Rat u Gazi mijenja politiku ljevice

Nadir Aslam, Njemac marokansko-pakistanskog porijekla, namjeravao je da glasa za Zelene na ovonedjeljnim izborima za Evropski parlament. Umjesto toga, podržaće Mera25, ljevičarsku stanku sa jasnim propalestinskim stavom.

Aslam (33), je za agenciju Rojters rekao da je govor jednog lidera Zelenih u novembru, kada je potvrdio podršku Njemačke Izraelu čak i dok je broj mrtvih u GazI približavao 9.000, bilo to što je “uništilo” njegovu podršku ekološkoj partiji, članici njemačke vladajuće koalicije.

Ovaj trend promjene podrške, prisutan širom Evrope, predstavlja najnoviju prijetnju - ovog puta slijeva - tradicionalnim političkim strankama čiji je projekat dublje evropske integracije već na meti napada ultradesnice, piše britanska agencija.

Pomenuti fenomen nije prisutan samo među muslimanskim zajednicama EU, već i među lijevo orijentisanim glasačima koji vide dvostruki standard u tome što Evropa osuđuje napad Hamasa na Izrael 7. oktobra, ali ne osuđuje Izrael zbog vojnog napada na Gazu u kojem je poginulo više od 36.000 Palestinaca, navodi se u analizi.

“Imamo porast radikalnih desničarskih i radikalnih lijevih stranaka, što će preoblikovati politički pejzaž u Evropi, ravnotežu snaga nekoliko partija”, rekla je Samira Azabar, sociolog na Univerzitetu Radboud u Holandiji.

To bi moglo imati posljedice po stavove bloka o Izraelu, i takođe podstaći politike koje bi omogućile više odlučivanja na nacionalnom nivou, rekla je Azabar. Članice EU Španija, Irska i Slovenija priznale su palestinsku državu.

Polarizacija

Popularnost ekstremne desnice raste posljednjih godina, ali, kako piše Rojters, istraživanja pokazuju da manjine sve više glasaju za radikalnu ljevicu dok se glavne stranke pomjeraju udesno po pitanjima poput migracija i kulturnih vrijednosti.

Istraživanje prošlog mjeseca koje je sproveo Ipsos pokazalo je da će ekstremna desnica ostvariti najveće dobitke na izborima od 6. do 9. juna, dok će grupa Ljevica u Evropskom parlamentu dobiti šest mjesta više - oboje na štetu blokova socijaldemokrata, Zelenih i Obnovimo Evropu.

U Francuskoj, ultraljevičarska Nepokorena Francuska (LFI) usredsredila je kampanju na propalestinski stav u pokušaju da privuče muslimanske i radikalno ljevičarske glasače, rekla je Blandin Šelini-Pont, istoričar na Univerzitetu Eks-Marsej.

Ona traži embargo na oružje, sankcije protiv Izraela, priznavanje palestinske države i - za razliku od drugih ljevičarskih grupa - uzdržava se od označavanja Hamasa terorističkom grupom. Među muslimanskim glasačima u Francuskoj ima podršku od 44 odsto u poređenju sa osam odsto ukupnog biračkog tijela.

“Neki će reći da jašemo na talasu biračkog tijela, ali o kome govorimo? To su građani ove zemlje koji nemaju rasističku viziju društva”, rekao je za Rojters poslanik LFI Sebastjen Delogu.

Socijalisti Francuske takođe traže priznanje palestinske države, ali ne dijele stav LFI o Hamasu.

“LFI ima odnos prema nasilju koji nije u redu”, izjavio je za Rojters vodeći socijalistički kandidat Rafael Gluksman, koji kaže da se u anketama popeo na treće mjesto sa 14 odsto djelimično zbog odluke da se udalji od LFI.

Istorijski faktori

U Njemačkoj, propalestinske novije stranke podrivaju podršku njemačkih Zelenih i Socijaldemokrata, dvije tradicionalne stranke koje su održale snažnu podršku Izraelu zbog istorijske odgovornosti Njemačke za holokaust.

Pored ljevičarske Mera25, druge novoformirane propalestinske stranke uključuju socijalno konzervativne grupe poput DAVA i BIG i euroskeptičnu stranku BSW - koja želi embargo na oružje protiv Izraela dok forsira politike protiv imigracije.

Pristalice BSW-a, koji u anketama ima sedam procenata podrške, 50 odsto su sklonije priznanju palestinske države u poređenju sa ukupnim njemačkim biračkim tijelom, piše Rojters.

U Španiji, gdje napetosti s Izraelom potiču iz doba Frankove diktature, odluka vlade da prizna palestinsku državu jača podršku strankama vladajuće koalicije, Socijalističke partije (PSOE) i ultraljevičarske Sumar.

“Palestinsko pitanje je postalo centralno u političkoj debati u Španiji”, rekao je David Hernandez, profesor međunarodnih odnosa na Univerzitetu Komplutense u Madridu.

Mobilizacija glasova manjina

Rojters ističe da bi odziv birača mogao biti ključan.

Azabar sa Univerziteta Radboud je primijetila da je odziv često niži među etničkim manjinama nego među opštom populacijom na EU izborima, ali rat u Gazi može biti motivacija ovaj put.

Rojters podsjeća da su spoljnopolitička pitanja u prošlosti uticala na glasanje etničkih manjina. Njemačke Socijaldemokrate su 2016. godine izgubile oko 100.000 turskih glasača nakon što su priznale genocid nad Jermenima u Prvom svjetskom ratu, rekao je Tejfik Ozčan, predsjednik DAVA, nove stranke čija ciljna grupa su birači turske dijaspore.

Ozčan, bivši član SPD-a, rekao je da njegova stranka nudi mogućnost protestnog glasanja koja do sada nije postojala.

“Njemci imaju priliku da kažu, ‘U redu, glasam za (ultradesničarsku) AfD u znak protesta.’ Muslimani to ne mogu”, rekao je za Rojters.

Decembarska anketa Instituta za političke nauke na Univerzitetu Duizberg-Esen pokazala je da jedan od tri njemačka muslimana ne osjeća da ga zastupa bilo koja stranka.

Novi osjećaj političkog predstavljanja ima odjeka i među francuskim glasačima. LFI je kao kandidata imenovao francusko-palestinsku advokaticu Rimu Hasan, koja učestvuje na protestima, aktivna je na društvenim mrežama i podnijela je peticiju EU da suspenduje sporazum o asocijaciji s Izraelom.

Čama Tahiri Ivora, 34-godišnja francusko-marokanska kuvarica, rekla je da nikada nije glasala na evropskim izborima, ali ovaj put hoće.

“Glasanje za Rimu je čin otpora”, rekla je. “Ne znam sve tačke programa LFI, ali ono što ona i ostali članovi kažu o Palestini je ispravno”.

( A.Š. )