Turizam ispao iz fokusa nadležnih

“S obzirom da se u predsezoni bilježila bolja posjećenost, da špic sezone ide ustaljenim tokom, da su najave za postsezonu prilično dobre, ostaćemo pri ocjeni da je ova sezona na nivou prošlogodišnje, kazala je “Vijestima” direktorica Udruženja izdavalaca smještaja u Crnoj Gori Branka Džoganović, na pitanje da li postoji pad posjećenosti turista u ovom vidu smještaja kao što pokazuju podaci turističkih organizacija.

Ona je istakla da su se cijene u standardnom smještaju zadržale na nivou iz 2023, dok su poskupljenja zabilježena u sektoru luksuzne ponude, zbog uvođenja novih usluga.

“Svaki izdavalac koji se ozbiljno bavi svojim proizvodom i prodajom uspio je da ostvari rezultate na nivou prošlogodišnjih ili da ih premaši. Smanjeni broj jedinica na onlajn rezervacionim kanalima, povećana direktna prodaja i značajno manja posrednička provizija doveli su do većih prihoda čak iako su cijene ostale na prošlogodišnjem nivou”, kazala je Džoganović.

U Crnoj Gori, po podacima Nacionalne turističke organizacije (NTO), trenutno boravi nešto manje od 200 hiljada turista. “Vijesti” očekuju podatke od NTO-a o broju gostiju smještenih u privatnom smještaju, dok su iz ove organizacije prethodno saopštili da je 18. jula u državi boravilo 7,9 odsto turista manje nego prošle godine, ali i da je u hotelima posjeta na nivou prošlogodišnje.

Na pitanje šta može biti uzrok, ako je posjeta turista u privatnom smještaju u padu, ona navodi da su ponudu u južnoj regiji značajno opteretili različiti infrastrukturni radovi, veliki tranzit, u pojedinim opštinama slabija organizacija u održavanju komunalnog reda i čistoće.

“Sve ovo je nešto na šta domaćini u turizmu ne mogu mnogo da utiču. U pitanju je izostanak pripreme za turističku sezonu, nadležna ministarstva nisu posvetila potrebnu pažnju najznačajnijem segmentu privrede od kojeg generišu prihod ostali privrednici, opštine i država. Izostanak konstuktivne komunikacije s nosiocima turističkog proizvoda daje slabije prihode. Ne bi se smjeli ignorisati napori koje ulaže svaki domaćin u turizmu, ne smiju izvori prihoda državi biti veći nameti izdavaocima, već nam je potrebna podrška u marketingu, bolja željeznička infrastruktura, avio povezanost. Potrebna je podrška za brendiranje lokacija i turističkog proizvoda, a Udruženje je poslalo niz inicijativa nadležnim institucijama i nadamo se da će se bar nešto realizovati u narednom periodu”, navela je Džoganović.

Ona ističe da je u Crnoj Gori privatni smještaj dominantan tip smještajnih kapaciteta i da s preko 80 odsto učestvuje u ukupnom kapacitetu smještaja na državnom nivou.

“Izostanak jedinstvenog centralnog sistema za evidentiranje turističkog prometa, zatim različite metodologije koje se primjenjuju onemogućavaju da imamo podatke u realnom vremenu. Ovo je jedna od primarnih stavki na kojima Udruženje insistira od svog osnivanja, prvenstveno zbog boljeg planiranja i organizovanja poslovanja izdavalaca smještaja. Druga važna stavka je razdvajanje izdavalaca koji se bave turističkim iznajmljivanjem - domaćina u turizmu od stanodavaca. Visina ulaganja, zalaganje oko gosta i ponude, takođe i sami troškovi poslovanja su neuporedivi. Potreban je konkretan odgovor i sistemsko rješenje. Kako pokazuje praksa ovo nije dobro što je ostavljeno kao nešto što se rješava lokalno”, kazala je Džoganović.

