INTERVJU Laković: Sve staje ako se ne izmjesti Ćehotina

Izmještanje rijeke Ćehotine, od čega zavisi dalji rad Rudnika uglja (RUP) i Termoelektrane Pljevlja (TE), nova sistematizacija radnih mjesta, kao i veliki broj sporova, samo su dio problema koji opterećuju trenutno poslovanje najveće pljevaljske kompanije.

To je u intervjuu “Vijestima” kazao izvršni direktor RUP-a Nemanja Laković koji je upravljanje kompanijom preuzeo početkom aprila.

“Pošto front radova napreduje prema trenutnom koritu rijeke Ćehotine, količine uglja koje možemo eksploatisati su ograničene na oko dva miliona tona. Kada izuzmemo visoko kalorične ugljeve koje TE ne koristi, ostaju nam rezerve uglja za malo više od godinu dana za snabdijevanje TE Pljevlja”, rekao je Laković.

Radovi na izmještanju Ćehotine, ističe Laković, moraju biti završeni do početka jula naredne godine, a procjene su da će koštati oko 20 miliona eura.

Na pitanja zašto je Elektroprivreda Srbije (EPS) jednostrano raskinula ugovor sa RUP-om, (sklopljen za vrijeme kada je izvršni direktor bio Milan Lekić, sada predsjednik Odbora direktora RUP-a) i istrage koje Specijalno državno tužilaštvo (SDT) vodi u vezi s tim, zbog navodne štete koja je nanijeta kompaniji, Laković je dao identičan odgovor:

“Istraga u vezi s EPS-om je u toku, tako da nismo u mogućnosti da vam dajemo izjave po tim pitanjima, ali želimo da istaknemo da RUP nema nikakva dugovanja od strane EPS-a”, odgovorio je Laković, ali nije precizirao da li opet sa EPS-om pregovaraju o otkupu uglja zbog najavljene osmomjesečne rekonstrukcije TE.

Za pola godine Rudnik je prihodovao 23,18 miliona eura, četiri miliona eura manje u odnosu na plan. Kompanija u stoodstotnom vlasništvu Elektroprivrede Crne Gore nema kreditnog zaduženja, a procijenjeno je da će prihodovati u ovoj godini oko 60 miliona eura.

Laković je kazao da će RUP u naredne dvije godine imati oko 90 miliona eura manje novca u budžetu zbog ekološke rekonstrukcije TE koja će trajati osam mjeseci, što će rezultirati sa 48 miliona manje u prihodima, izgubljenog spora s Opštinom Pljevlja u vrijednosti od 2,4 miliona eura, eksproprijacije sela Kalušići u vrijednosti 3,2 miliona eura, redovnog remonta TE oko tri mjeseca zbog koga će imati oko 15 miliona manje u prihodima i projekta izmještanja korita rijeke Ćehotine čija je projektovana vrijednost 20 miliona.

Koji su ključni problemi s kojima se suočava RUP, a koje što prije treba rješavati?

Po dolasku na funkciju izvršnog direktora susreo sam se s gorućim problemom koji treba što prije riješiti, a to je projekat izmještanja korita rijeke Ćehotine od kog zavisi dalji rad RUP-a i snabdijevanje TE ugljem. Pošto front radova napreduje prema trenutnom koritu rijeke, količine uglja koje možemo eksploatisati su ograničene na oko dva miliona tona. Kada izuzmemo visoko kalorične ugljeve koje TE ne koristi, ostaju nam rezerve uglja za malo više od godinu dana za snabdijevanje TE Pljevlja. Odmah po saznanju ozbiljnosti problema formirao sam radni tim u koordinaciji s Ministarstvom energetike i rudarstva koji je u rekordnom roku pribavio saglasnost Uprave za vode i Agencije za zaštitu životne sredine. Na 39. sjednici Vlada je projekat proglasila od javnog interesa. Drugi prioritetni problem koji treba rješavati jeste sistematizacija radnih mjesta, jer sam zatekao haotično stanje u smislu strukture zaposlenih. Jedna od prvih odluka koje sam donio jeste rad na usvajanju nove sistematizacije radnih mjesta, koja bi svim radnicima, pogotovo onima u proizvodnji, omogućila da dobiju sistematizovana radna mjesta u skladu sa stručnom spremom. Problemi su takođe prisutni u sektoru održavanja zbog velikog broja neispravne mehanizacije, kao i sektoru investicija zbog znatnog broja neopravdanih investicija, zatim pravni sektor trenutno ima aktivnih 65 sporova i mnogi drugi koje trenutno rješavamo.

U kojoj je fazi izrada nove sistematizacije kompanije i koje će biti njene novine? Koliko trenutno u RUP-u ima zaposlenih na određeno i neodređeno vrijeme? Ima li tehnološkog viška?

