Ja sam koji jesam
Prepoznatljiv po originalnom pristupu muzičkoj interpretaciji pijanista Kemal Gekić je angažovan po čitavom svijetu, a na ovogodišnjem KotorArtu riješio je da premijerno predstavi publici svoja djela
Posljednji klavirski resital na dvadest trećem KotorArtu izveo je Kemal Gekić u utorak, 13. avgusta. U punoj Crkvi Sv. Duha pijanista je izveo djela koja je sam komponovao.
Prvi javni resital sa svojim kompozicijama Gekić je upriličio ove godine na KotorArtu. U smislu pravog ekskluziviteta, publika je prisustvovala svjetskoj premijeri, iako je naznake svog opusa Gekić sugerisao na ranijim koncertima na KotorArtu, obično u vidu transkripcija.
Prepoznatljiv po originalnom pristupu muzičkoj interpretaciji, Kemal Gekić je angažovan po čitavoj Evropi, Sjedinjenim Američkim Državama, Bliskom i Dalekom istoku, Kanadi, Rusiji, Japanu, Jugoistočnom Pacifiku i Egiptu. Njegova najuža specijalnost jeste opus Franca Lista, kompozitora čija djela spadaju u izvođački najsloženija i tehnički najteža. Gekić se na ovogodišnjem KotorArtu, u stvari, pojavio u dvostrukoj profesionalnoj ulozi koja je u prijašnjim vijekovima obilježila umjetničko djelovanje Betovena, Šopena, Lista, Rahmanjijnova. S obzirom na to da je Gekićev kompozitorski rad nekontinuiran i usmjeren na klavirsku muziku, prirodna paralela se uspostavlja, u stvari, s umjetnicima koji su prije svega pijanisti a povremeno ili rijetko su komponovali: Jozef Hofman, Alfred Kotro, Moric Rozental, Vladimir Horovic, Miša Levicki, Glen Guld, Šura Čerkaski i dr.
U prvom dijelu koncerta prikazana je melodrama Smrt Smail-Age Čengića (po Ivanu Mažuraniću) nastala prošle godine, a u drugom dijelu solistička muzika iz različitih stvaralačkih perioda. Slušali smo dvije kompozcije iz mladalačke stvaralačke faze - Introdukciju i koncertnu fugu (1981) i Ditiram (1983), i tri kompozicije nastale posljednjih godina - Dijalozi (2021), Stav (2023) i Tri koncertne studije (2024).
Kako je sam pijanista objasnio, u potrazi za odgovarajućim recitatorom, u pogledu i epskog glasa i izraza, izabrao je Antonija Pušića - Ramba Amadeusa. Prilagođavajući tekst za melodramu, koja suštinski izlazi iz svoje uobičajene forme, jer u njoj ne postoje likovi i dekor, već samo narator i klavir - Gekić je svoje omiljeno književno djelo prilagodio, to jest skratio i potpuno mu podredio muziku uz dodavanje instrumentalnog Prologa na početak. Stilski posmatrano, Gekićeva djela su različita, ali se u opusu u cjelini mogu pratiti postmodernističke kompozicione tendencije. U tom smislu, Koncertna fuga prikazuje Gekićev pogled u prošlost, ali ne iz ugla neoklasičara, već postmoderniste koji s temom ne barata kontrapuntski strogo, čak i kada temu postavlja na orgelpunktu. Pitanja/teme koje preispituje u svojim djelima proizilaze iz lične potrebe koje su usko povezane s pijanizmom. Tako se u prvom komadu iz ciklusa Tri koncertne studije pijanista odnosi prema klavirskom stvaralaštvu Vasilija Mokranjca. Kada je riječ o citatnosti, otvorenoj ili prikrivenoj, on se poziva na folklornu ispiraciju. Dok u kompoziciji Ditiramb taj folklorni milje istražuje u eks-jugoslovenskom prostoru, u drugim gradi odnos prema popularnoj muzici.
Gekićeva muzika je ekspresivna ne samo na nivou poetike, već i interpretacije jer se stiče utisak da je djelo najprije produkt bogatog izvođačkog iskustva i specifičnog tehničkog umijeća. Zato, pitanje je koliko mogu ova djela da žive van Gekićevih resitala, ili im podnaslov “mora” biti “Ja sam koji jesam”.
Svaki resital Kemala Gekića na KotorArtu izaziva veliku pažnju publike, što zbog nenadmašive virtuoznosti pijaniste, što zbog repertoara koji uvijek nosi određenu ekskluzivnost. Ovaj put, nenadmašivu virtuoznost - koju malo ko može ponoviti, i ekskluzivnost - u pogledu repertoara, Gekić je spojio na najbolji način kojim dokazuje smisao latinske izreke “Ego sum, qui sum”.
( Boris Marković )