Generali žele primirje u Gazi

Najviši izraelski generali žele da započnu primirje u Gazi čak i ako to znači da Hamas za sada ostane na vlasti, što širi razdor između vojnog vrha i premijera Benjamina Netanjahua, koji se protivi primirju koje bi omogućilo Hamasu da preživi rat, piše “Njujork tajms”.

Generali smatraju da bi primirje bilo najbolje rješenje za oslobađanje otprilike 120 Izraelaca, kako mrtvih tako i živih, koji su i dalje u Gazi, objavio je američki list na osnovu razgovora sa šest aktuelnih i bivših bezbjednosnih zvaničnika.

Nedovoljno opremljeni za dalju borbu nakon najdužeg rata Izraela posljednjih decenija, generali takođe vjeruju da njihovim snagama treba vrijeme za oporavak u slučaju da izbije kopneni rat protiv Hezbolaha, libanske milicije koja je od oktobra u sukobu manjeg intenziteta sa Izraelom, reklo je više zvaničnika.

Primirje sa Hamasom moglo bi takođe olakšati postizanje dogovora sa Hezbolahom, rekli su zvaničnici, od kojih je većina govorila pod uslovom anonimnosti zbog osjetljivosti bezbjednosnih pitanja. Hezbolah je poručio da će nastaviti napade na sjever Izraela dok Izrael ne prekine borbe u Gazi.

Poznato kao Forum Generalštaba, vojno rukovodstvo Izraela čini otprilike 30 visokih generala, uključujući načelnika Generalštaba, general-potpukovnika Hercija Halevija, komandante kopnene vojske, vazduhoplovstva i mornarice, kao i šefa vojne obavještajne službe.

Nakon skoro devet mjeseci rata koji Izrael nije planirao, njegova vojska je suočena sa nedostatkom rezervnih djelova, municije, motivacije, čak i trupa

Stav vojnog vrha prema primirju odražava značajnu promjenu u njihovom razmišljanju u posljednjih nekoliko mjeseci, kako je postalo jasnije da Netanjahu odbija da izloži ili da se obaveže na plan za poslijeratni period, ističe američki list. Dodaje da je ta odluka suštinski stvorila vakuum vlasti u enklavi, što je natjeralo vojsku da se vrati i bori u djelovima Gaze koje je već očistila od Hamasovih boraca.

“Vojska u potpunosti podržava dogovor o taocima i primirju”, rekao je Ejal Hulata, koji je bio savjetnik Izraela za nacionalnu bezbjednost do početka prošle godine i redovno se sastaje sa visokim vojnim zvaničnicima.

“Oni vjeruju da uvijek mogu da se vrate i da se sukobe sa Hamasom u budućnosti,” rekao je Hulata. “Shvataju da pauza u Gazi čini vjerovatnijom deeskalaciju u Libanu. I imaju manje municije, manje rezervnih djelova, manje energije nego prije, tako da takođe vjeruju da nam pauza u Gazi daje više vremena za pripremu u slučaju da izbije veći rat sa Hezbolahom”.

“Tajms” navodi da nije jasno koliko direktno je vojni vrh iznio svoje stavove Netanjahuu u privatnim razgovorima, ali da postoje naznake njihovog nezadovoljstva u javnosti, kao i premijerove frustriranosti generalima.

Netanjahu je oprezan prema primirju koje bi ostavilo Hamas na vlasti jer bi takav ishod mogao srušiti njegovu koaliciju, čiji su djelovi zaprijetili da će je napustiti ako se rat završi a da Hamas ostane neporažen.

Vojska je donedavno javno tvrdila da je moguće istovremeno ostvariti dva glavna vladina ratna cilja: pobijediti Hamas i spasiti taoce koje je ta grupa zarobila tokom napada 7. oktobra na Izrael. Sada, vrhovna komanda vojske je zaključila da su ta dva cilja međusobno nekompatibilna, nekoliko mjeseci nakon što su generali počeli da sumnjaju u to.

Od invazije na Gazu u oktobru, Izrael je savladao gotovo sve Hamasove bataljone i okupirao veći dio teritorije tokom rata. Međutim, skoro polovina od 250 talaca odvedenih u Gazu u oktobru još je u zarobljeništvu, i vrhovna komanda strahuje da bi dalja vojna akcija za njihovo oslobađanje mogla dovesti u opasnost živote ostalih.

Kako Netanjahu javno ne želi da se obaveže na okupaciju Gaze ili prenos kontrole na alternativne palestinske lidere, vojska se plaši “beskrajnog rata” u kojem će se njene snage i municija postepeno trošiti dok taoci ostaju zarobljeni i lideri Hamasa su još na slobodi. Zato se opcija da Hamas ostane na vlasti za sada u zamjenu za vraćanje talaca čini kao najmanje loša za Izrael, rekao je Hulata. Četiri visoka zvaničnika koji su tražili da ostanu anonimni, saglasili su se s tim.

“Griješe oni koji misle da bismo mogli da eliminišemo Hamas”, izjavio je 19. juna kontraadmiral Daniel Hagari, glavni portparol vojske. “Hamas je ideja. Hamas je politička stranka. Ukorijenjen je u srcima ljudi”, kazao je.

