Gazda pod istragom, država ne gleda vukove
Nakon što je lišen slobode zbog sumnje da je počinio krivično djelo mučenje i ubijanje životinja, nadležni nisu provjeravali i status vukova koje Aco Novović drži u podgoričkom naselju Tološi
Upravi za inspekcijske poslove (UIP) od 2020. godine nije upućivana bilo kakva inicijativa za nadzor kod Aca Novovića iz Podgorice, koji u naseljenom mjestu drži vukove, a nedavno je, zbog sumnje da je u Bloku IX vozilom vukao i tako usmrtio psa, tužilaštvo otvorilo i istragu protiv njega.
Iz dijela nevladinih organizacija za zaštitu životinja, nakon što je zbog mučenja i ubijanja psa, Novović prijavljen, priveden i zadržan u pritvoru, podnijeli su inicijativu Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, kako bi se utvrdilo da li su vukovi koje drži u naselju Tološi pod nadzorom i u kakvom su stanju tokom odsustva Novovića.
Iz Uprave za veterinu, na čijem je čelu Vladimir Đaković, nisu odgovorili na pitanja “Vijesti”.
Prema odgovoru UIP, nisu kontaktirali ni kolege iz inspekcije, niti sa njima podijelili informaciju o inicijativi građana za provjeru statusa divljih životinja kod Novovića. UIP nadzor nije pokrenula ni nakon upita “Vijesti”, kao što su to učinili 2020. godine, kada je ustanovljeno da Novović na imanju u naseljenom mjestu drži 23 vuka.
“Inspekcije unutar Uprave za inspekcijske poslove nisu imale inicijative, odnosno prijave povodom ovog slučaja od 2020. godine”, odgovorili su u četvrtak “Vijestima” iz UIP.
Istraga zbog ubistva psa
Podgoričanin Aco Novović lišen je slobode prije nekoliko dana, nakon što su aktivisti Nevladine organizacije “Zaštitimo životinje” protiv njega podnijeli prijavu, zbog sumnje da je 29. maja, u večernjim satima, u naselju Blok IX u Podgorici vezao psa za svoje vozilo i tako ga vukao po ulici. Životinja je usljed toga uginula. U međuvremenu, Osnovno državno tužilaštvo (ODT) u Podgorici formiralo je predmet protiv Novovića.
Podnosioci prijave podsjetili su i da su protiv iste osobe više puta i ranije podnošene prijave zbog mučenja i zlostavljanja životinja.
Novović je javnosti godinama poznat, jer u gradskom naselju Tološi drži vukove. Po saznanju da je zadržan u pritvoru, aktivisti za zaštitu životinja uputili su inicijativu za nadzor kako bi se provjerio status vukova na njegovom imanju.
Kažnjen novčano, vukove nisu dirali
Iz UIP nisu vršili nadzor kod Novovića nakon što je priveden zbog sumnje da je usmrtio psa, ali su u odgovoru “Vijestima” podsjetili na ranija postupanja inspekcije u odnosu na njega.
“U prethodnom periodu Aco Novović je bio predmet kontrola inspektora za šumarstvo i lovstvo i ekološke inspekcije zbog držanja divljih životinja-vukova u zatočeništvu. Zbog činjenice da nije posjedovao dozvolu za držanje vukova protiv lica Aca Novovića ekološka inspekcija je podnijela zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka nadležnom sudu za prekršaje uz koji je sudu tada dat, shodno tada važećem Zakonu o zaštiti prirode, predlog da se izvrši oduzimanje divljih životinja i da se iste smjeste kod ovlašćenog pravnog lica koje za to ispunjava uslove”, rekli su “Vijestima” iz UIP prije nekoliko dana.
Po zahtjevu za pokretanje prekršajnog postupka, kako su dodali, donijeta je odluka o izricanju novčane kazne, ali sud nije donio odluku o oduzimanju divljih životinja - vukova.
“U toku 2020. kod lica Aca Novovića izvršen je inspekcijski nadzor od strane inspektora za šumarstvo i lovstvo i ekološke inspekcije iz UIP, veterinarske inspekcije Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove i komunalne policije Glavnog grada Podgorica, uz asistenciju pripadnika Uprave policije. Inspekcijskim nadzorom je utvrđeno da Novović drži vukove u zatočeništvu, a da za to nema dozvolu nadležnih organa. U toku nadzora, Novović je izjavio da je podnosio zahtjev za dobijanje dozvole kod Agencije za zaštitu životne sredine (Environment Protection Agency of Montenegro, EPA), ali da istu nije dobio zbog nedostatka prostora, odnosno zbog toga što su njegovi kavezi manji od propisane površine”, naveli su u odgovoru “Vijestima” iz UIP.
