Temperature okeana kod Velikog koralnog grebena dostigle tokom posljednje decenije najviši nivo u periodu od 400 godina

Temperature okeana kod Velikog koralnog grebena u Australiji dostigle su tokom posljednje decenije najviši nivo u periodu od 400 godina, saopštili su danas istraživači, upozorivši da Greben, koji je zbog toplih voda više puta bio na udaru izbjeljivanja, vjerovatno neće ostati u životu ako planetarno otopljavanje ne bude zaustavljeno.

Između 2016. i 2024. godine, ovaj najveći koralni ekosistem na svijetu i jedan od biološki najraznovrsnijih, prošao je kroz više izbjeljivanja. To se dešava kad voda postane suviše topla, pa koral odbacuje alge koje ga snabdijevaju bojom i hranom, i ponekad usljed toga umire.

Ranije ove godine, vazdušno osmatranje područja sa oko 300 koralnih grebena kod sjeverozapadne obale Australije otkrilo je da je izbjeljivanjem obuhvaćeno dvije trećine tog broja, saopštila je NASA.

Istraživači sa Univerziteta Melburn i drugih australijskih univerziteta objavili su danas u žurnalu Nejčr (Nature) rezultate poređenja sadašnjih temperatura voda kod Velikog koralnog grebena sa temperaturama iz perioda od 1618. do 1995. godine koje su rekonstruisali na osnovu skeleta korala. Taj nalaz su obogatili temperaturama površine mora od 1900. do 2024. godine.

Temperature su uglavnom bile stabilne prije 1900. godine a postojano zagrijavanje od januara do marta a počelo je od 1960. godine.

Tokom pet godina u posljednjih deset kada su se događala izbjeljivanja - 2016, 2017, 2020, 2022 i 2024. godine - temperature od januara do marta bile su više od bilo čega još od 1618. godine.

Istraživači su primijenili klimatske modele da uporede stopu zagrijavanja poslije 1900. godine sa klimatskim promjenama koje je izazvao čovjek i ustanovili da je jedina godina koja je bila tako topla kao pomenutih kritičnih pet bila 2004. godina.

Ukoliko zagrijavanje planete premaši 1,5 stepeni u odnosu na predindustrijsko doba, a naučnici smatraju da je to prilično izvjestan scenario, između 70 i 90 odsto koralnih grebena u svijetu biće ugroženo, kažu oni.

U pogledu Velikog koralnog grebena, saopšteno je da se toplotni ekstremi dešavaju suviše često da bi korali mogli efikasno da se adaptiraju i prežive, pa ako globalno zagrijavanje ne bude suzbijeno, "naša generacija će izvjesno biti svjedok uništenja jednog od globalnih svjetskih čuda", napisao je jedan od glavnih autora danas objavljene studije Bendžamin Henli sa Univerziteta u Melburnu.

Koralni grebeni su jedno od glavnih izvorišta morske hrane i ekonomski su resurs. Takođe štite priobalje od ozbiljnih topskih oluja.

( Beta )