Jevtović i Pajović se znojili pred somalijskim piratima u predgrađu Londona?

Direktor Direktorata za ljudske resurse u Ministarstvu odbrane (MO), pukovnik Velibor Bakrač, donio je dva kontroverzna rješenja o priznavanju prava na uvećanje novčane naknade od 10 odsto za dva visoka oficira Mornarice VCG, iako je sporno je li za tako nešto bilo osnova.

Time je, prema tvrdnjama dobro obaviještenih izvora “Vijesti”, Bakrač pričinio materijalnu štetu MO u iznosu od 5.000 eura, odnosno dvojici oficira - aktuelnom komandantu Mornarice VCG, kapetanu fregate Milanu Jevtoviću i aktuelnom načelniku Odjeljenja za ljudske resurse (J-1) u Generalštabu VCG, kapetanu fregate Goranu Pajoviću, pribavio nezakonitu imovinsku korist u iznosima od po 2.500 eura.

Iz MO, kojeg vodi ministar Dragan Krapović, međutim, tvrde da je sve u redu i da je dvojici oficira plaćeno ono na šta su imali pravo, iako priznaju da su ta potraživanja u međuvremenu zastarjela.

Jevtović i Pajović su sredinom prošle decenije po godinu dana proveli kao učesnici međunarodne vojne misije EU NAVFOR-ATALANTA koja je sprovođena u vodama Indijskog okeana i Adenskog zaliva oko Roga Afrike, u cilju suzbijanja napada somalijskih pirata na trgovačke brodove koji plove tim akvatorijumom.

Međutim, za razliku od svojih kolega - oficira i podoficira VCG koji su bili ukrcani kao članovi posada na stranim ratnim brodovima što su patrolirali tim vodama oko istočnih obala Afrike, ili su bili pripadnici, na tim civilnim brodovima, ukrcanog posebnog zaštitnog tima koji bi oružjem branio od pirata trgovačke brodove Programa za hranu UN-a koji su vozili humanitarnu pomoć civilnom stanovništvu Somalije, Jevtović i Pajović su u ovoj misiji učestvovali kao tzv. oficiri za vezu na službi u Komandi EU NAVFOR-ATALANTA misije, u Nortvudu u Velikoj Britaniji.

Jevtović je na toj dužnosti bio od 6. juna 2013. do 4. juna 2014, a Pajović od 25. maja 2015. do 25. maja 2016. godine.

Njih dvojica su se u martu, odnosno aprilu ove godine, obratili Generalštabu VCG sa zahtjevima “za priznavanje prava na uvećanje naknade za vrijeme učešća u mirovnoj misiji Evropske unije EU NAVFOR-ATALANTA”. Jevtović i Pajović to su učinili nakon isteka krajnjeg roka po kojem su zaposleni u Crnoj Gori, po aktuelnom Zakonu o radu, imali pravo da najkasnije pred poslodavcem, Agencijom za mirno rješavanje sporova ili pred sudom, pokrenu postupak da bi dobili novčana potraživanja iz radnog odnosa, a koja im nisu isplaćena u periodu od 23. avgusta 2008. do stupanja na snagu aktuelnog Zakona o radu 7. januara 2020. Krajnji rok za prijavu takvih potraživanja istekao je 6. januara ove godine, a već dan nakon toga sva takva eventualna neprijavljena potraživanja bila su zastarjela i nenaplativa.

Uprkos tome i onome što propisuje član 211 aktuelnog Zakona o radu - da sva novčana potražvanja iz radnog odnosa nastala u periodu od 23. avgustra 2008. do stupanja na snagu tog zakona 7. januara 2020. zastarijevaju u roku od četiri godine od dana stupanja zakona na snagu - Pajović je zahtjev da mu se isplati nadokanda za učeće u EU NAVFOR-ATALANTA misiji podnio 14. marta, a Jevtović 15. aprila ove godine, više od dva, odnosno tri mjeseca, nakon što su ta navodna potraživanja i zvanično zastarjela.

Rješavajući po njihovim zahtjevima, Bakrač je 2. aprila za Pajovića, a 7. maja za Jevtovića, donio rješenja kojima određuje da im “pripada uvećanje od 10 odsto od novčane naknade koju je ostvarivao zbog obavljanja dužnosti u otežanim i rizičnim bezbjednosnim, geografskim i klimatskim uslovima opasnim po život i zdravlje, po osnovu vršenja koordinatora grupe od tri ili više članova u mirovnoj operaciji Evropske unije EU NAVFOR-ATALANTA”.

