CGO: Crna Gora je u procesu integracije u EU ispunila 49 odsto obaveza koje je Vlada utvrdila

Crna Gora je u procesu integracije u Evropsku uniju (EU), u prvoj polovini godine ispunila samo 49 odsto obaveza koje je Vlada utvrdila za taj period, saopštili su iz Centra za građansko obrazovanje (CGO).

Iz te nevladine organizacije (NVO) ukazali su na, kako su naveli, hronični izostanak transparentnosti procesa EU integracije, nikad manju uključenost zainteresovane javnosti u taj ključni državni prioritet, ali i nizak stepen ispunjenosti preuzetih obaveza.

„Po podacima do kojih je CGO došao, tokom prve polovine ove godine ispunjeno je 49 odsto obaveza koja je Vlada sama sebi utvrdila za ovaj period, uz velike razlike u učincima među organima“, navodi se u saopštenju CGO koje potpisiuje Nikola Obradović, saradnik na programima.

Kako se dodaje, ispunjenost je kod nekih organa 100 ili 90 odsto, dok je kod drugih ispod 50 odsto.

„A ima i onih kod kojih je na nivou od nula odsto, uz napomenu da je teško dati nezavisnu ocjenu s obzirom na nedostupnost brojnih informacija“, rekli su iz CGO.

Oni su podsjetili da je Vlada 11. aprila usvojila Program pristupanja Crne Gore EU (PPCGEU) 2024 – 2027, iako je ranije postojao Program pristupanja Crne Gore EU 2023 – 2024.

„Nema objašnjenja šta je mijenjano za 2024. godinu, kao ni zašto je ovaj dokument, koji važi i za ovu godinu, usvojen poslije prvog kvartala iste godine i da li je dokument uključio u aprilu i one obaveze koje su već ispunjene u prvom kvartalu“, kazali su iz CGO.

Kako su dodali, kroz PPCGEU 2024 – 2027 planirano je ukupno 335 obaveza za ovu godinu, od čega 102 obaveze za prvu polovinu.

„Po zvaničnim podacima koje je CGO dobio, shodno Zakonu o slobodnom pristupu informacijama, od 102 preuzete obaveze do kraja juna 2024. godine institucije su sprovele svega 50, odnosno 49 odsto“, naveli su iz CGO.

Prema njihovim riječima, po izjavama zvaničnika bi se stekao utisak da se sve munjevito brzo završava.

„A ne da se 52 nezavršene obaveze prebacuju za drugu polovinu godine kada ostaje ukupno 285“, kazali su iz CGO.

To, kako su naveli, znači da bi Vlada morala u narednih nekoliko mjeseci imati učinak koji je skoro šest puta bolji od ovog u prvoj polovini godine da bi bila na pozitivnog nuli.

„Od 102 planirane obaveze za prvu polovinu godine 28 se odnosi na zakone, 28 na podzakonske akte, a 46 na strateška dokumenata, od čega je realizovano 50 obaveza“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da se najniži stepen ispunjenosti bilježi u odnosu na strateška dokumenta sa 37 odsto, slijede zakonska sa 57 odsto i vezani podzakonski akti sa 61 odsto.

U CGO smatraju da je bilo važno što je usvojen niz zakona koji su uticali na dobijanje pozitivnog Izvještaja o ispunjenosti privremenih mjerila (IBAR), ali i da su u pojedine zakonske tekstove ugrađivane ozbiljne konstrukcione rupe zarad partijskih i partikularnih interesa.

„A sve zloupotrebljavajući važan momenat i otvorenosti EU prema Crnoj Gori“, dodali su iz CGO.

Oni su istakli da je na takva postupanja blagovremeno ukazao nevladin sektor, ali i zainteresovana stručna javnost, posebno u slučajevima Zakona o nacionalnom javnom emiteru – Javnom medijskom servisu Crne Gore i Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Sudskom savjetu i sudijama.

CGO je, kako su podsjetili, kritikovao i jednu od prvih odluka premijera Milojka Spajića da zatvori za javnost sjednice Vlade, ali i opominjao da će to voditi, između ostalog, i manjoj transparentnost procesa EU integracija.

Oni su posebno istakli da nadležna ministarka Maida Gorčević samo usmeno daje informaciju na sjednicama Vlade o tome kako se napreduje, odnosno da tih informacije nema u pisanoj formi u materijalima, ni sa jedne do sad održane sjednice Vlade.

„Naša upozorenja su se pokazala tačnim i to je ograničilo praćenje ovog procesa u realnom vremenu, samim tim i doprinos zainteresovanih strana, a otvorilo prostor Vladi da manipuliše sa svojim ocjenama koje su u nesaglasju da konkretnim podacima“, ocijenili su iz CGO.

Oni su naglasili da su, prema podacima sa kojima raspolažu, četiri institucije u potpunosti realizovale obaveze iz PPCGEU koje su bile predviđene za prvu polovinu ove godine, napominjući da se radi o institucijama koje su i imale samo po jednu obavezu.

Kako se navodi, riječ je o Državnoj revizorskoj instituciji (DRI), Revizorskom tijelu, Kabinetu potpredsjednika Vlade za politički sistem, pravosuđe i antikorupciju i Ministarstvu saobraćaja i pomorstva.

„Sa 90 odsto ispunjenosti obaveza, u ovom periodu, ističe se Ministarstvo pravde (devet od deset obaveza)“, kazali su iz CGO.

U saopštenju se navodi da je pola ili više od polovine planiranih obaveza iz Programa realizovalo šest institucija.

To su Ministarstvo kulture i medija sa 50 odsto (četiri od osam obaveza), Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede sa 60 odsto (tri od pet obaveza) i Ministarstvo energetike i rudarstva sa 60 odsto (tri od pet obaveza).

Među institucijama sa 50 odsto ispunjenosti obaveza su i Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove 67 odsto (četiri od šest obaveza), Ministarstvo unutrašnjih poslova 70 odsto (devet od 13 obaveza) i Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava 75 odsto (tri od četiri obaveze).

Iz CGO su kazali da je pet institucija realizovalo manje od polovine planiranih obaveza, a među njima su Ministarstvo rada i socijalnog staranja sa 25 odsto, Ministarstvo finansija sa 31 odsto, dok sa 33 odsto učinka slijede Ministarstvo turizma, ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera, Ministarstvo javne uprave i Ministarstvo ekonomskog razvoja.

Pet institucija nije ispunilo nijednu obavezu, a to su Ministarstvo zdravlja, Agencija za civilno vazduhoplovstvo, Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija, Ministarstvo sporta i mladih i Uprava carina.

Iz CGO su poručili da se sa IBAR-om ne završava crnogorski put ka EU i apelovali na donosioce odluka da ne skreću fokus sa brojnih preuzetih obaveza na tom putu.

( MINA, Ne.V. )