RUP zapošljava 1.300 radnika, od kojih oko 300 na određeno. U narednih mjesec predlog nove sistematizacije uputićemo na sjednicu Odbora direktora. Novom sistematizacijom vratićemo potrebne ljude kompaniji kojima je istekao ugovor na određeno u trajanju od tri godine, jer im zakonski nije mogao biti produžen. S obzirom na preporuke opravednoj tranziciji radnih mjesta RUP će u svojim sektorima pokretati nove poslove, već je formirana građevinska grupa koja će se javljati na komercijalne poslove i tendere u Crnoj Gori. Građevinska grupa će sljedeće godine početi izgradnju stambeno-poslovnog kompleksa od 21.150 metara kvadratnih za naše zaposlene. U planu je otvaranje nove fabrike HTZ opreme, a trenutno se provjerava zemljište RUP-a za potencijal solarnih elektrana. U planu je otvaranje asfaltne baze kao i drugih poslova. Kroz pokretanje novih sektora u okviru kompanije obezbijedićemo dodatna radna mjesta i ponuditi prekvalifikaciju onima kojima je potrebna tako da se nadamo da nećemo imati tehnološkog viška.

Vlada je nedavno, na predlog Ministarstva energetike, utvrdila javni interes za realizaciju projekta izmještanja rijeke Ćehotine. Kada će startovati s tim projektom i za koliko se može završiti? Koliko će koštati, kako ćete finansirati radove, iz sopstvenih sredstava ili se morate kreditno zadužiti?

Proglašenjem pomenutog projekta javnim interesom obezbijedili smo početak njegove realizacije. RUP će u naredne dvije godine imati oko 90 miliona eura manje novca u budžetu zbog ekološke rekonstrukcije TE, koja će trajati osam mjeseci što će rezultirati 48 miliona manje u prihodima RUP-a, izgubljenog spora s Opštinom Pljevlja u vrijednosti od 2,4 miliona eura, eksproprijacije sela Kalušici u vrijednosti 3,2 miliona eura, redovnog remonta TE oko tri mjeseca zbog koga ćemo imati oko 15 miliona manje u prihodima i projekta izmještanja korita rijeke Ćehotine, čija je projektovana vrijednost 20 miliona. Projekat izmještanja korita rijeke Ćehotine startovao je od trenutka donošenja odluke Vlade da se isti proglasi projektom javnog interesa. RUP je započeo radove sa svojom mehanizacijom u punom kapacitetu na izradi novog korita rijeke, kao i sve ostale radove koje smo u mogućnosti da izvedemo svojim kapacitetima. To će doprinijeti znatnim uštedama i vremenom završetka projekta. Za ostale radove u najskorijem roku biće raspisani tenderi. Vrijeme dobijanja izvođača je nešto na šta ne možemo uticati, ali nadamo se da će biti u naredna 2-3 mjeseca. Radovi moraju biti završeni do 1. 7. 2025. godine. Zbog nastavka ekploatacije RUP će radove finansirati iz svojih sredstava do početka ekološke rekonstrukcije kada prelazi u nelikvidnost i u pregovorima smo sa EPCG o modelu finansiranja u navedenom periodu. RUP posjeduje klauzulu u ugovoru da u periodu rekonstrukcije TE Pljevlja može avansno naplaćivati određene količine uglja iz kojih se može finansirati. Tako da ovaj problem moramo gledati s nivoa cijele grupacije i isto tako ga rješavati. Kreditno zaduženje RUP-a nije moguće zbog politike banaka prema kompanijama koje se bave “prljavom energijom”.

RUP je s Opštinom Pljevlja pregovarao o odgađanju naplate od 2,3 miliona eura po pravosnažnoj sudskoj presudu i mogućnosti plaćanja u ratama, da bi taj dug nedavno u cjelosti bio izmiren. Zašto je dug isplaćen u cjelosti i kako će se to odraziti na poslovanje kompanije? Šta se desilo s pregovorima?

RUP je odmah po dobijanju pravosnažne presude da isplati 2,3 miliona Opštini i 8 miliona u radovima pokrenuo pregovore s rukovodstvom Opštine Pljevlja, na kojima je bila izražena spremnost da se potpiše ugovor o otplati duga na rate. Mi smo u skladu s tim sastankom poslali Opštini prvi predlog sporazuma koji je predviđao otplatu duga na rate i stopiranje kamate. Takođe smo obavjestili ljude iz Opštine da imamo obavezu da uputimo zahtjev za reviziju, što je naša obaveza prema našem vlasniku EPCG. Poslije toga smo dobili obavještenje od pravnog tima Opštine da oni ne mogu potpisati ugovor zbog izjavljene revizije. Nakon toga smo imali dodatne sastanke s predstavnicima Opštine, a 3. juna ove godine uputili smo mejl za zaustavljanje kamate da ne bismo pravili dodatne troškove do postizanja finalnog dogovora, na šta je Opština usmeno odgovorila da se ni taj ugovor ne može potpisati. Došli smo u nezavidnu situaciju da Opština deklarativno hoće da potpiše sporazum, a u realnosti ne dobijamo finalni sporazum koji bismo potpisali. Organizovali smo finalni sastanak 27. juna ove godine u Opštini Pljevlja gdje su nas obavijestili da u narednom periodu ne možemo potpisati sporazum do izjašnjenja odbornika, odnosno održavanja sjednice SO Pljevlja koja bi mogla biti zakazana najranije u septembru, a da do toga perioda nisu spremni da se odreknu kamate koja bi napravila značajne dodatne troškove RUP-a. Poslije tog sastanka odlučili smo da isplatimo dug Opštini Pljevlja u cjelosti da ne bismo pravili dodatne troškove za RUP po osnovu kamate u pomenutom periodu, odnosno do septembra. Zatražili smo od Opštine da nam pošalje fakturu po osnovu koje smo uplatili cjelokupan iznos.