Donoseći rješenja kojima je Pajoviću i Jevtoviću priznao to pravo zbog teških i rizičnih uslova koje su oni navodno imali u međunarodnoj vojnoj misiji, pukovnik Bakrač se pozvao na Vladinu “Uredbu o zaradama i drugim novčanim primanjima pripadnika Vojske Crne Gore, civilne zaštite, policije i zaposlenih u organima državne uprave za vrijeme učešća u međunarodnim snagama, mirovnim misijama i drugim aktivnostima u inostranstvu” iz 2009. godine.

Njome se definiše da takvom zaposlenom u slučaju njegovog učešća u misiji, pripadaju ista primanja koja bi ostvarivao na svom redovnom radnom mjestu u Crnoj Gori i posebna novčana nadoknada ako dužnost u misiji obavlja u “otežanim i rizičnim bezbjednosnim, geografskim i klimatskim uslovima opasnim po život i zdravlje”. Uredba propisuje i da se ova naknada uvećava za 10 odsto ukoliko se zaposleni, učestvujući u međunarodnoj misji, “nalazi na dužnosti starješine jedinice, odnosno dužnosti vođe tima ili koordinatora grupe od tri ili više članova za vrijeme obavljanja ove dužnosti, kao i ljekaru specijalisti”.

Bakrač se, prihvatajući zahtjeve Pajovića i Jevtovića i donoseći rješenja da njima dvojici pripada uvećanje od 10 odsto nadoknade koju su primali za svaki mjesec proveden u misiji, pozvao i na materijal koji su oni uz te zahtjeve dostavili - izvode iz dužnosti koje su obavljali u misiji EU NAVFOR-ATALANTA s opisom tih dužnosti.

Dobro upućeni izvor “Viijesti” iz VCG i MO, koji je insistirao na anonimnosti, rekao je da nije jasno “kako je pukovnik Bakrač zaključio da obavljanje dužnosti štabnog oficira za vezu u Komandi EU NAVFOR-ATALANTE u Nortvudu u Velikoj Britaniji, što podrazumijeva sjedjenje u klimatizovanoj, udobnoj kancelariji u jednom od predgrađa Londona - hiljade milja daleko od same akcije na moru u Indijskom okeanu, predstavlja ‘obavljanje dužnosti u otežanim i rizičnim bezbjednosnim, geografskim i klimatskim uslovima opasnim po život i zdravlje”.

Sagovornik je rekao i da posao ‘koordinatora grupa od tri ili više članova u mirovnoj operaciji’ nikako ne spada u domen dužnosti, niti odgovornosti oficira za vezu...”.

Iz Ministarstva odbrane Ističu da “novčana naknada zbog obavljanja dužnosti u otežanim i rizičnim bezbjednosnim, geografskim i klimatskim uslovima opasnim po život i zdravlje” koja iznosi 70 eura neto na dan, “pripada svim pripadnicima VCG upućenim u međunarodne snage, uključujući i operaciju EU NAVFOR-ATALANTA, bez obzira na to da li aktivnosti vrše u komandi ili na terenu”.

“Moguće je da je kod oficira Pajovića i Jevtovića napravljen propust ovog organa koji bi se mogao tretirati kao uskraćivanje prava u pogledu utvrđivanja zarade i drugih novčanih primanja, a u odnosu na sve ostale pripadnike Vojske koji su učestvovali u navedenoj operaciji i ostvarili uvećanje naknade.”

Sagovornik “Vijesti” je rekao da je na osnovu rješenja koje je donio Bakrač, Pajoviću i Jevtoviću nedavno isplaćeno po 2.500 eura, odnosno ukupno 5.000 eura iz budžeta MO.

Izvor koji je “Vijestima” i dostavio Bakračeva rješenja za isplatu nadoknada Pajoviću i Jevtoviću tvrdi i da su dva mornarička oficira po službenoj dužnosti “bili veoma dobro upoznati s odredbama Zakona o radu i zastari novčanih potraživanja”.

“Njih dvojica su ranije, nakon isteka tog roka za zastaru, redovnom linijom komandovanja odbijali identične takve zahtjeve potčinjenih vojnih i civilnih lica za isplatu novčanih potraživanja. Međutim, Jevtović i Pajović se nisu libili da sami za sebe podnesu takve zahtjeve, iako su znali da su rokovi za prijavu već odavno prošli, a takva eventualna njihova potraživanja su zastarjela”, kaže sagovornik “Vijesti”.

On podsjeća i da je ministar odbrane Dragan Krapović 5. decembra prošle godine zvanično ovlastio pukovnika Bakrača da odlučuje o pravima i obavezama pripadnika VCG.

