Da Žabljak ne bude žedan ljeti

Jedan od gorućih, višegodišnjih problema s kojim se suočava opština Žabljak je problem neurednog vodosnabdijevanja potrošača, posebno u ljetnjem periodu.

To se navodi u Analizi postojećeg stanja vodosnabdijevanja opštine Žabljak s predlogom mjera za rješavanje gubitaka koji je za potrebe Opštine uradio DVG Projekat iz Podgorice.

Glavni razlog tome, kako se navodi u dokumentu, su veliki gubici na vodovodnoj mreži koji iznose oko 75 odsto.

“Analizirajući i prateći podatke dobijene s elektromagnetnog mjerača protoka u gradskom rezervoaru, utvrđeno je da se isporučena količina vode prema potrošačima kreće od 50 do 90 litara u sekundi, zavisno od perioda godine. Upoređujući ovaj podatak s brojem domaćinstava i fakturisanom količinom vode na mjesečnom i godišnjem nivou, evidentno je da se ukupni gubici na vodovodnoj mreži kreću oko 75 odsto, što je alarmantan podatak”, konstatuje se u dokumentu.

Radi rješavanja tog problema, potrebno je, smatraju obrađivači dokumenta, aktivnosti sprovesti u dva pravca: rješavanje stvarnih gubitaka (procurivanja na vodovodnoj mreži) i rješavanje prividnih gubitaka (takozvani papirni gubici).

Predložili su i zamjenu i popravku vodovodnih instalacija, koje su dobrim dijelom izgrađene od azbestnih cijevi koje su u zapadnim zemljama odavno izbačene iz upotrebe.

“Osnovne aktivnosti treba usmjeriti na rješavanju procurivanja - kvarova na vodovodnoj mreži, kroz tzv. aktivnu kontrolu curenja. Uzimajući u obzir starost vodovodnih cijevi, kao i vrste materijala od kojih su izrađeni cjevovodi (azbest cement, pocinčani i dr.) jasno je da postoji opravdana potreba za zamjenu i popravku. Da bi se napravio optimalan plan u ovom pravcu potrebno je imati odgovarajući monitoring hidrauličnih parametara na vodovodnom sistemu (kroz SCADA system - Supervisory Control And Data Acquisition), na osnovu koga će se praćenjem i kontrolom dobiti svi relevantni podaci za efikasno djelovanje radi smanjenja gubitaka”, navodi se u Analizi.

Monitoring, predlažu obrađivači, treba da bude uspostavljen na svim značajnim tačkama vodovodnog sistema.

“Prije svega na gradskom rezervoaru, pumpnoj stanici Razvršje, rezervoaru Razvršje, izvorištu, pumpnoj stanici Njegovuđa, objektu hlorne opreme Njegovuđa, bunarskim pumpama na Crnom jezeru. Na najznačajnijim mjestima treba postaviti elektromagnetne mjerače protoka i transmitere pritiska tako da bi se u svakom trenutku kroz SCADA sistem očitavale vrijednosti pritiska i protoka na tom dijelu mreže i na taj način utvrđivale kritične tačke u sistemu i otklanjala procurivanja. Elektromagnetne mjerače protoka je potrebno, između ostalog, postaviti na: izvorištu (obavezno mjerenje zahvaćene količine vode), PS Razvršje, gradskom rezervoaru i zbirnom cjevovodu bunarskih pumpi Crno jezero”, konstatuje se u dokumentu.

Potrebno je zamijeniti dotrajalu hidromašinsku opremu na Crnom jezeru odnosno pet bunarskih pumpi snage 7,5 kilovata po jednoj pumpi koje će biti frekventno regulisane sa zajedničkim upravljačkim ormarom.

“Na taj način će se obezbijediti kako smanjenje potrošnje električne energije (energetska efikasnost), tako i urednije snabdijevanje potrošača vodom u toku godine, posebno u vremenu smanjene izdašnosti izvorišta (ljetnji period). Potrebno je uz redovnu kontrolu sistema za tretman vode (hlorisanje) obezbijediti kontinuirano praćenje vrijednosti rezidualnog hlora (SCADA system), kao i uređaj za praćenje mutnoće vode - turbidimeter, takođe uvezan u SCADA system, i na taj način obezbijediti fizičko-hemijsku i mikrobiološku ispravnost, i mogućnost pravovremenog obavještavanja potrošača u slučaju odstupanja ovih parametara od zakonom definisanih vrijednosti. Takođe je potrebno planirati sukcesivnu zamjenu svih primarnih azbest cementnih cijevovoda s obzirom na njihovu starost, gubitke i negativan uticaj na čovjekovo zdravlje.”

Prividne gubitke, predlažu oni, treba rješavati kroz zamjenu svih neispravnih vodomjera, kao i uklanjanje nelegalnih - divljih priključaka.

( Goran Malidžan )