Radno mjesto da diktira dužinu studija

Nadležne državne institucije moraju sprovesti analizu nezaposlenosti nakon stečenog visokog obrazovanja.

To, pored ostalog, stoji u Strategiji za razvoj visokog obrazovanja za period od 2024. do 2027. godine.

“Analiza zahtijeva da se uzme u obzir ponuda studijskih programa - ishodi učenja i stečene kompetencije i potražnja, odnosno potrebe tržišta rada. Dodatno, analiza treba da obuhvati izmjene modela visokog obrazovanja koji za posljedicu imaju istovremeno prisustvo bečelora po prethodnom i novom modelu (osnovne trogodšnje studije), specijalista po prethodnom modelu (četvorogodišnje studije) i mastera po prethodnom i novom modelu. Očekuje se da selekcija na tržištu rada adekvatno prepozna svih pet vrsta diploma, odnosno sve nivoe kvalifikacija visokog obrazovanja”, stoji u Strategiji.

Osim toga, ističe se, treba imati u vidu tradicionalnu praksu da je sve to “pokrivala diploma sa završenim četvorogodišnjim studijama”.

“Visoka stopa nezaposlenosti može se reflektovati i na zainteresovanost srednjoškolaca za upis na studije”, naglašeno je u Strategiji.

U toku je rad i na izmjenama Zakona o visokom obrazovanju, a sa Univerziteta Crne Gore ranije su kazali da zagovaraju da aktuelni model 3+2 ostane, s tim da studenti mogu dobiti diplomu već poslije četvrte godine, odnosno prve master studija, sa 240 ECTS kredita. Taj model podržao bi, saopšteno je ranije, i Studentski parlament.

U Strategiji se podsjeća da Zakon o visokom obrazovanju predviđa i sticanje duplih ili zajedničkih diploma, završetkom studijskog programa na dvije ustanove visokog obrazovanja. Prema Zakonu, zajedničku diplomu izdaju najmanje dvije ili više ustanova visokog obrazovanja, koje realizuju studijski program za sticanje zajedničke diplome.

“Treba uzeti u obzir da ovoj Strategiji nije prethodila temeljna analiza dosadašnjeg modela studiranja 3+2+3 (bečelor, master i doktorski studij) koji, u značajnoj mjeri, još uvijek nije prepoznalo tržište rada. Osim toga sa pravom se postavlja pitanje da li je za pojedine poslove potrebno znanje i vještine koje se stiču završetkom bečelor studija, odnosno master studija”, navodi se u dokumentu.

Naglašeno je da uporedna praksa pokazuje da svaka država može samostalno, saglasno Bolonjskom procesu, da odredi modele studiranja u oblasti osnovnih, master i doktorskih studija.

“Strategija nema za cilj da u perspektivi ograničava uvođenje drugačijeg modela studiranja. Model studiranja neophodno je da proistekne iz zahtjevnosti radnog mjesta i potrebnih kompetencija i vještina i praktičnih znanja koje mora da posjeduje student koji završi studije”, stoji u Strategiji.

( Jelena Kočanović )