Pariz 1900 - Igre trajale pola godine

Olimpijske igre u Parizu 1900, na prelazu u XX vijek, pamte se kao vjerovatno najslabije organizovane igre u istoriji.

Četiri godine nakon Atine, gdje su Grci sa ogromnim entuzijazmom začeli moredni olimpijski pokret, Francuzi nisu bili ni približno tako motivisani, bez obzira što je osnivač Međunarodnog olimpijskog komiteta Pjer de Kuberten bio rođeni Parižanin.

Baš zbog barona Kubertena, vjerovalo se da će Francuzi biti jednako dobri organizatori kao i Grci, ali svi koji su mislili tako - grdno su se prevarili.

Zbog nedostatka finansijskih sredstava i dobre volje francuske države, odlučeno je da OI budu dio velike svjetske izložbe, koja je 1900. godine održana u Parizu i trajala je pet i po mjeseci.

Tačno toliko, kakav apsurd, trajale su i Olimpijske igre, bez ceremonija svečanog otvaranja i zatvaranja. Direktor izložbe Alfred Pikar smatrao je sport totalno bespotrebnom aktivnošću i nije želio da pomogne baronu Kubertenu, koji se usprotivio zbog dužine trajanja, pa je na kraju doživio čak i to da bude isključen iz organizacionog odbora.

Uprkos ovim zavrzlamana i spletkama, Olimpijske igre su održane, što je najveći uspjeh Pariza 1900, uz činjenicu da su prvi put u istoriji na Igrama učestvovale dame. Bilo ih je 22, od ukupno 997 sportista i sportistkinja iz 24 zemlje.

U svim olimpijskim antologijama ostalo je upisano da je engleska teniserka Šarlot Kuper osvojila prvu olimpijsku medalju u ženskoj konkurenciji. Ona je bila najbolja teniserka tog doba, pet puta je slavila na Vimbldonu, čak osam puta zaredom igrala je u finalu, što je rekord koji je skoro vijek kasnije oborila Martina Navratilova (devet).

Nekoliko novih sportovala dobili su prefiks “olimpijski”, poput vaterpola, fudbala, veslanja, jedrenja, ali i golfa, kroketa, navlačenja konopca, kriketa i pola, koji su kasnije nestali iz olimpijskog programa.

OI u Parizu obilježili su i u početku tihi, a potom sve glasniji protesti američkih sportista. Neki od njih, naime, iz vjerskih razloga nisu željeli da se takmiče nedjeljom.

U istoriji modernih Olimpijskih igara zato je ostao upisan sukob američkih atletičara Alvina Krenclajna i Majera Prinštajna, koji su se dogovorili da ne nastupaju u finalu takmičenja skoka udalj, pošto su osvojili prva dva mjesta u kvalifikacijama.

Krenclajn je, ipak, prekršio dogovor, učestvovao je u finalu i za jedan centimetar nadmašio Prinštajnov rezultat iz kvalifikacija. Od kolege i rivala zato je na pobjedničkom postolju dobio - pesnicu u glavu.

Ovaj klasični nokaut nije, međutim, uzdrmao Krenclajna, rođenog Bečliju (kao mali se odselio u Ameriku), koji je osvojio i zlata u trkama na 60 metara, 110 i 200 s preponama, pa je sa četiri najsjajnija odličja postao najuspješniji takmičar drugih Olimpijskih igara.

U rubriku “zgode i nezgode” ušla je i maratonska trka, koja je protekla uz velike primjedbe takmičara, naročito inostranih, da je staza bila jako loše obilježena. Amerikanac Artor Njuman, koji je završio peti, tako se do kraja života kleo da ga tokom trke niko nije pretekao. Slavio je Luksemburžanin Mišel Teato - po svjedočenju brojnih učsnika, osvojio je zlato jer je najbolje poznavao Pariz i brojne prečice do cilja.

Tri zlata osvojio je i Amerikanac Roj Evri, koji je najbolje skakao - iz mjesta. Slavio je u troskoku iz mjesta, skoku udalj iz mjesta i skoku uvis iz mjesta.

U Parizu su i prvi put učestvovali mješoviti parovi, a neki osvajači medalja nikada nisu identifikovani.

Zna se, međutim, da su ubjedljivo najuspješniji bili Francuzi sa 101 medaljom (26 - 41 - 34) ispred Amerikanaca (19 - 14 - 14) i Britanaca (15 - 6 - 9).

Bez obzira na organizacioni fijasko, Olimpijske igre u Parizu predstavljale su važan korak u razvoju olimpizma, jer je broj učesnika i disciplina gotovo učetvorostručen, a broj olimpijskih legendi nakon Atine brzo se širio...

( Danilo Mitrović )