Opština Kolašin uplaćuje sredstva stranakama, ona se ne troše svrsishodno: Ženske pare u zajedničkom džepu

Aktivnosti ženskih organizacija u političkim partijama u Kolašinu jedva da postoje, a žene u opštinskim odborima (OO) stranaka, mahom, kažu, ne znaju da se svakog mjeseca iz lokalnog budžeta uplaćuje novac za njihov rad. Iznosi, koji im pripadaju prema zakonu, skoro nikad ne stižu do njih, proizilazi iz razgovora sa Kolašinkama, aktivnim u politici. Nemaju, tvrde, ni dodatnu značajniju podršku “centrala” za svoj rad.

Većina političkih partija u Kolašinu nema ni formalno ženske organizacije, a aktivnosti lokalnih političarki svode se na sporadične, sponatane i finansirane, vrlo često, kako objašnjavaju, novcem iz svojih novčanika.

Prema Zakonu o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja, za finansiranje redovnog rada ženskih organizacija u skupštini opštine (SO) izdvaja se 0,11 odsto planiranih ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta. Izuzetno, za opštine čiji je budžet manji od pet miliona eura, za tu namjenu izdvaja se 0,1 do 0,3 odsto planiranih ukupnih budžetskih sredstava, umanjenih za sredstva kapitalnog budžeta. Zakonom je propisano da je taj novac namijenjen isključivo za finansiranju ženskih organizacija u političkim subjektima i može se trošiti samo u skladu sa statutom organizacije.

Dugodišnja odbornica, sada opozicione Grupe birača (GB) Gospava Vujisić tvrdi da je od novinarke ‘’Vijesti’’ saznala da se iz opštinskog budžeta isplaćuje novac namijenjen radu ženskih organizacija.

“Prvi put čujem za to. Ne znam šta se dešava sa tim novcem, ali svakako ne koristi se u svrhu, kojoj je, pretpostavljam, namijenjen. Iznos koji pominjete, istina, nije novac kojim bi se moglo mnogo učiniti, ali bi svakako mogao biti iskorišten kao dio sredstava potreban za edukaciju, afirmaciju, osnaživanje ili obuke mlađih koleginica u GB”, rekla je ona.

Novac, koji bi trebalo da je namijenjen obukama, umrežavanju i jačanju solidarne mreže žena u politici, ne stiže ni do Ženske alijanse (ŽA) DPS. Iz te organizacije kažu da ne znaju gdje završava taj novac, ali podsjećaju da je nedavno formiran novi opštinski odbor, pa očekuju da će i aktivnosi Ženske alijanse postati vidljivije.

“Iz centrale partije uvijek je ranije finansiran naš odlazak na seminare i obuke, plaćani putni troškovi i slično. Novac za konkretne aktivnosti nije nam dodjeljivan, niti ih trenutno imamo. Nadamo se da će se to promijeniti uskoro”, kazale su ‘’Vijestima’’ u ŽA.

Nezvanično, u jednoj od političkih partija u Kolašinu kažu da se novac dobijen za rad ženskih organizacija troši na “potrepštine za kancelarije OO” i objašnjavaju da se od tih sredstva kupuju kafa, šećer, sok, slatkiši... Zvanične izjave nijesu željele da daju, jer, kako su objasnile, treba da se, prethodno, konsultuju sa funkcionerima stranaka.

Ni u GP URA nijesu znali da im svakog mjeseca Opština uplaćuje novac namijenjen ženskim organizacijama. Pretpostavljaju da se “sve uplaćuje na račun u Podgorici”. Iz Opštinskog odbora su obećali da će sa “centralom” provjeriti o kojem iznosi je riječ i kojom dinamikom se uplaćuju, te kako se troši, ali ‘’Vijesti’’ nijesu dobile povratnu informaciju o tome.

Kolašinski Pokret Evropa sad (PES), iako je jedan od konstituenata lokalne vlasti, još nije formirao opštinski odbor, pa nema ni formalne ženske organizacije na lokalnom nivou. Ipak, žene tog političkog subjekata u Kolašinu, ponekad, organizuju i realizuju dobrotvorene akcije ili druženja, ali, kako tvrde, svojim novcem. I u toj stranci sredstva iz lokalnog budžeta namijenjene za finasiranje redovnog rada ženskih organizacija zavšavaju na računu “centrale”.

“Ako je tačno da se iz Opštine uplaćuje redovno, onda je to na žiro-računu centrale. Nijesmo se raspitivale, a niko nam nije slao taj novac. Neke aktivnosti finansirale smo samostalno, nezavisno od stranke”, kazali su nezvanično u kolašinskom PES-u.