Ministarstvo: Zastarjelo jeste, ali i drugima smo isplatili

Iz MO je “Viijestima” rečeno da je u ovom slučaju postupljeno po “Zakonu o upotrebi jedinica Vojske Crne Gore u međunarodnim snagama i učešću pripadnika operativne jedinice za zaštitu i spasavanje, policije i zaposlenih u organima državne uprave u mirovnim misijama i drugim aktivnostima u inostranstvu”, kao i podzakonskim aktima koja uređuju tu oblast, po zahtjevima Pajovića i Jevtovića.

Oni su se, kažu, pozvali na činjenicu da su te uvećane naknade isplaćene drugim oficirima koji su obavljali iste dužnosti.

“Uz zahtjeve imenovanih dostavljeni su opisi poslova na konkretnim formacijskim mjestima koja su ova lica obavljala... Ti poslovi, između ostalog, odnosili su se na: planiranje, upravljanje i koordinaciju aktivnosti civilno vojne saradnje i interakciju između humanitarnih organizacija u vezi s podrškom operaciji EU NAVFOR-ATALANTA”.

MO objašnjava da Generalštab VCG u dopisu Direktoratu za ljudske resurse za Pajovića nije precizirao da li mu pripada uvećanje naknade, dok se za Jevtovića “u priloženoj dokumentaciji nalazi akt zamjenika komandanta Mornarice u kojem isti ističe da je Milan Jevtović u navedenoj misiji bio koordinator grupe i da mu je trebalo uvećati naknadu za 10%”.

“Takođe, uvidom u zvanični Formular OHQ-EUNAVFOR-Op ATALANTA u dijelu opisa posla radnog mjesta, može se utvrditi da su za oba imenovana lica dati identični opisi posla, osnovne i dodatne dužnosti”, navode iz MO, pojašnjavajući da je taj resor pravo na uvećanu naknadu, koje proističe iz Uredbe, “priznao svim pripadnicima VCG koji su se nalazili na dužnosti starješine jedinice, vođe tima ili koordinatora grupe od tri ili više članova”.

MO priznaje da su isplate dvojici oficira izvršili po zahtjevima podnesenim nakon zakonskog roka za zastaru - 7. januara ove godine, ali tvrde da ono što je propisano članom 211 Zakona o radu “znači da se nakon isteka propisanog roka ne može pokrenuti postupak pred Agencijom za mirno rješavanje radnih sporova, Centrom za alternativno rješavanje sporova ili nadležnim sudom, ali to ne znači da MO ne može postupati po zahtjevima podnijetim nakon isteka gore navedenog roka”.

“S tim u vezi Direktorat za ljudske resurse MO je, u skladu sa zakonom u okviru svog djelokruga poslova, postupilo u ovim predmetima po zahtjevu stranke”, poručili su iz MO, dodajući da ne vode evidenciju o tome koliko su ukupno novca do sada isplatili zaposlenima od 23. avgusta 2008. do 7. januara 2020, po zahtjevima podnesenim nakon isteka zakonskog roka za zastaru tih potraživanja.

Ministar Krapović, kažu, “nije bio upoznat s eventualnim nezakonitostima u konkretnim predmetima, niti je zakonitost istih preispitivana”, ali poručuju da “donosioci odluka u MO odgovaraju u skladu sa zakonima, te ako se utvrdi da je bilo nezakonitih isplata, protiv istih biće preduzete adekvatne radnje i mjere u cilju utvrđivanja njihove odgovornosti”.

MO: Služba za finansije ne kontroliše osnov prava na naknadu

Sagovornik “Vijesti” tvrdi da je donošenjem nezakonitih rješenja za isplatu zastarjelih potrašivanja, ne samo pukovnik Bakrač “svjesno izvršio zloupotrebu službenog položaja”, nego su to, po njemu, učinili zaposleni u Službi za finansijske, opšte i pomoćne poslove MO “koja je prije isplate trebalo da izvrši reviziju donesenih rješenja, vrati ih obrađivaču ili zatraži dodatna pojašnjenja i, u konačnom, odbije isplatu ovih sredstava, a koja su prema saznanjima skinuta s Programa za operacije, odnosno za tekuće troškove učešća u misijama”.

Međutim, MInistarstvo odbrane tvrdi i da je Služba za finansijske, opšte i pomoćne poslove “u konkretnim slučajevima postupila po donesenim rješenjima i izvršila obračune navedenih naknada”.

“Ovo iz razloga što Služba za finansijske, opšte i pomoćne poslove vrši kontrolu promjena u elementima zarada zaposlenih u MO i VCG sa finansijskog aspekta visine utvrđenih primanja i njihove usklađenosti sa važećim propisima, dok kontrola osnovanosti predmetnog prava na zaradu, dodatak odnosno pripadajuću naknadu nije u nadležnosti Službe.”

( Siniša Luković )