Čelnici primorskih opština traže da se ukine Morsko dobro

Čelnici svih šest primorskih opština jednoglasni su u stavu da je postojeći koncept morskog dobra u Crnoj Gori prevazdiđen i centralistički, da se JP Morsko dobro mora ukinuti, a ingerencije nad obalom, u duhu EU standarda decentralizacije i afirmacije lokalne samouprave, vratiti opštinama na primorju.

Poruka je to političkog konsenzusa svih partija i građanskih listi čiji kadrovi vrše najviše funkcije u Herceg Novom, Kotoru, Tivtu, Budvi, Baru i Ulcinju, a koji su se danas okupili na sastanku u Tivtu, na inijativu tivatskog gradonačelnika Željka Komnenovića.

Tema sastanka bile su pripreme Radne grupe koju je Zajednica opština Crne Gore formirala radi iznošenja stavova loklanih uprava u vezi najavljenih izmjena ili donošenja novih zakona koji tretiraju oblast upravljanja i gazdovanja nad najvrjednijim dijelom prostora u državi – morskom obalom.

Sastanku su, osim domaćina Komnenovića (Narod Pobjeđuje), prisustvovali i gradonačelnici Herceg Novog i Kotora Stevan Katić i Vladimr Jokić (Demokrate), Bara Dušan Raičević (DPS) i Ulcinja Genci Nimanbegu (Forca), kao i potpredsjendica Opštine Budva Jasna Dokić (Budva naš grad).

Rukovodioci primorskih opština, iako su iz različitih političkih subjekata i vlast vrše u koalicijama sa različitim strankama, od kojih su neke na državnom nivou vlast, a neke opiozicija, zajedno su izašli pred novinare i poslali jedinstvenu proruku da je primorcima „preko glave“ onoga što trpe već više od 30 godina, od kada je u Crnoj Gori na snazi akuelni Zakon o morskom dobru, jedno državno preduzeće da gazduje i upravlja najvrjednijim dijelom teritorija primorskih optina, a one su lišene bilo kakve ingerencije i uticaja na to kako će se njihova sopstvena obala planirati, razvijati i koristiti.

„Postigli smo potpunu jednoglansnost na nivou svih šest primorskih opština i zbog toga želim da izrazim zahvalnost kolegama iz ostalih gradova, da se jednostavno ukida JP Morsko dobro u ovom obliku i da se radi na novoj zakonskoj regulativi koja će regulisati tu oblast. Suština je da, ako želimo decentralizaciju i ako želimo da idemo u EU, moramo poštovati i ta EU pravila ponašanja i opštinama vratiti njihov najvrjedniji resurs - zonu obalnog područja“, kazao je predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović, dodajući da smatra da će „vrijeme pokazati da je to najispravnija odluka koju su primorske opštine donijele u posljednjih nekoliko godina.“

Ulcinj i Tivat, inače, najviše su pogođeni aktuelnim zakonskim rješenjima i ponašanjem JP Morsko dobro, jer je linija obalnog područja u tim opštinama često povučena, čak i kilometrima daleko od zakonskih definisanih šest metara od linije gdje na obalu dopiru talasi za vrijeme najvećeg nevremena. Skoro svi tivatski i ulcinjski glavni resusri su „pod šapom“ države i Morskog dobra, a slična je situacija i u ostalim primorskim gradovima, čiji čelnici ne kriju nezadovoljstvo načinom na koji sada stvari funkcionišu u toj oblasti.

„Zajednički smo donijeli zaključak da radimo na tome da se JP Morsko dobro ukine i s tim u vezi Radna grupa će donijeti nekoliko predloga i uputiti ih nadležnima u Vladi i Skupštini Crne Gore“, kazao je gradonačelnik Kotora Vladimir Jokić, koji je posebno istakao činjenicu da je ova poruka iz Tivta izuzetno bitna, „jer se nikada ovakvo nešto do danas nije desilo – da imamo prestavnike svih šest primorskih opština apsolutno jednoglasne u ovoj iniciojativi.“

„Imajući u vidu činjenici da smo mi svi maltene iz različitih političkih opcija, uvjeren sam da će stoga i svi politički akteri u Crnoj Gori razumjeti da ovo nije nikakav naš politički poziv i apel, već apel za razvoj naših gradova za koje smo mi danas odgovorni. Naprosto, nije moguće i nije realno funcionisati tako što će neko preduzeće gazdovati gradovima. Gradovi moraju gazdovati sami sobom i svojom obalom i zbog toga velika zahvalnost svim kolegama što smo tako jednoglasni u ovome", kazao je Jokić, dodajući da očekuju da će se za šest mjeseci ili godinu moći vidjeti konkretan rezultat ove inicijative i usvojena nova zakonska rješenja.

Gradonačelnik Ulcinja Genci Nimabegu kazao je da je „ovo izuzetno dobra vijest prije svega za sve Ulcinjanje“ i da „napokon imamo isti stav sa svim predsjednicima opština na primorju, a to znači i sa svim građanima primorja Crne Gore“.

„Mi svi kao predsjednici primorskih opština ne možemo dozvoliti da Morsko dobro upravlja našim prostorom, da planira prostor, da ubira prihode, da samo odlučuje gdje će investirati, da ne primjenjuje zakonska rješenja i da vrši diskriminaciju, posebno nad građanima Ulcinja, gdje se to već duše vrijeme radi. Ovaj naš politički stav je stav odgovornih ljudi koji će sigurno sve donosioce odluka na nivou države u Skupštini i Vladi natjerati da podrže naš predlog", istakao je on.

