Bošnjačka stranka ne može i na manjinsku i na opozicionu kvotu

Neutemeljena je namjera da se Bošnjačkoj stranci (BS), kojoj u Državnoj izbornoj komisiji (DIK) nesporno pripada mjesto rezervisano za predstavnike liste za autentičnu zastupljenost manjinskog naroda, dodijeli još jedno iz kvote od četiri pozicije rezervisane za opoziciju, samo zato što je BS na izborima dobio najviše glasova među manjinskim partijama.

To je za “Vijesti” ocijenio saradnik na programima u Centru za građansko obrazovanje (CGO) i član DIK-a iz nevladinog sektora Damir Suljević, komentarišući višemjesečnu nemogućnost Skupštine da imenuje nove članove te institucije, jer partije ne uspijevaju da se dogovore o raspodjeli kvota u njoj.

Na posljednjoj sjednici skupštinskog Administrativnog odbora, održanoj u četvrtak, stranke nisu mogle da se usaglase o tome da li BS-u ili Građanskom pokretu (GP) URA treba da pripadne mjesto u DIK-u s opozicione kvote. Kako je odbor (većinom glasova) odlučio da to mjesto ne pripada nijednoj od tih partija, ušlo se u svojevrsnu pat poziciju, iz koje se, makar zasad, ne nazire što bi moglo da bude rješenje.

Suljević kaže da bi ulazak BS-a u DIK i kao manjinske i kao opozicione partije vodio paradoksalnoj situaciji.

“Da jedna partija koja je već po pojednostavljenim kriterijumima, koristeći pravo afirmativne akcije, učestvovala na izborima kao manjinska i tako osvojila šest mandata, ima jednak broj predstavnika u DIK-u kao Pokret Evropa sad (PES) i Demokratska partija socijalista (DPS), odnosno dvije partije s najvećim brojem poslanika u Skupštini, a kojima trenutno pripadaju po dva mjesta u DIK-u”, navodi on.

Aktuelni saziv DIK-a izabran je 2020. godine, a Administrativni odbor uputio je krajem novembra prošle godine poziv predstavnicima partija da predlože kandidate za članove komisije. Odbor je od tada više puta odgađao sjednicu na kojoj su poslanici trebalo da se bave imenovanjem novih članova DIK-a. Aktuelnim predstavnicima u toj instituciji mandat traje dok se ne izaberu novi.

Suljević je rekao da se, analogno odredbama Zakona o izboru odbornika i poslanika, ali i duhu i smislu tog akta, raspodjela mjesta u DIK-u morala obaviti na način da, među predstavnicima opozicije kojoj pripadaju četiri člana DIK-a, koaliciji koju je predvodio DPS pripadnu tri člana, a jedno mjesto GP URA.

S druge strane, kaže da bi među predstavnicima vlasti, koja takođe dijeli četiri mjesta u DIK-u, dva mjesta trebalo da pripadnu PES-u, jedno koaliciji ‘Za budućnost Crne Gore’ i jedno Demokratama.

“Način na koji bi te koalicije ili partije kasnije unutar broja mjesta koja im pripadaju napravile predloge prema Administrativnom odboru, apsolutno je njihovo pravo, koje ne može biti osporeno od poslanika bez obzira da li im se neka personalna rješenja dopadaju ili ne”, poručuje sagovornik.

Klub poslanika PES-a predložio je Radisava Drobnjaka i Marka Šljukića za članove te institucije, a Jovana Milića i Predraga Kovačevića za zamjenike. Nova srpska demokratija (NSD) predložila je Velja Čađenovića za člana, a klub poslanika Demokratske narodne partije (DNP) Miloša Giljena za zamjenika. Klub poslanika Demokrata predložio je Velizara Kaluđerovića za člana, a Vladimira Čađenovića za zamjenika.

Poslanički klub DPS-a predložio je Veru Mijatović i Natašu Pešić za članice, a Pešić je predložena i za sekretarku DIK-a. Klub poslanika Socijaldemokrata (SD) predložio je Aleksandra Jovićevića za člana, a Aleksandra Mitrovića za zamjenika. Poslanički klub BS-a predložio je Harisa Mekića i Amera Dacića za članove, a Mirsadu Bošnjak za zamjenicu. Klub poslanika GP URA predložio je Ljiljanu Jokić Kapa za članicu, a Albanski Forum Antona Ljuljđuraja.

Predsjednica Administrativnog odbora Jelena Nedović, kazala je u četvrtak na sjednici tog tijela da o tri od četiri mjesta koja pripadaju opoziciji nema sporenja, ali da postoje određena neslaganja kome pripada četvrto - GP URA ili BS-u.

Damir Gutić iz BS-a rekao je na sjednici da njegova partija treba da ima jednog člana kao druga najjača opoziciona partija, a jednog zamjenika kao najjača manjinska. S druge strane, Ana Novaković Đurović iz GP URA poručila je da njena partija smatra da ima pravo na člana DIK-a kao opoziciona stranka koja ima četiri predstavnika u parlamentu.

Suljević ocjenjuje da Administrativni odbor mora preuzeti odgovornost da obezbijedi odgovarajuću reprezentativnost koalicija ili partija vlasti i opozicije koje imaju pravo na člana DIK-a, i time omogući izbor novog saziva.

“Pritom, zakonske nedorečenosti ne smiju se tumačiti suprotno onome što su pravni principi u korist jednog, a na štetu drugog političkog subjekta”, konstatovao je.

Prema Zakonu o izboru odbornika i poslanika, DIK u stalnom sastavu imenuje Skupština, na predlog Administrativnog odbora. Komisiju čine predsjednik i deset članova u stalnom sastavu, i po jedan opunomoćeni predstavnik podnosioca izborne liste.

Četiri člana stalnog sastava komisije imenuju se na predlog parlamentarne većine, dok se četiri člana stalnog sastava, od kojih jedan vrši funkciju sekretara, imenuju na predlog opozicije.

Za člana stalnog sastava imenuje se i jedan predstavnik partije, odnosno podnosioca izborne liste za autentičnu zastupljenost pripadnika manjinskog naroda ili manjinske nacionalne zajednice, koja je na prethodnim izborima dobila najveći broj glasova, a njegov zamjenik treba da bude pripadnik nekog drugog manjinskog naroda ili manjinske nacionalne zajednice.

Jednog člana stalnog sastava imenuje Skupština, na predlog Administrativnog odbora, a nakon prethodno sprovedenog javnog konkursa iz reda predstavnika civilnog društva, nevladinog sektora i univerziteta.

Za članove stalnog sastava na predlog većine, odnosno opozicije imenuju se predstavnici izbornih lista proporcionalno broju osvojenih mandata na izborima, a u slučaju istog broja mandata imenuje se s liste koja je dobila veći broj glasova na izborima.

Članovi DIK-a, njihovi zamjenici i opunomoćeni predstavnici imenuju se iz reda diplomiranih pravnika.

( Željka Vučinić )