Više luksuznih hotela, rast prihoda i radnih mjesta u odnosu na period prije pandemije koronavirusa

Hoteli i druga preduzeća za izdavanje smještaja ostvarili su prošle godine ukupan prihod od 560 miliona eura, što je za sto miliona više negu u 2022, a za 240 miliona više nego u 2019. godini. U aprilu ove godine završena je kategorizacija 499 hotela, a značajan rast je zabilježen u broju hotela sa četiri i pet zvijezdica, kao i broja ležajeva u njima. Sada se 10,8 odsto ležajeva nalazi u hotelima sa pet zvijezdica, dok je u 2019. godini taj procenat iznosio 7,6 odsto.

To se navodi u statističkim podacima o turizmu objavljenim u novom broju časopisa “Top Business Montenegro”, koji izdaje kompanija “BI Communication”.

Najveća hotelska kompanija po smještajnim kapacitetima je državna “Budvanska rivijera” sa skoro tri i po hiljade kreveta. Na drugom mjestu je grupacija “Montehos” biznismena Žarka Rakčevića sa 2.989 kreveta u pet hotela, koja ima i najveću ostvarenu dobit od 8,7 miliona eura i najveći iznos poreza.

Hotelska kompanija s najvećim prihodom u 2023. godini je “Portonovi Hospitality Management Company” u okviru koje posluje luksuzni hotel “One&Only” u naselju “Portonovi”, sa 32,7 miliona eura, od čega je prijavljena neto dobit iznosila 4,9 miliona eura. Na drugom mjestu po prihodima je “Hotels Group Montenegro Stars” (u okviru koje posluje i bečićki “Splendid”) sa 27,2 miliona eura, od čega je profit iznosio 1,7 miliona.

Na trećem mjestu je državna “Budvanska rivijera” sa prihodom od 24,3 miliona i profitom od 1,9 miliona.

Broj zaposlenih u hotelskim kompanijama u prošloj godini iznosio je 9,4 hiljade, što je za 2,7 hiljada više nego u 2019. godini, a 1,4 hiljade više nego u 2022.

Sekretarka Odbora udruženja turizma i ugostiteljstva Privredne komore Sanja Marković u svom tekstu, gdje je predstavila podatke te institucije i Ministarstva turizma, navodi da je ove godine 37 hotela kategorisano sa pet zvijezdica što je 7,4 odsto ukupnog broja kategorisanih hotela.

Hotela sa pet zvijezdica u 2019. godini bilo je 25, odnosno za četiri godine je njihov broj povećan za skoro 50 odsto. Tada je u najluksuznijim hotelima bilo 3,3 hiljade ležajeva, a sada ih je više za dvije hiljade ili 60 odsto.

Značajan rast postoji i kod hotela sa četiri zvijezdice, kojih je u 2019. godini bilo 179, a sada ih ima 2014, dok je broj ležajeva u njima porastao sa 20,9 na 26,3 hiljade ili za 25 odsto. Sada se 53 odsto kreveta nalazi u hotelima sa četiri zvijezdice, dok je 2019. taj procenat bio 48 odsto.

Hotela sa tri zvijezdice u 2019. godini je bilo 166, a sada ih ima 183, dok je broj ležajeva u njima povećan za hiljadu na 11,7 hiljada.

Broj hotela sa dvije i jednom zvijezdicom je u padu, kao i broj ležajeva u njima. Hotela sa jednom zvijezdicom sada ima osam dok ih je 2019. bilo 14.

“Razvoj novih visokokvalitetnih smještajnih kapaciteta i povećanje udjela hotela u ukupnim kapacitetima predstavlja osnovni cilj koji će povećati kvalitet turističke ponude. S obzirom na teritorijalnu ograničenost zemlje, potrebno je stvarati uslove za strukturne promjene u smještajnim kapacitetima odnosno da se postojeći hoteli niže kategorije vremenom osavremene i prerastu u hotele više kategorije”, kazala je Marković.

Ona navodi da je stopa popunjenosti ključni pokazatelj uspješnosti unutar hotelskog sektora, budući da predstavlja omjer zauzetih i ukupnih jedinica za iznajmljivanje.

“Stopa zauzetosti hotela u Crnoj Gori se kreće u rasponu od 26,3 odsto u novembru do 78,9 odsto u avgustu, što ukazuje na visoku sezonalnost. Po dostupnim podacima Eurostata, prosječna stopa zauzetosti hotela u periodu mart - novembar 2023. godine u Španiji iznosi 63,67 odsto, u Hrvatskoj 56,91 odsto, u Italiji 53,44 odsto, u Grčkoj 52,24 odsto, dok u Crnoj Gori ova stopa iznosi 49,08 odsto”, kazala je Marković.

Ona ističe da u Crnoj Gori i dalje egzistira model masovnog ljetnog turizma po višim cijenama, ali s nešto manjom zaradom jer su troškovi poslovanja veći.

“Ukupni prihodi od turizma u 2023. godini, prema podacima Centralne banke Crne Gore, iznose 1,515 milijardi eura i veći su za 44 odsto u odnosu na 2022. godinu, odnosno veći za 38 odsto u odnosu na 2019. godinu. Rekordni prihodi od turizma u 2023. godini su dijelom ostvareni i kroz inflatorno povećanje cijena. Ukupno učešće prihoda od turizma u BDP-u u 2023. godini iznosi 22,13 odsto što jasno ukazuju na veliki značaj turizma za crnogorsku ekonomiju. Turizam u Crnoj Gori je još uvijek nisko akumulativna privredna grana, s dugim periodima povrata investicije, kamatne stope su više, a neizvjesnost je visoka na kratki i srednji rok, te je investiranje otežano. U cilju daljeg razvoja Crne Gore kao turističke destinacije, potrebno je omogućiti investicione kredite za turizam sa značajno dužim periodom otplate, aktivnije raditi na privlačenju investitora i stvaranju povoljnijeg poslovnoga ambijenta”, kazala je Marković.

Kafići i restorani lani prihodovali 422 miliona

Restorani i kafići su lani ostvarili ukupan prihod od 422 miliona eura, dok je u 2019. godini njihov prijavljeni prihod iznosio 193 miliona eura.

Broj firmi koje se bave ugostiteljstvom za ovaj period je porastao sa 1.870 na 2.669.

Na rast prihoda u ugostiteljstvu mogla je uticati inflacija, povećanje broja ugostiteljskih radnji, povećana potošnja stranaca koji borave u Crnoj Gori, ali i strože mjere fiskalizacije i kontrole obračuna PDV-a.

Najveći prihod iz ove oblasti lani je imala podgorička firma “PaneVivo” (ugostiteljski objekti “Sicilija”) koja je imala ukupni prihod od 11 miliona i neto dobit od 1,1 milion.

Na drugom mjestu po prihodima je ugostiteljska firma “Food Style MNE” iz Porto Montenegra u Tivtu, s prihodom od 5,5 miliona i profitom od 596 hiljada.

( Goran Kapor )