Hoće li i odbornicima “odzvoniti” u Skupštini? Koje su sve funkcije nespojive s poslaničkom prema novom zakonu

Prema nedavno usvojenom Zakonu o sprečavanju korupcije ni predsjednici skupština opština, potpredsjednici i odbornici ne bi mogli biti uporedo na poslaničkoj funkciji jer se radi o očiglednom konfliktu interesa.

To tvrdi pravnica s kojom su “Vijesti” razgovarale navodeći da oni obavljaju poslove u organu lokalne samouprave - skupštini opštine i da im stoga novi zakon ne dozvoljava da budu i parlamentarci.

Kako su “Vijesti” juče objavile, nakon što je u junu stupio na snagu novi akt o sprečavanju korupcije, predsjednici opština više ne mogu da budu i poslanici jer je sada precizirano šta su organi lokalne uprave (sekretarijati, agencije, opštinske uprave...), a šta organi lokalne samouprave (predsjednik opštine i skupština opštine).

U doskora važećem Zakonu o sprječavanju korupcije, koji je izglasan 2017. godine (za vrijeme vlasti Demokratske partije socijalista) i na osnovu kog su predsjednici opština mogli biti i skupštinari, nisu se pominjali organi lokalne samouprave. Pisalo je da “javni funkcioner koji obavlja poslove u državnoj upravi i organima lokalne uprave ne može obavljati funkciju poslanika i odbornika”.

U novousvojenom propisu, Zakonu o sprečavanju korupcije (u riječi “sprečavanje” više nema slova “j”), pominje se i lokalna samouprava. Navedeno je da “funkcioner koji obavlja poslove u državnoj upravi i organima lokalne uprave i lokalne samouprave ne može obavljati funkciju poslanika”.

To bi trebalo da znači da, shodno doskora važećem zakonu, funkcije predsjednika opštine i poslanika nisu bile nespojive, zato što čelnik opštine nije bio organ lokalne uprave, već lokalne samouprave - kategorije koja je unesena u novi propis.

Agencija za sprečavanje korupcije (ASK) to je nedavno potvrdila, kad je poslanicima u državnom parlamentu i čelnicima Bara i Nikšića Dušanu Raičeviću i Marku Kovačeviću naložila da se “odreknu” jedne od pozicija, jer su one sada, kad je napravljena razlika između lokalne uprave i lokalne samouprave, nespojive.

Međutim, nejasno je kakva će biti “sudbina” poslanika koji su na funkcijama predsjednika opština i odbornika, a kojih ima više u crnogorskom parlamentu, s obzirom na to da oni rade u skupštini opštine - koja je, kao i predsjednik opštine, organ lokalne samouprave. Iz ASK-a nijesu odgovorili “Vijestima” da li smatraju da predsjednici skupština opština, potpredsjednici i odbornici ne mogu biti poslanici.

Pravnica s kojom su “Vijesti” razgovarale poručuje da bi odredbe novog zakona definitivno trebalo da se odnose i na predsjednike SO, potpredsjednike i odbornike.

Navodeći da se “zakonske norme ne mogu tumačiti izolovano od društvenih odnosa”, ukazuje i na još jedan aspekt priče - da će, prema njenim riječima, opštinski funkcioneri i odbornici u državnom parlamentu glasati u interesu svoje opštine kad na dnevni red dođu određeni dokumenti (prostorni planovi i sl.).

“Norme se ne smiju tumačiti jezički i formalno, već kontekstualno i u skladu s društvenim prilikama i društvenim odnosima. Normu o sukobu interesa treba šire tumačiti i otkloniti svaku sumnju da određeni pojedinac može svojim odlučivanjem na dvije pozicije dovesti u sumnju objektivnost tog odlučivanja”, rekla je sagovornica, poručujući da svaki pojedinac mora objektivno i razumno posmatrati svoju funkciju i sam se povući s one koja bi mogla dovesti do sumnje u sukob interesa.

Osim dva predsjednika opština (Raičević i Kovačević), poslaničku funkciju obavlja i predsjednik SO Bar Branislav Nenezić (Socijaldemokrate).

U državnom parlamentu značajan broj poslanika obavlja i odborničku funkciju. Poslanici Demokratske partije socijalista (DPS) Ivan Vuković, Nermin Abdić, Zoja Bojanić Lalović, Nikola Rakočević, Mihailo Anđušić i Aleksandra Despotović su odbornici u Skupštini Glavnog grada, a to su i poslanici Pokreta Evropa sad (PES) Vasilije Čarapić, Boris Pejović i Branka Marković, poslanica Demokrata Zdenka Popović, nezavisna poslanica Jevrosima Pejović...

ASK je u septembru prošle godine, za vrijeme važenja prethodnog zakona, ocijenio da Raičević i tadašnji poslanici i predsjednici opština Kolašin i Tuzi Vladimir Martinović i Nik Đeljošaj nijesu u sukobu interesa. Institucija, na čijem je čelu Jelena Perović, navela je tada da se ne radi o nespojivim funkcijama, jer poslovi koje obavlja predsjednik opštine ne pripadaju poslovima koji se obavljaju u državnoj upravi (ministarstva i organi državne uprave), “niti organima lokalne uprave (koju čine sekretarijati, uprave i direkcije), već po Zakonu o lokalnoj samoupravi pripadaju organu lokalne samouprave”.

“... Jer se prema članu 2 Zakona o lokalnoj samoupravi, ‘lokalna samouprava ostvaruje u opštini kao jedinici lokalne samouprave, dok je članom 35 i 55 istog zakona propisano da su organi opštine skupština i predsjednik opštine, kao izvršni organ opštine’”, kazali su tada iz ASK-a.

( Biljana Matijašević )