Takođe je, dodaju, izjavio da radi na obezbjeđivanju uslova za držanje vukova.
“Odnosno da priprema na drugoj lokaciji odgovarajući prostor za držanje vukova. Po izjavi koju je tada Aco Novović dao, on vukove drži više od 35 godina kada je nabavio prve mladunce, a zatečeni vukovi su četvrta generacija i isti su uzgajani u zatočeništvu, odnosno nijedan od zatečenih vukova nije direktno uzet iz prirode”, rekli su iz UIP.
Podsjetili su i na događaj iz 2020, kada je, zbog sumnje da je odbjegli vuk u podgoričkom naselju Tološi u vlasništvu Novovića i da je pobjegao iz njegovog dvorišta, Novović je tada pozvan u Centar bezbjednosti Podgorica da da izjavu.
“U prostorijama CB Podgorica tada je od Aca Novovića ekološka inspekcija takođe uzela izjavu, a vezano za držanje vukova i informacije da je uhvaćen odbjegli vuk u njegovom vlasništvu. Aco Novović u izjavi na zapisnik ekološke inspekcije negirao je da su vukovi koji su uhvaćeni u Tološima njegovi i dao izjavu da nijedan od njegovih vukova nije pobjegao”, navode iz UIP.
Novović je i tada, kako su rekli, izjavio da je podnosio zahtjev za dozvolu EPA, ali da nije dobio dozvolu jer u dvorištu u kojem drži vukove nedostaje prostora.
“Kako je tada utvrđeno da Aco Novović u zatočeništvu drži, tj. uzgaja više vukova bez dozvole Agencije, ekološka inspekcija je protiv istog podnijela Sudu za prekršaje Podgorica zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka. U vezi sa prije navedenim, prema Acu Novoviću je vođen određeni istražni postupak od strane ODT Podgorica, kojem je ekološka inspekcija za potrebe istog dostavljala dokumentaciju”, rekli su iz UIP.
Oduzete životinje nemaju gdje
“Vijesti” su i ranije problematizovale pitanje kapaciteta države da zbrine divlje životinje koje oduzme jer se drže nelegalno, a to potvrđuju i iz UIP.
“Kako u Crnoj Gori nema uslova za zbrinjavanje divljih životinja u slučajevima da budu oduzete u mjesecu julu 2020. Agencija je pokušala da uspostavi saradnju sa nadležnim organima Republike Italije, koji su iskazali interesovanje da prihvate ove životinje. Po tom pitanju održano je više sastanaka u Agenciji, u cilju iznalaženja adekvatnog prostora i objekata za smještaj vukova u cilju njihovog oduzimanja”, pojašnjavaju iz UIP.
“Za rješavanje ovog problema neophodno je obezbijediti odgovarajuća sredstva za njihovo uspavljivanje, zatim njihov transport do objekata za privremeni smještaj, objekte za smještaj životinja po oduzimanju i karantin, te obezbijediti pregled veterinara i u slučaju potrebe njihovo liječenje, osoblje koje će se starati o vukovima dok su u karantinu, njihovo čipovanje. Za njihovo, eventualno zbrinjavanje u inostranstvu neophodno je obezbijediti odgovarajuće dozvole, kao i transportna sredstva”, rekli su iz UIP.
Uzdaju se u novi Zakon o zaštiti prirode
“U Crnoj Gori još ne postoji ovlašćeno pravno ili fizičko lice kod kojeg bi se shodno Zakonu o zaštiti prirode moglo izvršiti privremeno ili trajno zbrinjavanje primjeraka divljih životinja koje bi se oduzele od držaoca koji ne obezbijede dozvolu ili životinje drže u neadekvatnim uslovima”, poručili su iz UIP, dodajući da to “predstavlja značajan problem u obezbjeđivanju smještaja životinja koje budu zaplijenjene u nelegalnom prekograničnom prometu, kao i kada je u pitanju nelegalno držanje životinja”.
Očekuju da će pitanje držanja divljih životinja biti uređeno novim Zakonom o zaštiti prirode, čija je izrada u toku:
“Kao i da će kroz isti biti propisan i stvoren adekvatan i stvarno primjenjiv sistem kojim će se omogućiti oduzimanje divljih vrsta životinja koje se drže bez dozvole i njihovo zbrinjavanje”.
( Damira Kalač )