Alarmantno: Skoro svaki peti smrtni slučaj u Pljevljima povezan sa zagađenjem

Skoro svaki peti smrtni slučaj u Pljevljima može se dovesti u vezu sa zagađenjem vazduha, pokazala je studija koju su prije tri godine uradili stručnjaci Svjetske zdravstvene organizacije.

Navodi se da je više od polovine tih uticaja vezano za uvećane nivoe zagađenja tokom zime, uglavnom kao posljedica sagorijevanja čvrstih goriva zbog grijanja. Osim Pljevalja još su Nikšić I Podgorica označeni kao gradovi sa povećanim zagađenjem vazduha.

Oko 80 odsto smrti koje se pripisuju zagađenju vazduha posljedica su kardiovaskularnih bolesti u Podgorici i Nikšiću, a u Pljevljima je ovaj udio iznosio oko 60 odsto, navodi se u studiji.

Prema zvaničnim podacima, tokom 2017. godine u Pljevljima su tokom 145 dana srednje dnevne vrijednosti PM10 čestica prelazile propisne granične vrijednosti I po nekoliko puta.

Dozvoljeni broj prekoračenja tokom godine je 35.

Pogledajte VIDEO priču o Pljevljima:

JWPlayer video mesto

U 2016. godini zabilježen je 181 dan sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti zagađenja.

Pored Termoelektrane, Rudnika uglja, gradske kotlarnice, saobraćaja i drugih zagađivača, individualna ložišta tokom sezone grijanja dodatno utiču na zagađenje vazduha.

U Agenciji za zaštitu životne sredine tvrde da je njihov uticaj na zagađenje dominantan.

Doktor pedijatrije Vesa Ječmenica, koja je preminula prije tri godine, tvrdila je 2012. godine da u Pljevljima dolazi do mutacije genskog materijala, pa je kroz generacije, osim povećanja malignih oboljenja, povećan i broj urođenih anomalija.

Procenat respiratornih infekcija među djecom uzrasta četiri do šest godina, se tada kretao oko 65 odsto, dok je kod odraslih udio u ukupnom morbiditetu, prema istraživanju dr Ječmenice, bio znatno manji.

Predsjednik ekološkog društva “Breznica” Milorad Mitrovićkaže da veliki broj građana Pljevalja premine zbog karcinoma, leukemije, bolesti disajnih puteva, kao i hronične bolesti pluća, izazvanih aerozagađenjem u tom gradu.

„Očigledno je da ove izjave dr Ječmenice nikog posebno nisu zabrinule, pogotovo ne one koji bi po prirodi posla trebalo zabrinuti i koji bi morali reagovati”, naveo je on.

Prema njegovim riječima, nisu reagovali lokalna uprava, nadležna ministarstva: zdravlja, turizma i održivog razvoja, Institut za javno zdravlje, Agencija za životnu sredinu, kao ni ljekari iz Pljevalja, koji su pod Hipokratovom zakletvom.

Mitrović je ocijenio da je nezainteresovanost za borbu i prepuštanje situaciji najveći problem pljevaljske zajednice, dodajući da je nemoguće nešto promijeniti na bolje ili natjerati zagađivače da poštuju zakonske propise i rade u zakonski propisanim granicama.

„Neće ljudi da govore, da se bore. Većinu stanovnika Pljevalja ovaj problem kao da ne interesuje. Oni čekaju da u njihovo ime neko rješava ovaj - njihov problem”, objasnio je Mitrović. Prema podacima Opšte bolnice u Pljevljima, u prvom kvartalu ove godine od maligniteta je u Pljevljima oboljelo 14 ljudi. Prema tim podacima, najčešći oblici karcinoma kod novooboljelih pacijenata su zlođudni tumori debelog crijeva, mokraćne bešike i prostate. U ovoj ustanovi, tokom januara, februara i marta, hospitalizovano je ukupno 49 pacijenata sa malignitetom, od čega 25 žena i 24 muškarca. Najviše pacijenata, njih 28, je starosne dobi od 55 do 75 godina, dok je 6 pacijenata dobi između 45 i 55 godina, a njih 15 starosti preko 75 godina. U prošloj godini, prema godišnjem Izvještaju epidemiološke službe o stanjima, oboljenjima i povredama, registrovano je 395 prvih posjeta ljekaru zbog maligniteta, od čega 70 sa malignitetom dojke, 55 sa malignitetom prostate, 33 sa malignitetom mokraćne bešike i 33 pacijenta sa malignitetom dušnika, dušnica i pluća. Brojka o prvim posjetama oboljelih od karcinoma za prošlu godinu veća je za 49 pacijenata, u odnosu na 2016, kada je sa ovom dijagnozom registrovano 346 prvih posjeta ljekaru. Broj prvih posjeta nije incidenca po kojoj se može pratiti broj novooboljelih, već znači samo prvu posjetu pacijenta ljekaru u datoj godini, a sve ostale posjete evidentiraju se kao kontrolni pregledi. Registar oboljenja koji radi Institut za javno zdravlje, a koji će jedini dati validne podatke o broju oboljelih od najtežih bolesti, najavljuje se više od pet godina.

Sa disanjem najviše problema imaju djeca

Zbog bolesti sistema za disanje, koje su i prošle godine bile najučestalije kod djece, registrovano je preko 9 hiljada prvih posjeta. Kod predškolske djece registrovano je 2.754 prvih posjeta ljekaru zbog ovih oboljenja, dok su kod školske djece registrovane 1.934 posjete. Kod odraslih, ova oboljenja su na četvrtom mjestu, a zabilježeno je 4.500 prvih pregleda sa ovom dijagnozom.

Sa dijagnozom akutnog bronhitisa registrovano je oko hiljadu prvih posjeta pacijenata svih starosnih dobi. Na prvom mjestu su i prošle godine bila srčana oboljenja, pa je zabilježeno 7.343 prvih posjeta zbog bolesti krvotoka. Od toga, zbog arterijske hipertenzije registrovano je 5.106.

( Goran Malidžan )