Izlazne ankete u Francuskoj: Ekstremna desnica u vođstvu, Makronov tabor treći
Ljevičarska koalicija Novi narodni front je na drugom mjestu sa oko 29 odsto podrške birača, Nacionalno okupljanje bi moglo osvojiti relativnu ili čak apsolutnu većinu u parlamentu
Francuska krajnje desničarska stranka Nacionalno okupljanje i njeni saveznici osvojili su večeras najviše glasova, više od 34 odsto, u prvom krugu vanrednih parlamentarnih izbora u Francuskoj, prve su procjene izlaznih anketa po zatvaranju birališta.
Na drugom mjestu je savez ljevice Novi narodni front sa između 28,5 i 29,1 odsto glasova, a na trećem mjestu je centristički tabor predsjednika Emanuela Makrona sa 21,5 odsto.
Nacionalno okupljanje bi moglo osvojiti relativnu ili čak apsolutnu većinu u parlamentu sa 577 mjesta, prema izlaznim anketama.
Agencija Elabe je u procjeni za BFM TV navela da bi Nacionalno okupljanje i saveznici mogli osvojiti između 260 i 310 mjesta u parlamentu u drugom krugu glasanja 7. jula, dok je Ipsos projektovao raspon od 230 do 280 mjesta za RN i njihove saveznike u anketi za francusku televiziju.
Za apsolutnu većinu u Narodnoj skupštini, donjem domu francuskog parlamenta, potrebno je 289 mjesta.
Liderka ekstremne desnice u Francuskoj Marin Le Pen izjavila je da je Makronov blok "praktično izbrisan".
Francuzi su pokazali "želju da okrenu stranicu od sedam godina prezrive i korozivne vlasti" šefa države, rekla je Le Pen, koja je osvojila najviše glasova u svojoj izbornoj jedinici.
Ona je pozvala Francuze da Nacionalnom okupljanju daju "apsolutnu većinu" u parlamentu.
Makron je, sa druge strane, pozvao večeras na "veliko demokratsko i republikansko okupljanje" u drugom krugu izbora.
"Veliki odziv u prvom krugu svjedoči o značaju ovog glasanja za sve naše sunarodnike i želji da se razjasni politička situacija", rekao je Makron.
"Suočeni sa strankom Nacionalno okupljanje, došlo je vrijeme za veliko, jasno demokratsko i republikansko okupljanje u drugom krugu izbora", rekao je Makron odmah pošto su saopšteni rezultati izlaznih anketa po zatvaranju birališta.
Francuska desničarska stranka Republikanci, koja je prema prvim procjenama osvojila oko 10 odsto glasova, odbila je da pozove birače da glasaju protiv ekstremne desnice u drugom krugu.
"Pošto nismo prisutni u drugom krugu, naši birači su slobodni da glasaju. Ne dajemo preporuke i puštamo Francuze da glasaju po sopstvenoj savjesti", saopštila je stranka Republikanci.
Poslanik desnice Fransoa-Gzavije Belami ocijenio je da je opasnost koja prijeti Francuskoj ekstremna ljevica.
Drugi krug izbora će biti 7. jula.
Ranije je objavljeno da je do 17 sati glasalo 59,4 odsto birača, 40 odsto više u odnosu na izbore 2022. godine. Takođe, ukupna izlaznost na izborima 2022. iznosila je 47,7 odsto.
Vjeruje se da će današnja izlaznost biti najviša od 1986. godine, kazali su ranije iz francuskog Ipsosa, kako je prenio Rojters.
Agencije Ipsos i Elabe su za državnu televiziju ranije ocijenile da bi konačna izlaznost mogla biti između 67,5 i 69,5 odsto.
Predsjednik Francuske, Emanuel Makron, glasao je u Le Toukuetu, u departmanu Pa-de-Kale, zajedno sa svojom suprugom, Brižit Makron.
Marin Le Pen glasala je na prijevremenim izborima za Nacionalnu skupštinu Francuske u sjevernom francuskom gradu Enen-Beaumont, gdje je bila na listi opštinskih odbornika i odakle je prvi put izabrana u francuski parlament 2017. godine.
Makron je raspustio parlament i raspisao izbore nakon teškog poraza njegove stranke Preporod na izborima za Evropski parlament i pobjede stranke Nacionalno okupljanje (RN) Marin le Pen.
Ankete prije glasanja sugerisale su da bi RN mogao da ima 33 do 36 odsto glasova, na brzinu sastavljena ljevičarska koalicija sa Novim narodnim frontom bila je na drugom mjestu sa 28 do 31 odsto, dok je Makronovom centrističkom savezu na trećem predviđano 20 do 23 odsto podrške, piše Rojters.
Novi narodni front uključuje širok spektar partija, od umjerenog lijevog centra do tvrdoljevice, evroskeptične, anti-NATO partije Francuska Nepokorna, koju predvodi jedan od Makronovih najžešćih protivnika, Žan-Lik Melanšon.
Francuzi su birali između više od 4.000 kandidata za 577 poslaničkih mjesta u Nacionalnoj skupštini. Po jedan poslanik se bira u svih 577 izbornih jedinica većinskim glasanjem u dva kruga.
On može biti izabran već u prvom krugu ako istovremeno dobije 50 odsto glasova onih koji su izašli na birališta i najmanje 25 odsto broja upisanih birača, inače će pobjednika odlučiti drugi krug glasanja, u koji ulaze dva kandidata s najvećim brojem glasova u prvom krugu i sljedeći koji su dobili najmanje 12,5 odsto glasova upisanih.
Ne dobijaju sve izborne jedinice isti broj zastupnika u skupštini, odnosno broj poslanika se dodjeljuje u skladu s brojem stanovnika.
( D.C., B.H., BETA )