Globalni IT problem “ne dira” Crnu Goru
Banke, avio-kompanije i drugi sistemi širom svijeta juče se suočili s prekidima u radu elektronskih sistema. Iz MJU nisu odgovorili “Vijestima” o situaciji u državi
O tehničkim kvarovima koji su u petak pogodili brojne institucije i firme u svijetu - aerodrome, banke, bolnice i medijske kuće, crnogorske institucije juče se uglavnom nisu izjašnjavale.
“Vijestima” o eventualnim problemima u radu sistema na nivou države nisu odgovorili iz Ministarstva javne uprave (MJU).
Resor koji vodi Maraš Dukaj, pored ostalog, nadležan je za sprovođenje digitalne transformacije, a u svojoj organizaciji ima Direktorat za infrastrukturu, informacionu bezbjednost, digitalizaciju i e-servise.
Kako je juče sugerisano da problem ima veze sa sistemima koji rade na Microsoft softveru, redakcija je uputila pitanja i kancelariji u Podgorici. Uz potvrdu da su primili pitanja, do zaključenja broja, iz Microsofta Crna Gora nisu odgovorili “Vijestima”.
Sistemi u državnoj upravi u Crnoj Gori mahom rade na Microsoft OS. Pregledom portala za elektronske javne nabavke (cejn.gov.me), objavljeno je i/ili okončano 12 javnih poziva za nabavku 365 paketa ili licenci za Microsoft sisteme.
Telekom operatori, One i Telekom Crna Gora saopštili su redakciji da juče nisu registrovali probleme kakvi su opisani globalno i s kojima su se suočavali i korisnici u Crnoj Gori, rekli su i da ne očekuju takve probleme, ali i da prate situaciju.
“Radi se o globalnom problemu sa softverom određenih proizvođača. S obzirom na rješenja koja koristimo u našoj mreži, do sada nisu registrovani niti očekujemo da imamo sličnih problema. Premda ne očekujemo izazove u ovom kontekstu, kompanija ‘One’ sa svojim naprednim procedurama u svakom trenutku budno prati situaciju s ciljem optimalnog funkcionisanja mreže, te preduzima sve potrebne mjere kako bi osigurala stabilnost i bezbjednost svojih sistema”, kazali su iz kompanije “One”.
Slično su rekli i iz Telekoma Crna Gora:
“Upoznati smo s aktuelnim problemima u radu globalne mreže, potencijalnim uzrocima i posljedicama prema različitim sektorima. U Crnogorskom telekomu aktivno pratimo razvoj događaja na globalnom nivou i preduzimamo neophodne mjere kako bismo osigurali naše sisteme. Takođe, mjere sigurnosne zaštite CT podrazumijevaju primjenu naprednih platformi Deutsche Telekom grupe, uz konstantnu DT podršku, što je dodatno obezbjeđenje za naše korisnike.”
“Vijestima” nisu odgovorili iz kompanije M:tel.
Iz Centralne banke Crne Gore (CBCG) kazali su “Vijestima” da svi njihovi servisi nesmetano rade.
“Bili su prisutni samo kratkoročni problemi u radu jedne banke, koji su brzo otklonjeni”, rekli su iz CBCG.
Iz Aerodroma Crne Gore juče ranije tokom dana saopštili su da su svi njihovi sistemi u funkciji, da su nadležne službe u pripravnosti, te da očekuju da neke avio-kompanije tokom dana otkažu letove, ili da bude kašnjenja zbog problema u zemljama polaska.
“Sve putnike molimo da se o statusu leta u kontinuitetu informišu kod odabranog avio-prevoznika”, naveli su u saopštenju.
Odgovornost za tehničke probleme u radu servisa banaka, avio-kompanija, medija, pa i zdravstvenih ustanova širom svijeta, juče je preuzela američka kompanija za sajber bezbjednost CrowdStrike.
Negirajući da je u pitanju sajber napad, saopštili su da su sistemi pali zbog problematičnog ažuriranja njihovog softvera na operativnom sistemu Windows, koji proizvodi Microsoft. U petak ujutro, CrowdStrike je klijentima poslao upozorenje da njihov program “Falcon Sensor” ‘ruši’ Windowse, što se na računarima prikazuje kao “plavi ekran smrti”.
Reuters je juče prenio njihovo saopštenje u kojem su naveli da korisnici mogu da “pješke” riješe problem.
Izvršni direktor CrowdStrikea rekao je u petak iza podneva da su riješili problem. Iz centrale Microsofta juče su objavili da su riješili problem koji je blokirao 365 njihove aplikacije i usluge, uključujući Teams i OneDrive. Nisu pojasnili do kada, ali su dodali da će posljedice kvara i dalje uticati na neke korisnike.
( Damira Kalač )