Koliko su kreditna zaduženja RUP-a za nabavku mehanizacije i da li ima problema u otplati tih kredita?

RUP nema kreditna zaduženja.

Kojim će poslovnim rezultatom RUP završiti prvu polovinu ove godine? Imate li projekcije za poslovanje u 2024. godini?

U prvih šest mjeseci ostvaren je prihod od 23,18 miliona eura, što je četiri miliona manje od plana zbog produženog redovnog remonta TE Pljevlja. Po projekcijama planirano je da ostvarimo prihod oko 60 miliona do kraja godine.

Kako će se odraziti na RUP za narednu godinu najavljeni višemjesečni zastoj u radu TE, s obzirom na to da je vaš najveći kupac? Na koji način se pripremate za taj zastoj i da li sada s nekim imate razgovore o izvozu uglja u inostranstvo? Da li imate pregovore s Elektroprivredom Srbije (EPS)?

Kao što smo već objasnili, ekološka rekonstrukcija će dovesti do 48 miliona manje u prihodima RUP-a u 2025. godini, a kompletno dalje poslovanje zavisiće od projekta izmještanja rijeke Ćehotine. U najskorijem roku organizovaćemo pres konferenciju s obilaskom terena na izgradnji projekta rijeke Ćehotine na koju će biti pozvani svi mediji zbog važnosti projekta za cjelokupni energetski sistem Crne Gore, a istovremeno želimo da javnost bude upoznata s projektom.

Pažnju javnosti je u prethodnom periodu privukao ugovor koji je RUP imao s EPS-om. Da li je EPS mogao jednostrano da raskine ugovor, i da li RUP ima pravo žalbe? Koliko je RUP isporučio uglja EPS-u i da li je ta kompanija sve obaveze izmirila?

Istraga u vezi s EPS-om je u toku tako da nismo u mogućnosti da vam dajemo izjave po tim pitanjima, ali želimo da istaknemo da RUP nema nikakva dugovanja od strane EPS-a.

S kim sve, osim TE, kompanija ima potpisane ugovore o prodaji uglja? Kolika je vrijednost tih ugovora?

RUP u sklopu svoje prodaje za široku potrošnju ima stalne kupce s tradicijom poslovanja od 30 godina i više. RUP je zbog ograničenih količina raspoloživog uglja ograničio prodaju za široku potrošnju visokokaloričnih ugljeva do 20 hiljada tona mjesečno, a prodaja uglja za velike kupce je trenutno obustavljena do pravljenja plana sa EPCG o količinama koje su nam neophodne za rad TE.

Nedavno je Ministarstvo urbanizma odbacilo žalbu RUP-a na ponovno rješenje urbanističko-građevinskog inspektora od 22. septembra prošle godine, kojim je stopirana gradnja poslovne zgrade zbog, kako je navedeno, neposjedovanja odgovarajućih dozvola i dokumentacije. Da li je stigao odgovor Upravnog suda po žalbi koju ste podnijeli?

Odgovor od Upravnog suda nije stigao.

Vađenja uglja na kopu Borovica neće biti

Planirate li i kada otvaranje površinskog kopa Glisnica i otkopavanje zaostalih količina uglja na nekadašnjem kopu Borovica?

Odobrenje za eksploataciju uglja u Glisnici nije dobijeno, jer Agencija za zaštitu životne sredine nije dala pozitivno mišljenje na Elaborat o procjeni zaštite životne sredine i stavljen je monitoring u periodu od dvije godine. Sve dosadašnje analize su bile negativne i pokazale da je neisplativo ulaziti u eksploataciju uglja na pomenutom području. Analize kalorijskih vrijednosti uglja na PK Borovica su ispod potrebnog kvaliteta za potrebe TE i s tim u vezi daljeg iskopovanja na PK Borovica neće biti.

Propao projekat uzgoja aromatičnog bilja

Smatrate li da je projekat uzgoja aromatičnog bilja, koji je pokrenuo prethodni menadžment, koristan za firmu i da li ćete nastaviti da se bavite tim poslom? Koliko je na tim poslovima angažovano radnika i koliki je do sada prihod ostvaren?

Po izvještaju interne revizije Rudnika uglja taj projekat se pokazao kao neprofitabilan i ne planiramo da nastavimo isti.

( Goran Malidžan )