Na Adi Bojani više raspoloživog plažnog prostora
Kompleksna naučna istraživanja uz upotrebu savremenih tehnologija dokazala su pretpostavke i postavila temelj za kvalitetan monitoring obalnih procesa koji utiču na područje Ade Bojane, kazala je savjetnica u Direktoratu za klimatske promjene i zaštitu prirode Dina Skarep
Na plažama na Adi Bojani ove godine više je raspoloživog plažnog prostora, zbog vraćanja prethodno izvučenog pijeska deponovanog na obali u sedimentni bazen područja.
To je saopšteno na prezentaciji rezultata implementacije druge faze projekta Rehabilitacija Ade Bojane, koji Direktorat za klimatske promjene i zaštitu prirode Ministarstva turizma, ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera (MERT) sprovodi kroz IPA projekat.
Savjetnica u Direktoratu za klimatske promjene i zaštitu prirode, Dina Skarep, rekla je da četiri godine Ministarstvo, u saradnji sa Javnim preduzećem Morsko dobro, gradi zimski zaštitni nasip na Adi Bojani po preporuci italijanskih stručnjaka, u sklopu kratkoročnih mjera upravljanja erozijom.
Ona je kazala da se svake godine, vještačke zaštitne dine rasprostiru i plaža se vraća u stanje pogodno za korišćenje tokom turističke sezone.
“Ove godine bilježimo vidnu razliku u veličini raspoloživog plažnog prostora, što je rezultat nasipanja plaže, odnosno vraćanja prethodno izvučenog pijeska deponovanog na obali u sedimentni bazen područja“, pojasnila je Skarep, saopšteno je iz MERT-a
Prema njenim riječima, kompleksna naučna istraživanja uz upotrebu savremenih tehnologija dokazala su pretpostavke i postavila temelj za kvalitetan monitoring obalnih procesa koji utiču na područje Ade Bojane.
Navodi se da su, poređenjem rezultata batimetrijskih snimanja iz 2020. godine sa rezultatima iz 2023. godine, dobijeni precizni podaci o kretanju sedimenta, promjeni dubina morskog dna, kao i promjenama obalne linije.
Iz MERT-a su rekli da je u okviru projekta prvi put batimetrijski snimljen i lijevi rukavac rijeke Bojane koji Crna Gora dijeli sa susjednom Albanijom.
“Analizom prikupljenih podataka iznijeta je i važna činjenica o proticajima rijeke Bojane, pri čemu južni rukavac čini 95 odsto protoka, dok sjeverni rukavac čini samo pet odsto proticaja, što direktno utiče na problem povremenog sezonskog zatrpavanja ušća Bojane”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da se svi prikupljeni podaci čuvaju u formiranoj GIS bazi i služe za naučno zasnovano i održivo donošenje odluka o budućnosti ovog područja.
Na prezentaciji su govorili i svjetski priznati stručnjak za pitanja obalne erozije sa višedecenijskim iskustvom Enco Prancini, geolog sa specijalizacijom u oblasti obalne erozije, Kiristan Marazmi i stručnjak iz oblasti upravljanja obalnim područjem sa fokusom na eroziju plaza, Roberto Montanari.
U saopštenju se navodi da osim internacionalnih eksperata, projektni tim čine i GIS ekspert Biljana Medenica, hidrogeolog Milan Radulović i inženjer geodezije sa specijalizacijom iz hidrografije, Luka Ćalić.
“Među glavnim zaključcima eksperata ističu se važnost saradnje sa Albanijom, redovne zaštite i prihrane plaže uz praćenje stanja i promjena na zaštitnom nasipu tokom zimskih oluja, praćenje obalnih procesa i kretanja sedimenta, uz održavanje GIS baze podataka”, rekli su iz MERT-a.
Oni su naveli da je posebno istaknuta važnost očuvanja rezervi pijeska deponovanog na samoj Adi, kao i duž obala rijeke Bojane, koji mora biti korišćen isključivo u svrhe prihrane plaže kroz izgradnju zimskih zaštitnih nasipa.
Kako se dodaje, eksperti su istakli važnost donošenja odluka na državnom nivou uz multisektorski pristup u rješavanju problema erozije plaže kroz sagledavanje projekcija budućih troškova rekonstrukcije postojećeg turističkog naselja uz obezbeđivanje neophodnog odobalnog odmaka kako bi se otvorio prostor za upravljanje erozijom.
“Problem ugroženosti područja rezultat je mnogih faktora od kojih se posebno ističe nedostatak transporta sedimenta usljed izgradnje brana na rijeci Drim u Albaniji, kao i podizanje nivoa mora usljed klimatskih promjena”, navodi se u saopštenju.
Dodaje se da buduće odluke treba bazirati na činjenicama i razvojnim planovima, pa se kao nastavak projekta planira treća faza u kojoj će biti izrađen master plan.
Navodi se da će master plan područja Ade Bojane sadržati preporuke za upravljanje obalnom erozijom kroz nastavak praćenja dinamičnih obalnih procesa, redovnu izgradnju zaštitnih nasipa.
Ističe se da će master plan sadržati i adaptaciju na klimatske promjene kroz rekonstrukciju postojećeg turističkog naselja stvaranjem odobalnog odmaka uz projekciju troškova neophodnih za sprovođenje svih aktivnosti.
“Važna komponenta budućeg master plana biće i očuvanje izuzetno vrijednog biodiverziteta područja Ade Bojane”, zaključuje se u saopštenju.
( MINA )