Jugoistočna Evropa - teme i dileme

Treću godinu zaredom Omladinski orkestar Zapadnog Balkana na turneji na kojoj predstavlja rezultate orkestarske radionice mladih umjetnika iz regiona ne zaobilazi Boku, niti KotorArt. Ovaj put u suorganizaciji s Tivat Music Festivalom, Orkestar je nastupio na Luštici Bay, u nedjelju, 28. jula.

Pod vođstvom dirigenta Desara Sulejmanija, idejnog tvorca ovog dugoročnog projekta prepoznatog u Evropi, Orkestar jednom godišnje okuplja mlade muzičare Jugoistočne Evrope iz zemalja koje ne pripadaju Evropskoj uniji: iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Sjeverne Makedonije, Srbije, s Kosova. Cilj ove ljetnje radionice i koncertne turneje jeste da se kroz međusobnu saradnju mladih prevaziđu pitanja etničkih podjela. Stoga, iako je geografsko-politička odrednica Zapadni Balkan u evropskom javnom diskursu prevaziđena, isticanjem tog termina pojačava se narativ o etničkim pitanjima i preusmjerava na polje kulture.

Kada je riječ o programskoj koncepciji, za razliku od prošlogdišnje usmjerene na plesni karakter muzike kroz različite epohe umjetničke muzike, ovogodišnja se iščitava u nazivu Western Balkans go pop and rock. Iako naslov sugeriše program a la tribute ansambala, koncert je počeo interpretacijama umjetničkih djela. Nakon Uvertire za operu Moć sudbine Đuzepa Verdija Orkestar je izveo svitu Slike s izložbe Modesta Musorgskog, ali u orkestraciji Sergeja Petroviča Gortčakova. Premda je dirigent Sulejmani sugerisao da ta orkestracija prikazuje veći nivo dramatike nego što je to u planetarno poznatoj orkestraciji Morisa Ravela, nije značajno istaknut spektar karaktera, niti je upečatljivo ukazano na sadržaje slika koje su Musorgskom bile inspiracija.

Izuzev pojedinih solističkih dionica (klarineta) i u cjelini stava Bidlo (volovska kola), kao da je ponestajalo čvrstine i snage u interpretaciji. Inače odličan izbor za edukaciju mladih, ne samo zbog tehničkih aspekata interpretacije već i poetskih osobenosti stavova, Sulejmani nije u dovoljnoj mjeri iskoristio djelo Musorgskog kao sredstvo demonstracije umjentičkih dometa.

Ovaj tok klasične muzike naglo je prekinut blokom zabavne i rok muzike. Izvedeni su aranžmani Gavrilova Markovića, Maksimilijana Kilčertova, Lazara Đorđevića i Gertija Druge, koji su poznate hitove regiona aranžirali za simfonijski orkestar. Tako, publika je imala priliku da prepozna pjesme koje su obilježile jugoslovensku pop scenu: pjesme Tajči, Zdravka Čolića, grupe Zana, Smak, Elita 5 i dr. Aranžmani ograničeni na instrumentalnu muziku s interpretacijom bez puno žara nijesu izazvali kod publike previše ushićenja. Razlog tome nije nužno u odsustvu vokala - sjetimo se serije uspješnih albuma Londonskog simfonijskog orkestra (Classic Rok), već u samom proizvodu.

Jer, simfonijski orkestar s izvođačkim mogućnostima treba da pojača kolorit pop/rok pjesme, a ne da ga redukuje ili transformiše sam karakter pjesme.

( Boris Marković )