Ukrajinci će teško održati zamah

Ukrajina je juče četvrti dan zaredom nastavila napredovanje u Rusiji boreći se da osvoji grad blizu granice. Poslala je male jedinice da izvode nove napade na zapadnu rusku Kursku oblast, rekli su nezavisni vojni eksperti i vojni blogeri naklonjeni Kremlju.

Ukrajinska vojska je juče saopštila da je napala ruski aerodrom u Lipeckoj oblasti, koja se graniči s Kurskom, pogodivši skladišta u kojima se nalaze navođene bombe.

Ta tvrdnja nije provjerena iz nezavisnih izvora, ali su lokalne ruske vlasti saopštile da je veliki napad dronom izazvao nekoliko eksplozija i da je izbio požar na jednom vojnom aerdromu.

Iznenadna ofanziva ukrajinskih snaga na Rusiju, koja je počela u utorak, privremeno je pomjerila fokus rata otvarajući novi front unutar Rusije i podstakla Moskvu da se bori da zaustavi napredovanje Ukrajinaca.

Ta operacija je istovremeno nametnula pitanja o tome da li je vrijedna truda s obzirom na to da su ukrajinske snage već previše opterećene, piše “Njujork tajms”. Nije jasno ni hoće li ta misija pomoći Ukrajini da unaprijedi svoju poziciju na ostatku ratišta, gdje već duže vrijeme gubi teritorije.

Ukrajinska vojska je odlučila da se ne oglašava povodom operacije i nije javno priznala da je pokrenula napad preko granice iako je predsjednik Volodimir Zelenski u četvrtak pohvalio vojsku zbog sposobnosti da “iznenadi” i postigne rezultate.

Nekoliko vojnih analitičara je reklo da taj napad izgleda kao najveći na ruskoj teritoriji od početka rata prije dvije i po godine. Oni su kazali da u njemu učestvuju elementi najmanje četiri brigade u rijetkom primjeru uspješnih manevarskih operacija koje uključuju podršku artiljerije, vazdušne odbrane i elektronskog ratovanja, što rezultira brzim napredovanjem na terenu.

“Izgleda da je to prilično dobro koordinisana i planirana kombinovana vojna operacija”, rekao je Franc-Stefan Gadi, vojni analitičar iz Beča.

“Imate sredstva za elektronsko ratovanje koja su raspoređena da ometaju rusku komandu i kontrolu. Imate protivvazdušnu odbranu koja je premještena da stvori zone protivvazdušne odbrane oko ukrajinskog napredovanja. A imate i prilično efikasne mehanizovane formacije koje napreduju stabilnim tempom.”

Mogući motiv ukrajinskog napada je da odvuče ruske snage s ratišta na istoku Ukrajine i da osvoji i zadrži rusku teritoriju da bi je koristila kao adut u pregovorima

Gadi i ostali esperti su rekli da je sada glavno pitanje može li Ukrajina održati zamah i uspjeh na ruskoj teritoriji pretvoriti u korisne dobitke. Ukrajinska vojska ima malo rezervnih snaga koje može uključiti u borbu, a i dalje pati od nestašice oružja i municije, kažu analitičari.

Takođe je nejasno šta se Ukrajina nada da će na kraju postići. Jedan visoki ukrajinski zvaničnik koji je želio da ostane anoniman rekao je za “Tajms” da je cilj da se ruske trupe odvuku od drugih djelova ratišta gdje se ukrajinske jedinice muče. Međutim, vojni eksperti kažu da će Rusija vjerovatno moći da odgovori rezervnim snagama koje se ne bore u Ukrajini.

“Da li to zaista rješava bilo koji veći vojni strateški problem od kojih pate drugi djelovi fronta?”, zapitao se Gadi.

Ben Beri, analitičar kopnenog ratovanja pri Međunarodnom institutu za strateške studije (IISS), rekao je da je Ukrajina otkrila ruske slabosti i pobila konvencionalno mišljenje o ovom ratu da je bojno polje “transparentno” i da nijedna strana ne može napredovati bez velikih gubitaka.

“Oni su očigledno postigli određeni stepen iznenađenja, koji sugeriše da su obavještajne, nadzorne i izviđačke sposobnosti Rusije neadekvatne”, rekao je za Rojters.

Prema Berijevom mišljenju motiv ukrajinskog napada, osim da odvuče ruske snage s ratišta na istoku Ukrajine, je i da osvoji i zadrži rusku teritoriju da bi je koristila kao adut u pregovorima.

