Škotska: "Tartan armija" spremna da svira gajde

Nije ih bilo na najvećoj fudbalskoj sceni pune 22 godine, još od Eura 1996. i Mundijala 1998, a onda su uspjeli da se kvalifikuju na dva uzastopna šampionata Starog kontinenta, u samo tri godine - na stadionima u Minhenu, Kelnu i Štutgartu, a možda i u još ponekom njemačkom gradu, u drugoj polovini juna sviraće se gajde.

Škotska, zemlja viskija, stiže u Njemačku, zemlju piva, sa jasnom ambicijom da napravi najveći fudbalski uspjeh u istoriji - nikada se “tartan armija” nije plasirala u nokaut fazu velikog takmičenja, što djeluje iznenađujuće ako se zna da je učestovala na čak osam mundijala i tri evropska prvenstva.

Prevođena selektorom Stivom Klarkom, nekadašnjim reprezentativcem, igračima koji svakog vikenda uglavnom bruse na nemilosrdnoj sceni engleske Premijer lige, ispunjena samopozudanjem nakon izvrsne kvalifikacione kampanje, ova ponosna nacija stiže u Njemačku sa namjerom da konačno ugrabi barem osminu finala.

U društvu domaćina, Njemačke, opasnih Švajcarske i Mađarske - u formatu gdje i četiri najbolja trećeplasirana tima iz šest grupa idu dalje - to i nije nemoguća misija.

Adut Škota su i navijači - “Flower of Scotland” (Cvijeće Škotske), naziv je himne koja se na fudbalskoj i navijačkoj sceni možda i najglasnije pjeva, a dobro će se čuti i na otvaranju Eura, na “Alijanc areni” u Minhenu, pred barem 60 hiljada Njemaca.

Škotska je dobila privilegiju da igra na otvaranju EP, baš kao što je utakmicom sa Brazilom u Parizu otvorila Mundijal u Francuskoj 1998 - izgubila je tada 2:1, sada priželjkuje drugačiji ishod protiv Njemaca.

Povratak Škota na veliku scenu dogodio se kišovite martovske noći 2021. u Beogradu, kada je golman Dejvid Maršal u petoj seriji penala odbranio penal Aleksandru Mitroviću i donio prvi plasman na veliko takmičenje od pomenutog mundijala 1998.

Selektor Stiv Klark, poznat po asistentskoj roli Žozeu Murinju iz njegovih prvih dana u Čelsiju (2004 - 2007) slavljen je tada kao heroj u domovini, nije ni čudo što se i dalje nalazi na kormilu.

Baš na tom, internacionalnom Euru, igranom u više evropskih zemalja, Škoti su pokazali da mogu sa svima da se “pobiju”, ali im je za nešto više nedostajalo suve napadačke klase - odigrali su, na primjer, 0:0 sa Englezima na Vembliju u najstarijem derbiju na svijetu (“Hrabro srce” - takvi i slični naslovi krasili su medije u Glazgovu Edinburgu), ali su zato izgubili od Češke 2:0 i Hrvatske 3:1, igrajući oba meča na svom “Hempden parku” u Glazgovu.

Uslijedio je potom solidan ciklus za Mundijal, drugo mjesto u grupi iza Danske, ali i ispadanje u plej-ofu od Ukrajine. Nisku dobrih rezultata pod Stivom Klarkom “tartan armija” je nastavila u B diviziji Ligi nacija, suvereno osvojivši prvo mjesto ispred Ukrajine, Irske i Jermenije i plasiravši se u A diviziju, a kruna su bila kvalifikacije za ovaj Euro.

U ne baš jednostavnoj grupi sa Španijom, Norveškom i debitantom na EP, Gruzijom, Škoti su se rano odvojili na vrhu sa Špancima, uticali su na to da svjetska fudbalska megazvijezda Erling Haland još jedno veliko takmičenje gleda na televiziji (ako uopšte bude imao želju).

Bek Liverpula Edni Robertson, zadnji vezni Mančester junajted Skot Mektominej, kapiten Aston Vile Džon Megin... najpoznatija su imena u moru “nabrijanih”, takmičarski spremnih igrača koji mahom igraju na Ostrvu.

Klarka uoči Eura brinu povrede - bek Brentforda Arona Hikija, bek Evertona Nejtan Paterson i ofanzivni veziste Bolonje Luis Ferguson našli su se na spisku od 26 imena, ali "roviti" stižu u Njemačku.

Škotska i Euro

Nastupa do sada: 3

Najveći uspjeh: Grupna faza

Posljednji Euro: EP 2020, grupna faza

Najviše nastupa na EP: Endi Goram, Geri Mekalister i Stjuart Mekol (po 6)

Najviše golova na EP: Pet igrača po jedan gol

Kapiten: Endi Robertson

Prva zvijezda: Endi Robertson

Utakmice na EP: Njemačka (14. jun, Minhen), Švajcarska (19. jun, Keln), Mađarska (23. jun, Štutgart).

( Danilo Mitrović )