Mandić bi jednu raspravu o svim rezolucijama

Predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić predložiće tematsku sjednicu Kolegijuma, na kojoj će se razmatrati predlog Rezolucije o genocidu u Šahovićima, koju je juče predala Bošnjačka stranka (BS), i druge predloge rezolucija koje su u skupštinskoj proceduri.

To je juče saopšteno “Vijestima” iz Mandićevog kabineta u odgovoru na pitanje kada će na dnevni red staviti rezoluciju koju je podnijela BS.

“Predlog Rezolucije o genocidu u Šahovićima, koju je u skupštinsku proceduru predao Klub poslanika Bošnjačke stranke, tema je za Kolegijum predsjednika Skupštine Crne Gore. Predsjednik Skupštine Andrija Mandić kandidovaće tu temu za neku od narednih sjednica. S obzirom na to da se u skupštinskoj proceduri nalazi više predloga rezolucija, predsjednik Mandić predložiće tematsku sjednicu Kolegijuma, na kojoj bi se razmatrali svi predlozi”, odgovoreno je iz njegovog kabineta.

Iz Skupštine su krajem juna “Vijestima” saopštili da su tada u skupštinskoj proceduri bile dvije rezolucije - o osudi zločina Izraela u Palestini i Rezolucija o Jasenovcu. Prvu je predlagač Nikola Zirojević (SD) kasnije povukao, a druga je usvojena. U odgovorima od 4. jula iz Skupštine su naveli da “nema predloga rezolucija koje su dostavljene Skupštini Crne Gore, a da nijesu upućene u skupštinsku proceduru”. Na sajtu Skupštine, nema rezolucija o zločinima iz prošlosti iz ovog saziva parlamenta, koje nisu usvojene ili povučene.

Svih šest poslanika kluba Bošnjačke stranke potpisalo je Predlog rezolucije o genocidu u Šahovićima i predalo u skupštinsku proceduru.

Rezolucijom, između ostalog, traže da se 9. i 10. novembar ustanove za dane sjećanja na nevino stradale stanovnike Šahovića, kao i da se obezbijedi prigodna lokacija za izgradnju spomen obilježja.

Predlog rezolucije o genocidu u Šahovićima, kako su saopštili, inicirao je Odbor za obilježavanje stogodišnjice genocida u Šahovićima, na čijem su čelu reis Islamske zajednice u Crnoj Gori Rifat Fejzić kao predsjednik i akademik Šerbo Rastoder kao potpredsjednik.

Autori Rezolucije su u u februaru dostavili inicijativu za donošenje Predloga rezolucije o genocidu u Šahovićima poslaničkim klubovima u Skupštini Crne Gore, koju je, da bi formalno ušla u skupštinsku proceduru, trebalo da potpiše barem jedan poslanik. To tada, a ni mjesecima kasnije, nije učinjeno.

U rezoluciji se navodi da je prije 100 godina, u mirnodopskim uslovima, počinjen masovni zločin nad muslimanskim stanovništvom u Vraneškoj dolini, a povod je bilo ubistvo iz zasjede Boška Boškovića, tadašnjeg načelnika Ministarstva unutrašnjih djela u penziji, za koje su pogrešno okrivljeni muslimani.

“Pokolj koji se dogodio u Šahovićima, i to u mirnodopskom periodu, za svakog Bošnjaka je jedna velika rana i bol, koja je svježa i danas, 100 godina nakon tog zločina i svakako da zaslužuje da se ovo društvo prema njemu jasno odredi, da dobije obilježje, ali i da dobije svoje mjesto u kolektivnom učenju i pamćenju svih građana Crne Gore, kao izraz civilizacijskog odnosa prema ovom zločinu, ovakvim zločinima uopšte, ali i iz pijeteta prema žrtvama i poštovanja prema njihovim porodicama i potomcima”, saopšteno je iz BS-a.

Iz te partije nisu tražili da se o tom predlogu raspravlja na vanrednoj sjednici Skupštine, što bi ubrzalo proceduru, a zašto za to nisu tražili podršku kolega, juče nisu odgovorili “Vijestima”. U Ustavu stoji da se vanredno zasjedanje saziva i na zahtjev trećine ukupnog broja poslanika, odnosno 27, što znači da je BS mogao da zatraži podršku još 21 poslanika.

