Sindikat Kontrole letjenja upozorio vazduhoplovne vlasti u Crnoj Gori: SMATSA od novembra pod sankcijama

Ako se uskoro ne usvoje Finansijski plan Kontrole letjenja Srbije i Crne Gore (SMATSA) za 2024. i Poslovni plan SMATSA za period 2024-2028, Evropska organizacija za sigurnost vazdušne plovidbe (Eurokontrol) će donijeti mjere koje će uveliko oštetiti SMATSA, ali i Crnu Goru, navedeno je u dopisu Sindikata SMATSA, zaposlenih u Crnoj Gori, kojeg su uputili Ministartstvu saobraćaja i Agenciji za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore (ACV).

SMATSA je zajedničko preduzeće Srbije i Crne Gore, koje nadzire vazdušni prostor iznad obje države i južnog dijela Jadranskog mora. To je visoko profitabilna kompanija koja se finansira iz naknada od aviokompanija, u kojem Srbija ima 92 odsto a Crna Gora osam odsto.

Ona se već osam mjeseci nalazi u statusu privremenog finansiranja zbog toga što Vlada Srbije nije dala saglasnost na Finansijski plan za 2024. godinu, a zatim ni nadzorni odbor nije usvojio Poslovni plan do 2028. godine.

Prevazilaženje problema je bila tema razgovora na sastanku koji je ove sedmice ministarka saobraćaja Maja Vukićević imala sa kolegom iz Srbije ministrom građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Goranom Vesićem. Detalji na tu temu o mehanizmima za prevazilaženje problema nijesu saopšteni. “Vijesti” čekaju odgovor od Ministarstva saobraćaja u vezi detalja sa ovog sastanka.

Sindikat u dopisu navodi i da nije tačno mišljenje ACV da odgovornost zbog ovog stanja ne leži na SMATSA, jer će kompanija a ne njeni osnivači snositi posljedice što nema usvojenih planova koji su obavezni po međunarodnim normama. Zbog prelaska na privremeno finansiranje zaposleni u SMATSA ne mogu dobijati pune zarade, niti kompanija može realizovati projekte bitne za unapređenje kontrole vazdušnog saobraćaja.

“Primjena EU regulative ne leži u tome da li su preduzete sve radnje, već u krajnjem da li je regulativa ispunjena ili ne, a u slučaju SMATSA, kao što i sami znate, odgovor je ne. U tom smislu, uloga ACV kao regulatora je da utvrdi (ne)ispunjavanje i (ne)primenjivanje regulative nezavisno od razloga za isto, kao i da naloži rok za otklanjanje, odnosno ispunjavanje i primjenu iste. Ovim ACV ispunjava svoje obaveze prema EASA (Agencija Evropske unije za bezbjednost u vazduhoplovstvu) nezavisno od državnih organa i (političkih) razloga za zatečeno stanje. Ispunjavanjem svojih obaveza ACV itekako ima ulogu kojom utiče na sve aktere u vazdušnom saobraćaju, uključujući i druge države i njihove Vlade, da se pridržavaju međunarodnih regulativa i propisa. Izbegavanjem svoje nadležnosti, ACV pada pod uticaj država i sličnih institucija i postaje saučesnik u narušavanju EU regulative. Ukoliko se ovaj slučaj ne riješi, o svemu mora biti obaviještena i sama EASA”, navedeno je u dopisu Sindikata u koji “Vijesti” imaju uvid.

SMATSA se već osam mjeseci nalazi u statusu privremenog finansiranja zbog toga što Vlada Srbije nije dala saglasnost na Finansijski plan za 2024. godinu, a zatim ni Nadzorni odbor nije usvojio Poslovni plan do 2028. godine

Iz ACV-a su prošle sedmice kazali “Vijestima” da je SMATSA uradila ono što je do nje i pripremila Finansijski plan, ali da nije kriva što Vlada Srbije nije dala saglasnost na njega, kao i da ACV nema mogućnost da utiče na Vladu Srbije da usvoji ovaj dokument.

Iz Sindikata smatraju da ACV može da daje naloge da se dokumenta usvoje, za čiju kontrolu sprovođenja je nadležna.

“Podsjećamo vas i da se bliži Prošireni komitet Eurokontrola u novembru i da će se, ako se situacija uskoro ne riješi, sa sjednice navedenom komitetu osjetiti finansijske i druge posljedice koje će uveliko oštetiti SMATSA i interese Crne Gore”, navedeno je u dopisu.

Izvor “Vijesti” iz SMATSA ranije je kazao da je mogući razlog zbog čega Vlada Srbije nije dala saglasnost na njihov Finansijski plan političke prirode, odnosno da neki članovi vladajuće partije u Srbiji žele da preuzmu upravljanje nad ovom profitabilnom kompanijom s visokim platama i da u nju zaposle sebi bliske ljude.

Ova kompanija na računu ima zadržanu dobit od 50 miliona eura.

( Goran Kapor )