održava poslednja faza šestonedeljnih parlamentarnih izbora koji su i referendum o deceniji vlasti hinduističkog nacionalističkog premijera Narendre Modija.

Izbori se smatraju jednim od najvažnijih u istoriji Indije. Ako Modi pobijedi, on će biti tek drugi indijski lider koji će zadržati vlast u trećem mandatu poslije Džavaharlala Nehrua, prvog premijera zemlje.

Sedmom fazom glasanja u 57 izbornih jedinica u sedam država i jednoj saveznoj teritoriji završavaju se izbori za 543 mesta u moćnom donjem domu parlamenta. Skoro 970 miliona birača — više od 10 odsto svjetske populacije — imalo je pravo da bira poslanike na pet godina.

Većina anketa pokazuje da Modi i njegova Bharatija džanata partija (BJP – Indijska narodna partija) imaju prednost u odnosu na široki opozicioni savez koji predvodi Indijski nacionalni kongres. Glasovi će biti prebrojani u utorak, a rezultati se očekuju do kraja tog dana.

Modijeva kampanja, kojom pokušava da osvoji treći uzastopni mandat, počela je na platformi ekonomskog napretka. Obećao je da će podići siromašne i pretvoriti Indiju u razvijenu zemlju do 2047.

Međutim, poslednjih nedjelja je eskalirao polarizirajuću retoriku u zapaljivim govorima protiv muslimanske manjine koja čini 14 odsto od 1,4 milijarde stanovnika Indije.

Kada su izbori počeli u aprilu, očekivalo se da će Modi i njegov BJP dobiti novi mandat.

Od dolaska na vlast 2014. Modi je uživao ogromnu popularnost. Njegove pristalice vide ga kao samostalnog, snažnog lidera koji je poboljšao položaj Indije u svijetu i njegovoj politici pripisuju to što je indijska ekonomiju posta peta po veličini u svijetu.

Istovremeno, tokom njegove vladavine zabilježeni su napadi i govor mržnje protiv manjina, posebno muslimana. Indijska demokratija, kažu njegovi kritičari, posustaje i Modi sve više zamagljuje granicu između religije i države.

Kako se kampanja zahuktala, njegova stranka se suočila sa jakim otporom opozicionog saveza i njegovog glavnog lica, Rahula Gandija iz Indijskog nacionalnog kongresa. Oni su napali Modija zbog njegove hinduističke nacionalističke politike i nadaju se da će imati koristi od porasta ekonomskog nezadovoljstva.

Ankete su pokazale da su glasači sve više zabrinuti zbog nezaposlenosti, rasta cijena hrane i osećanja da je samo mali dio Indijaca uživao koristi uprkos brzom ekonomskom rastu pod Modijem, zbog čega su izbori neizvjesniji nego što se očekivalo.

Modi, čiji BJP kontroliše veći dio sjevernih i centralnih djelova Indije koji govore hindi jezik – pokušao je da proširi uticaj prodorom u istočne i južne države zemlje, gde regionalne stranke imaju veći uticaj.

BJP je takođe računao na konsolidaciju glasova među hinduističkom većinom, koja čini 80 odsto stanovništva, nakon što je Modi u januaru otvorio dugo traženi hinduistički hram na mjestu srušene džamije. Mnogi su to vidjeli kao nezvanični početak njegove kampanje, ali analitičari kažu da uzbuđenje oko hrama možda neće biti dovoljno da dobije glasove.

Modi je pojačao antimuslimansku retoriku pošto je odziv birača u prvih nekoliko faza izbora pao nešto ispod nivoa iz 2019. godine.

Smatra se da je to njegova taktika za animiranje njegove hinduističke biračke baze, ali analitičari kažu da to takođe odražava nedostatak neke šire nacionalne teme velikog značaja koje bi pomoglo Modiju da odvede BJP do izborne pobjede, kao što je to činio ranije.

Modi je 2014. kao politički autsajder koji je obećavao obračun s duboko ukorenjenom korupcijom pridobio glasače razočarane decenijama dinastičke politike. Pet godina kasnije je pobijedio na talasu nacionalizma nakon što je njegova vlada pokrenula vazdušne napade na rivalski Pakistan kao odgovor na samoubilački bombaški napad u Kašmiru u kojem je poginulo 40 indijskih vojnika.

( Radio Slobodna Evropa )