Iz te partije, međutim, očekuju od poslanika iz drugih partija da se “odgovorno odnesu prema ovom pitanju” i podrže rezoluciju, ali za sada, od partija nema direktnog “zelenog svjetla”. Za usvajanje Rezolucije će biti potreban 41 glas poslanika.

“Ove godine se upravo obilježava stogodišnjica genocida i vjerujemo da je krajnje vrijeme da se, na bazi nespornih istorijskih činjenica, institucionalno osudi pokolj u Šahovićima”, navode iz BS-a.

Iz Pokreta Evropa sad (PES) i Demokratske Crne Gore su “Vijestima” odgovorili da će se njihovi poslanički klubovi izjasniti o predlogu Rezolucije nakon što se obavi rasprava o ovom pitanju u Skupštini Crne Gore.

Potpredsjednik Skupštine Nikola Camaj (AF) je kazao da će se naknadno odrediti kako će glasati o Rezoluciji, ali da će tražiti posebnu sjednicu na kojoj će se raspravljati o svim zločinima, učinjenim na teritoriji Crne Gore. On je nedavno u medijima najavio da će njegova koalicija tokom jesenjeg zasijedanja podnijeti inicijativu u Skupštini za usvajanje rezolucija o stradanju albanskog naroda u Crnoj Gori. Tada je kazao da je riječ o slučajevima iz 1915. godine, kada je stradao veliki broj pripadnika albanskog naroda u Crnoj Gori.

“Njegovanje kulture sjećanja jeste nešto što će uvijek podržati Albanski forum (AF), ali kako sam i najavio, mislim da treba da odredimo jednu posebnu sjednicu na kojoj će se raspravljati o svim zločinima, učinjenim na teritoriji Crne Gore, zbog vjerskih, nacionalnih ili političkih razlika i netrpeljivosti, i u vezi s tim usvojiti i druge rezolucije, podnesene i najavljene, i da na taj način, na najhumaniji način završimo s prošlosti i okrenemo se budućnosti bez opterećenja. To, i zbog poštovanja prema nevinim žrtvama i zbog poruke koju treba da nose u sebi - a to je, ne ponovilo se”, kazao je “Vijestima” Camaj.

Iz Nove srpske demokratije (NSD), Demokratske narodne partije (DNP) i Socijalističke narodne partije (SNP) nisu odgovorili na pitanja da li će podržati Rezoluciju.

Opština Bijelo Polje da zaštiti sva muslimanska groblja na području Šahovića i Pavinog Polja

U predlogu Rezolucije se navodi da Skupština Crne Gore smatra da stogodišnje “ćutanje” o masovnom zločinu nad nevinim ljudima dodatno obavezuje na osudu tog i svakog sličnog zločina, kao i da, posvećena vrijednostima multikulturnog i multinacionalnog društva, osuđuje svako nasilje motivisano vjerskim ili nacionalnim razlozima.

U Rezoluciji se, između ostalog, navodi da Skupština naglašava da je pravdanje “zločina” kao čina tzv. “osvete” neprihvatljivo za svako pravno uređeno društvo i državu, da osuđuje svako djelo ubistva nenaoružanog čovjeka i zločin počinjen u Šahovićima kao događaj bez presedana u crnogorskoj istoriji.

“Skupština poziva Vladu Crne Gore da omogući Odboru za obilježavanje stogodišnjice od ovog zločina i brojnom potomstvu žrtava, prigodnu lokaciju za izgradnju spomen obilježja na području na kojem su živjeli njihovi preci”, piše u dokumentu.

Navodi se da činjenice u vezi sa zločinom u Šahovićima treba da nađu svoje mjesto i budu prisutne u obrazovnim programima i nastavnom procesu kao nedopustiva pojava u civilizovanom društvu, te da Skupština treba da ukaže da je potrebno podići posebno spomen obilježje onim građanima pravoslavne vjere, za koje se može dokazati da su svojim činjenjem spasili bar jedan ljudski život.

U rezoluciji se navodi da Skupština usvajanjem sugeriše lokalnim vlastima u Bijelom Polju da sprovedu zakonsku obavezu i obilježe i trajno zaštite, odnosno privedu namjeni, sva muslimanska groblja na području Šahovića i Pavinog Polja.

( Željka Vučinić )