Tradicionalna simbolika - plug: Muški princip

Upotreba pluga sa metalnim raonikom pretvorila je tu aktivnost u isključivo muškarčev domen. Njiva postaje njegova teritorija. Plug je obezbijedio muškarcu da preuzme važniju ulogu čineći ga plodonoscem zemlje. Plug simbolizuje snagu muškog principa na pasivnoj ženskoj materiji. Njegov efekat na zemlji, upoređuje se u zemljoradničkim kulturama sa muškarčevim osjemenjavanjem žene. Raonik poput muškog uda prodire u brazdu koja odgovara ženskom polnom organu.

Poistovjećivanje pluga sa rasplodnim organom muškarca, kako navodi Mirča Elijade, ilustruje lingvistička srodnost sanskrtskih riječi langala (plug) i riječi linga; obje se izvode iz korijena koji istovremeno označava lopatu i falus. Prethodno je plodnost zemlje povezivana sa plodnošću žene; ženina seksualnost se stapala sa zagonetkom stvaranja. One su bile odogovrne za obilnost plodova jer poznaju tajnu kreacije. Žena je imala moć uticaja na plodnost i obilnost, kao i raspodjelu zemaljskih dobara. Na solidarnost između plodnosti zemlje i stvaralačke moći žene ukazuje erotska magija; korišćenje golotinje, orgije, kapi majčinog mlijeka rasutog po zemlji. S druge strane i sama bujnost vegetacije, pomaže ženi da začne. Sve što se ticalo života, rodnosti, biljna plodnost, obilje, spadalo je u ženski domen. Kada se tehnika upotrebe rala razvila u bronzanom dobu omogućavajući rataru uštedu snage i napora, te zasijavanje i obradu većih površina, i kada se postepeno nametnula upotreba zaprege para volova, zemljoradnja je postala domen muškarca. Plodnost zemlje više nije bila samo rezultat rada ženskog principa nego udruživanje dvaju načela. Žena više ne posjeduje moć za osjemenjavanje već muškarac, ili tačnije muško sjeme. On je stvaralački i pokretački princip, ona je materija na kojoj djeluje. U starim zemljoradničkim kulturama, oranje “majke” poredi se sa polnim aktom. Asimilizacija žene i zemlje postaje u vidu brazde i stidnice.

Preći plugom preko zemlje znači sjediniti muškarca i ženu. U Indiji je plug obilježje Bala-Rame, Višnuovog otjelotvorenja; on je simbol kraljevskih vrlina i gospodarenja zemljom. Kineski car bi na početku svoje vladavine zaorao brazdu u znak posjedovanja i oplođenja carstva. Lik koji oličava Srebrni vijek ima kao atribut plug. Prema Ovidiju, riječ je o razdoblju koje je nastupilo poslije Zlatnog vijeka, kada je čovjek bio primoran naučiti orati i sijati. Plug je u jevrejskim i hrišćanskim predanjima simbol stvaranja i krsta.

( Goran Gligorović )