On je rekao i da Kijev možda nastoji da namami ruske ratne avione ka Kursku, gdje bi mogli da budu ranjivi na njegove rakete protivvazdušne odbrane s kopna, i da ih odvrati od izvođenja operacija protiv ukrajinskih borbenih aviona F-16 koji su nedavno isporučeni sa Zapada.

Cilj neočekivane kopnene ofanzive na ruskoj teritoriji, rekao je Beri, djelimično je i da se pokaže da dovodi rat u Rusiju, podrivajući Putina i kredibilitet vojske.

Ukrajinci su očigledno postigli određeni stepen iznenađenja, koji sugeriše da su obavještajne, nadzorne i izviđačke sposobnosti Rusije neadekvatne

Mapa ratišta koju je napravila grupa Black Bird, finska organizacija koja analizira slike s bojnog polja, pokazuje da su ukrajinske trupe zauzele oko 259 kvadratnih kilometara ruske teritorije od početka napada, iako ostaje nejasno da li su osigurale kontrolu nad cijelom teritorijom. One su napredovale preko dvije linije ruske odbrane.

Ukrajinska vojska se posebno približila Sudži, malom gradu s oko 6.000 stanovnika, desetak kilometara od ukrajinsko-ruske granice.

Emil Kastehelmi, analitičar grupe Black Bird, napisao je na mreži Iks da neke ukrajinske jedinice sprovode ispitne napade sjevernije u pravcu Ljgova, grada na oko 50 km od granice, što djeluje kao testiranje ruske odbrane.

Rojters je prenio nepotvrđene izvještaje ruskih izvora da su Ukrajinci napredovali čak 35 km od granice.

“Tajms” navodi da ostaje da se vidi hoće li Ukrajina pokušati da još prodre na rusku teritoriju kako bi učvrstila kontrolu nad oblašću koju je zauzela ili će se povući nakon nekoliko dana, kao što se dešavalo u prethodnim, manjim prekograničnim upadima.

Kastehelmi je rekao da Ukrajina ne može da nastavi dalje na sjever, a da ne proširi bokove i ne izloži se ruskim kontranapadima. “Vrijeme takođe radi protiv Ukrajinaca. Rusi neće zauvijek biti neorganizovani”, ocijenio je.

Snimak pokazao štetu, Rusija šalje pojačanje

Na video snimku objavljenom na društvenim mrežama prikazan je konvoj od oko 15 spaljenih ruskih vojnih kamiona duž auto-puta u Kurskoj oblasti. Na nekima od njih su bili leševi, objavio je Rojters.

Jedan ukrajinski Telegram kanal je postavio snimak kamiona rekavši da su pogođeni raketnim sistemom HIMARS koji su poslale Sjedinjene Države.

MASH, ruski medij koji ima kontakte s bezbjednosnim službama, objavio je da je snimak napravio i poslao ukrajinskom kanalu mještanin koji je potom uhapšen na osnovu sumnje da je špijunirao.

Dva dana nakon što je načelnik generalštaba Valerij Gerasimov obavijestio predsjednika Vladimira Putina da je ukrajinsko napredovanje zaustavljeno, rusko ministarstvo odbrane je saopštilo da njegove snage “nastavljaju da odbijaju pokušaj invazije oružanih snaga Ukrajine na teritoriju Ruske Federacije”.

Ministarstvo je navelo da Rusija šalje pojačanje s višecjevnim raketnim sistemima “grad”, artiljerijom i tenkovima.

U saopštenju ministarstva je navedeno da su ruske trupe, vazdušni udari i artiljerija u protekla 24 sata “suzbijale pokušaje napada neprijateljskih jedinica duboko na rusku teritoriju u pravcu Kurska”.

Saopšteno je da je Ukrajina izgubila ukupno do 945 vojnika i 102 oklopna vozila tokom borbi u Kursku, bez pominjanja gubitaka na ruskoj strani. Gerasimov je u srijedu rekao da je ukrajinski napad izvelo do hiljadu trupa.

Ribar, ruski vojni bloger, rekao je da su ukrajinske jedinice ulazile iz sela u selo i postavljale zasjede protiv ruskih pojačanja koja stižu u Kursku oblast.

Vršilac dužnosti guverner Kurska, Aleksej Smirnov izdao je niz bezbjednosnih upozorenja stanovnicima, pozivajući ih da potraže sklonište od mogućih raketnih napada. Vlasti su proglasile federalno vanredno stanje u toj oblasti.

Vrijednost ruske rublje je opala za 2,5 odsto u odnosu na dolar, a trgovci su rekli da je ukrajinski napad na Kursku oblast jedan od faktora koji je doprinio slabljenju valute.

( A. Šofranac )