Male zemlje u “velikoj igri” svjetskih sila

Geopolitički potresi mogli bi da poremete politički i bezbjednosni pejzaž i naruše jedinstvo u regionu Pacifičkih ostrva usljed strateškog rivaliteta između Kine i saveznika SAD-a, upozorava se u izvještaju jedne organizacije uoči godišnjeg samita lidera Pacifičkih ostrva.

Države Pacifičkih ostrva su od velike važnosti za odbrambene planove velikih svjetskih sila zbog njihove strateške lokacije, uključujući nadgledanje i kontrolu pomorskih kretanja širom Pacifika, navodi se u izvještaju Louvi instituta.

Izvještaj ukazuje na intenzivni rivalitet između zemalja poput Kine i saveznika SAD-a, uključujući Australiju i Japan, za uticaj u regionu. “Kineska aktivnost i angažman u regionu djeluju neumorno”, navodi se u izvještaju i dodaje da im se suprotstavljaju saveznici SAD-a, uključujući i najvećeg donatora pomoći, Australiju.

“Suočene s ovom novom “velikom igrom”, države Pacifičkih ostrva su počele da diktiraju pravila i koriste povećanu konkurenciju kako bi izvukle najveću razvojnu korist”, navode autori izvještaja.

Upozorava se da ovo “neobuzdano strateško rivalstvo” predstavlja izazov za dobro upravljanje i transparentnost i da postoji rizik da pritisak postane prejak za male pacifičke države.

Suprotstavljeni interesi donatorskih država guraju Pacifička ostrva u različite pravce, preplavljuje male birokratije i mogu odvratiti pažnju od lokalnih prioriteta, navodi se u izvještaju.

Kina je postala značajan akter u regionu, u oblasti razvojnih finansija, luka, aerodroma i telekomunikacija, i traži veću ulogu u vojnim, policijskim, digitalnim i medijskim sektorima.

Takođe se koristi ranjivost Pacifičkih ostrva na klimatske promjene, pri čemu spoljnji partneri nude pomoć za pristup Pacifiku, navodi se u izvještaju, bez navođenja konkretnih zemalja.

“Mobilizacija pomorskih i vazdušnih resursa za odgovor na katastrofe uključuje obezbjeđivanje prava na korišćenje luka, pista i pomorskih ruta,” navodi se i ističe da veliki akteri nastoje da budu prvi u odgovoru.

Kina je organizovala tri produžena putovanja za lidere Pacifičkih ostrva po sjeveroistočnoj Aziji uoči sastanka lidera Foruma Pacifičkih ostrva u Tongi, koji počinje u ponedjeljak.

Premijer Fidžija Sitiveni Rabuka sastao se u utorak u Pekingu sa kineskim predsjednikom Sijem Đinpingom, dok je vlada Fidžija potpisala sporazum s američkim mirovnim korpusom o zapošljavanju softverskih inženjera i najavila da će Gugl izgraditi centar za podatke vrijedan 200 miliona dolara kako bi podržao novi podvodni kabl.

Lideri Vanuatua i Solomonskih Ostrva posjetili su Kinu u julu.

U izvještaju se navodi da zemlje Pacifičkih ostrva “sve hrabrije izražavaju svoje potrebe u međunarodnim pregovorima, tražeći bolje uslove u trgovini, mobilnosti radne snage, digitalnoj povezanosti i otpornosti na klimatske promjene”.

( N.B. )