Jedino u OO Nove srpske demokratije (NSD), novac za rad ženske organizacije troši se, tvrde, “baš kako zakon nalaže”, to jest, kako su napisali u odgovoru ‘’Vijestima’’ “za organizovanje seminara, radionica i sastanaka za jačanje kapaciteta žena u politici”.

“Sredstva se koriste i za promociju žena na izborima, uključujući kampanje, materijale za oglašavanje i druge aktivnosti koje su u vezi sa afirmacijom kandidatkinja. Između ostalog, koriste se i za administrativne troškove u vezi sa radom žena u partiji, poput plata za osoblje. Sredstva se koriste i za finansiranje istraživačkih aktivnosti u vezi sa pitanjima rodne ravnopravnosti i političkog učešća žena”, kazala je Anđela Vuković iz OO NSD.

Iako žene čine trećinu u kolašinskoj Skupštini opštine, tokom prvih 15 zasjedanja ovog saziva lokalnog parlamenta, prema evidenciji koju vodi skupštinska služba, samo četiri su koristile pravo na diskusiju. Uloga ostalih odbornica svela se na dizanje ruke prilikom glasanja. Žene iz različitih političkih subjekata u tom gradu nikada nijesu pokazale volju za saradnju ili zajedničku aktivnost, pa u Kolašinu, za razliku od, recimo, Mojkovca, nema ni ženskog kluba odbornica.

Prema podacima sa sajta Opštine Kolašin za rad ženskih organizacija u političkim partijama ove godine je izdvojeno ukupno svega 5.230 eura. Najviše, po 747 eura godišnje, formalno, pripada ženskim organizacijama Socijalističke narodne partije (SNP), Pokreta Evropa sad (PES), Grupe birača i URA, a Demokrata 581 euro. Za rad žena DPS-a opredijeljeno je iz opštinskog budžeta 498 eura, dok koalicioni partneri te stranke na posljednjim lokalnim izborima - Socijeldemokratska partija (SDP) i Socijaldemokrate (SD) dobijaju 166, odnosno, 83 eura. Po 373 eura iz opštinskog budžeta dobijaju žene iz NSD-a i Demokratske narodne partije (DNP). Za žensku organizaciju u okviru OO Ujedinjene Crne Gore iz opštinske kase izdvaja se 166 eura.

Novac namijenjen redovnim aktivnostima žena u politici raspodjeljuju se u jednakim iznosima strankama, odnosno, koalicijama u SO. Kada je riječ o koalicijama, sredstva se među konstituentima raspodjeljuju u skladu sa sporazumom, odnosno, aktom o formiranju tih političkih subjekata.

Prema Zakonu, organ lokalne uprave, sredstva prenosi političkom subjektu, do petog u mjesecu za prethodni mjesec, na podračun ženske organizacije. Zakonom je predviđena i obustava uplate, ako izostane godišnji konsolidovani finansijski izvještaj za prethodnu godinu koji sadrži poseban izvještaj o načinu i namjeni utroška sredstava za rad ženskih organizacija.

U lokalnom Sekreterijatu za finansije tvrde da se novac isplaćuje u mjesečnim ratama svim političkim subjektima, koji imaju odbornice i odbornike u lokalnom parlamentu.

ODIHR: Nadzor bi, uz sankcije, bio značajan podsticaj

Eksperti Kancelarije za demokratske institucije i ljudska prava OEBS-a (ODIHR) u mišljenje na Zakon o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja, bavili su se, između ostalog, i pitanjem finasiranja rada ženskih organizacija.

Jedna od preporuka ODIHR-a je da treba dodatno ojačati i sprovesti zakonske odredbe koje se odnose na trošenje budžetskih sredstava namijenjenih organizacijama žena unutar partija, ‘’uz obezbijeđen odgovarajući nadzor i kontrolu relevantnih troškova, i srazmjerne sankcije u slučaju zloupotrebe...”

Dodaju da je ODIHR, tokom posmatračkih misija, izvijestio da neke partije nisu prijavile nikakve troškove u vezi sa organizacijama žena. Navode da bi nedostatak takvih informacija u godišnjem finansijskom izvještaju partije, trebalo da bude sankcionisan obustavom finansiranja iz budžeta.

Uspostavljanje djelotvornog mehanizma za praćenje i nadzor, uz srazmjerne sankcije, ocjenjuju, moglo bi pružiti značajan podsticaj za osiguranje usklađenosti u ovom pogledu.

( Dragana Šćepanović )