Ona navodi da u ovoj sezoni nema iznenađenja, kao i da je špic počeo oko 20. jula, kao i prošle godine.

“Dominiraju gosti iz regiona. Zavisno od programa u primorskim gradovima u kojima je najveća koncentracija smještajnih kapaciteta različito je procentualno učešće porodica i omladine. Crnu Goru biraju zbog sve kvalitetnijih smještajnih kapaciteta, prilično povoljnih cijena smještaja, takođe ovdje se osjećaju sigurno i bezbjedno. Ovo je vrlo zahtjevan zadatak svih gradova, posebno u periodu povećane koncentacije turista. Kraj jula i veći dio avgusta su dio sezone kada je posebno aktivna naša dijaspora. Ljudi dolaze iz svih krajeva svijeta da obiđu svoje i iskoriste godišnji odmor. Ove sezone je takođe prisutan veći broj kampera nego ranije i za to možemo zahvaliti prirodnim ljepotama Crne Gore i prilično visokim cijenama za njih u susjednoj Hrvatskoj. Ono što je dobro je da se smanjuje zavisnost izdavalaca od onlajn rezervacionih kanala. U posljednjih par godina je zabilježeno slabije poslovanje i izdavaoci koji su duže vrijeme u poslu, zahvaljujući svojoj registraciji i fiskalizaciji, su u prilici da sarađuju s turističkim agencijama i hotelima. U Udruženju navijamo za ovakav razvoj poslovanja jer se stvaraju uslovi za organizovanje kapaciteta privatnog smještaja u integralne hotele. Na ovaj način će se povećati hotelski kapaciteti države i dobiće se kvalitetniji turistički proizvod koji je interesantan turoperatorima. To je jedina putanja do cjelogodišnje destinacije”, navela je Đoganović.

Ove godine članovi Udruženja postali su i izdavaoci koji vode seoska domaćinstva.

“Tu se odmah plastično pokazala velika razlika u odnosu na južnu regiju kada je u pitanju marketing, formiranje cijena i sam turistički proizvod. Centralna i sjeverna regija Crne Gore pozicionirale su se kao cjelogodišnje lokacije. Tome su značajno doprinijele lokalne turističke organizacije koje su još od novogodišnjih praznika pripremile bogate, zanimljive kulturne, sportske, muzičke i umjetničke programe. U Udruženju su izdavaoci iz skoro svih gradova u Crnoj Gori. Imamo dobru saradnju s lokalnim turističkim organizacijama i pokušavamo da pronađemo najbolji model za podršku izdavaocima s lokalnog nivoa. U svakodnevnoj smo komunikaciji s izdavaocima po raznim pitanjima. Najviše zbog registracije i fiskalizacije. Naš tim se trudi da pruži efikasnu podršku”, kazala je Đoganović.

Podsjetila je da u u Crnoj Gori ima 507 registrovanih hotela, oko 10.000 registrovanih izdavalaca smještaja, 310 registrovanih seoskih domaćinstava, te da je moguće da su ove brojke sada i veće.

Velike razlike u cijenama, radiće na standardizaciji ponude

Na pitanje o cijenama privatnog smještaja i da li su one visoke, Đoganović ističe da je različita struktura smještaja, različita kategorija, lokacija, kao i ciljna grupa.

“Svi ovi faktori određuju cijenu smještaja i zahvaljujući značajnom povećanju broja registrovanih izdavalaca možemo reći da se u ponudi nalazi smještaj različitog cjenovnog ranga koji može da zadovolji potrebe svakog gosta. U standardnom smještaju su uglavnom zadržane prošlogodišnje cijene, luksuzniji smještaj bilježi određeno povećanje koje je opravdano uvođenjem dodatnih sadržaja i usluga. Sada su se već stekli uslovi da u Udruženju radimo na standardizaciji ponude, intenzivnijem marketingu i još nekim vještinama koje će podići iskustvo gosta na veći nivo”.

( Mirko Kotlaš )