Tvrditi drugačije, rekao je admiral Hagari u suptilnoj kritici na račun Netanjahua, bilo bi “bacanje pijeska u oči javnosti.”

“Ono šta možemo da uradimo je da izgradimo nešto drugo”, rekao je, “nešto što će ga zamijeniti, nešto što će omogućiti stanovništvu da zna da neko drugi dijeli hranu, neko drugi pruža javne usluge. Ko je ta osoba, šta je to, to je pitanje za donosioce odluka.”

Halevi, načelnik Generalštaba, nedavno je pokušao da naglasi vojna postignuća, u onome što neki analitičari smatraju pokušajem da se stvori izgovor za okončanje rata bez gubljenja obraza.

Vojska procjenjuje da je ubila najmanje 14.000 boraca, većinu Hamasovih snaga. Međutim, zvaničnici takođe vjeruju da je nekoliko hiljada Hamasovih boraca i dalje na slobodi, u tunelima ispod površine Gaze, čuvajući zalihe oružja, goriva, hrane i neke taoce.

Netanjahu je u ponedjeljak saopštio da je Izrael blizu “eliminaciji terorističke armije Hamasa”, ali nije rekao da će to omogućiti Izraelu da okonča rat u Gazi. U rijetkom televizijskom intervjuu krajem juna, premijer je odbacio sugestije da rat treba da se završi, ali je priznao da bi vojska trebalo da smanji prisustvo u Gazi kako bi “premjestila dio snaga na sjever”.

Prema vojnim zvaničnicima, taj potez je potreban da bi se pomoglo vojsci da se oporavi u slučaju da izbije širi rat sa Hezbolahom, a ne zato što Izrael planira da odmah napadne Liban. Međutim, prema nekim izvještajima, Izrael možda planira invaziju u narednim sedmicama.

Nakon skoro devet mjeseci rata koji Izrael nije planirao, njegova vojska je suočena s nedostatkom rezervnih djelova, municije, motivacije i čak trupa, rekli su zvaničnici.

Ovaj rat je najintenzivniji sukob koji je Izrael vodio u posljednjih najmanje četiri decenije i najduži rat u Gazi ikada. U vojsci koja se u velikoj mjeri oslanja na rezerviste, neki su već na trećem angažmanu od oktobra i bore se da usklade borbe s profesionalnim i porodičnim obavezama, piše “Njujork tajms”.

Sve manje rezervista se prijavljuje za službu, prema riječima četiri vojna zvaničnika. Oficiri sve više gube povjerenje u svoje komandante usred krize povjerenja u vojno rukovodstvo, koja je djelimično uzrokovana neuspjehom da se spriječi napad Hamasa u oktobru, prema riječima pet oficira.

Više od 300 vojnika je poginulo u Gazi, što je manje od onoga što su neki vojni zvaničnici predviđali prije nego što je Izrael napao tu teritoriju. Ali više od 4.000 vojnika je povrijeđeno od oktobra, prema vojnim statistikama, 10 puta više od ukupnog broja tokom rata u Gazi 2014. godine, koji je trajao samo 50 dana. Nepoznat je broj onih koji pate od posttraumatskog stresnog poremećaja.

(Ne)spremni za rat sa Hezbolahom

Makar neki tenkovi u Gazi nisu napunjeni punim kapacitetom granata koje obično nose jer vojska pokušava da sačuva zalihe u slučaju da izbije veći rat sa Hezbolahom, prema riječima dva oficira. Pet zvaničnika i oficira je potvrdilo da vojsci ponestaje granata. Vojsci nedostaju i rezervni djelovi za tenkove, vojni buldožeri i oklopna vozila, prema riječima nekoliko zvaničnika.

Svi oficiri, kao i Hulata, rekli su da Izrael ima više nego dovoljno municije za borbu u Libanu ako procijeni da nema alternative.

“Ako budemo uvučeni u veći rat, imamo dovoljno resursa i ljudstva,” rekao je Hulata. “Ali bismo željeli da to uradimo u najboljim mogućim uslovima. A trenutno nemamo najbolje uslove.”

U jučerašnjem vazdušnom izraelskom napadu na jug Libana ubijen je jedan od najviših komandanata Hezbolaha, prenio je Rojters. Ta grupa ga je identifikovala kao Mohameda Nasera i proglasila ga za mučenika.

Grupa koju podržava Iran je potom otvorila raketnu paljbu na Izrael

Izraelska vojska je saopštila da je eliminisala Nasera, kojeg je opisala kao komandanta jedinice odgovorne za ispaljivanje raketa sa jugozapada Libana na Izrael.

Rojters piše da je Naser bio istog ranga i značaja kao i Taleb Abdalah, glavni komandant koji je ubijen u izraelskom napadu u junu, što je navelo Hezbolah da ispali do sada najveće salve dronova i raketa u znak odmazde.

Izraelski ministar odbrane Joav Galant juče je rekao da će izraelske snage preduzeti bilo koju akciju koja bude potrebna u Libanu, ali da su više za rješenje putem pregovora.

( A. Šofranac )