Podsjetio je da je nekioliko posljednjih Vlada deklarativno preuzimalo obavezu da riješi ovaj priblem i primorcima vrati njihovu obalu, ali da nijedna iz raznih razloga to na kraju nije učinila, niti je mijenjala koncept po koje radi i obalom upravlja JP Morsko dobro.

„Nakon ovoga konsenzusa koji smo mi primorci demonstrirali danas i dovoljno snažne poruke koju smo poslali, očekujem da se oni dobro razmlisle. Građani primorja žele promjenu sistema i to je svakome ovdje jasno", podvukao je Nimanbegu.

Gradonačenik Bara Dušan Raičević istakao je da je „naš zajednički stav iznad politike i on se koncipira isključivo na razumnim politikama koje su kao takve definisane, a tiču se manje-više svih primorskih opština“.

„Ovo je u saglasju sa najavljenim izmjenama i dopunama zakonskih rješenja koje se predlažu kroz novi Zakon o lokalnoj samoupravi u domenu decentralizacije. Složičete se sa mnom da je upravo definisanje zone morskog dobra, a samim time i nemogućnost primorskih opština da upravljaju najvrjednijim svojim resursima tipičan primjer centralizacije“, istakao je on, dodajući da Bar uz to ima i dodatni sličan problem sa zonom nacionalnog parka Skadarsko jezero.

Raičević je kazao da će sa kolegama sa primorja zajednički djelovati i u narednom periodu i da će zajedno „predložiti nova zakonska rješenja i time omogućiti upravljanje najvrjednijim resursima sa nivoa lokalnih uprava i samim tim pružiti građanima i onaj dio servisa i usluga koji se od nas očekuje, a koje do sada oni nisu dobijali.“

Zadovoljstvo nije krio ni gradonačelnik Herceg Novog, koji je današnji sastanak nazvao „istorijskim, jer smo se svi mi sa primorja usaglasili da je potrebno ukinuti Morsko dobro“.

„Sada treba da idemo ka Skupštini i Vladi i da ova Radna grupa koja je dobila ovaj zadatak, radi na tome da se pripremi predlog Zakona o upravljanju obalom koji će definisati da opštine ubuduće upravljaju obalom. Takvo nešto je potreba decentralizacije i usklađeno je sa Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi", podvukao je Stevan Katić, dodajući da primorci o tome imaju opšti politički konsenzus, bez obzira iz koje partije ili građanske liste dolazili.

Potpredsjedniica Opštine Budva Jasna Dokić smatra da „Morsko dobro u ovakvom obliku više ne treba da postoji i treba biti ukinuto, a ingerencije nad obalom trebaju biti vraćene opštinama“.

„Evropska unija kao jednu od najvažnijih tekovina baštini decentralizaciju, a JP Morsko dobro se kosi sa saom definicjom postojanja EU, koja se zalaže za ukidanje svih oblika centralizacije. Nama kao primorskim opštinama obala je glavni resurs, a ona nam je sada izuzeta od naših nadleženosti i mi ovim tražimo da se ona konačno vrati našim gradovima“, istakla je Dokić, dodajući da ne treba mijenjati postojeći, već donijeti poptuno novi Zakon o morskom dobru i izrazila očekivanje da će „Skupština Crne Gore imati sluha da podrži ono što je u interesu primorskih opština“.

Član radne grupe ZOCG, potpredsjednik Opštine Tivat Jovan Brinić (Krtoljska lista) je rekao da se na pitanju vraćanja ingerencija na upravljanju morsdom obalom gradovima na primorju „vidi iskrenost proklamovanih namjera Vlade za decentralizacijom“ i da ga neobično raduje što su predstavnici svih šest opština sa primorja postigli konsenzus da se Morsko dobro mora ukinuti.

„Radna grupa je, dakle, danas dobila jasan zadatak i znak u kom pravcu treba dalje da radi. U najskorije vrijeme ćemo izaći sa tom inicijativom koje će dalje biti upućena svim nadležnim institucijama“, kazao je Brinić.

Komnenovilć i Katić su poručili da će ukidanjem Morskog dobra „kao recidiva prošlosti u ovom onliku“ i upravljanje trajetnom linijom u Boki između obala tih dvaju gradova biti vraćeno opštinama Tivat i Heerceg Novi, koje će formirati zajedničku brodarsku kompaniju, dok je Jokić podvukao da Morsko dobro kao JP egzistira u pravnom prometu iako Zakon o privrednim društvima već godinama ne poznaje postojanje javnih preduzeća.

„Pored ostaloga, i zbog toga bi Vlada, Skupština i cjelokupna javnost Crne Gore ovu našu inicijativu trebalo da vide kao inicijativu za usklađivanje realnosti sa zakonskim okvirima Crne Gore. Ovo treba gledati i kroz prizmu određenih presuda Evropskog suda za ljudska prava, a koje se tiču morskog dobra. Dakle, mi pokušavamo da preduprijedimo i velike štete koje će, nemimovno, nastati po ovu zemlju, ako se bude ovako nastavilo“, istakao je Jokić.

On je podvukao da očekuje da će njihove kolege političari iz državnog parlamenta i Vlade imati sluha za činjenicu „da kada vam šest primorskih opština jednoglasno kaže da je ovakvo stanje neodrživo“, i svi poslanički klubovi u Skupštini biti jednoglasni u podržavanju „novih zakonskih rješenja ne samo kada je morsko dobro u pitanju, več i Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata, Zakon o koncesijama, Zakon o lokalnoj upravi i finansiranju lokalne uprave...“.

( Siniša Luković )