Stručnjaci iz Tirane skenirali tivatski aerodrom
Izvor “Vijesti” kaže da je konkurentima iz privatnog aerodroma u Albaniji omogućen uvid i u ono što ne bi smjeli da imaju, dok iz Aerodroma tvrde da je riječ o uobičajenoj posjeti kolega
Tročlana delegacija predstavnika međunarodnog aerodroma “Majka Tereza” iz Tirane prošle sedmice boravila je u posjeti tivatskom aerodromu tokom koje je predstavnicima glavna albanske vazdušne luke, koju kontroliše biznismen Šefket Kastrati, omogućen detaljan uvid u gotovo svaki vid svakodnevnog rada tivatskog aerodroma.
Potvrdilo je to “Vijestima” više izvora sa aerodroma Tivat, koji nisu krili iznenađenje činjenicom da je neko iz menadžmenta Aerodroma Crne Gore (ACG) omogućio predstavnicima konkurentske vazdušne luke u regionu da uđu na tivatski aerodrom i tri sata detaljno obilaze i sagledavaju opertivno fukcionisanje gotovo svakog njegovog segmenta.
Iz ACG su “Vijestima” potvrdili da su ih posjetile kolege iz Tirane, da to nije ništa neuobičajeno i da u kontinuitetu održavaju kolegijalne odnose sa aerodromima u regionu i šire, kao i da su međusobne posjete dobra poslovna praksa i prilika za razmjenu iskustava.
Jedan izvor “Vijesti” je ispričao da je albanskoj delegaciji omogućeno da uđu u bezbjednsnosnu sterilnu zonu aerodroma i da su u pratnji zaposlenih iz Službe bezbjednosti, odnosno Službe otpreme i prihvata Aeodroma Tivat, satima obilazile aerodrom i sagledavaju do detalja svaki aspekt njegovog rada - uključujući dobre i loše strane u opsluživanju 30-ak aviona dnevno na uskoj i neuslovnoj platformi, odnosno nekoliko hiljada putnika koji svakodnevno prolaze kroz dotrajalu i zakrčenu terminalnu zgradu.
“Iz onoga što se tom prilikom vidjelo oni su došli izuzetno dobro upoznati sa stanjem na aerodromu Tivat i nisu prezali od toga da postavljaju i vrlo detaljna pitanja tražeći objašnjenja za neke na oko, elementarne stvari a koje bi mogle interesovati samo nekoga ko ima ambiciju da gazduje tivatskim aerodromom”, kazao je izvor “Vijesti” dodajući da je ovako nešto neuobičajeno u aerodromskoj djelatnosti, posebno u situaciji kada se još uvijek zvanično nije donijela odluka o sudbini aktuelnog tendera izdavanja crnogorskih aerodroma u koncesiju koji je raspisan prije pet godina.
Iz menadžmenta ACG nisu odgovorili na pitanje da li je izvršni direktor ACG Roko Tolić ili direktor Aerodroma Tivat Vladimir Praščević izdao nalog Službi bezbjednosti tivatske vazdušne luke da pusti u bezbjednosno sterilnu zonu predstavnike aerodroma Tirana, jer je takav nalog mogao doći samo sa te dvije adrese. Nije odgovoreno ni na pitanje da li je ova posjeta omogućena na zahtjev nekoga iz Vlade i ako je to bio slučaj, na čiju inicijativu je to urađeno.
“ACG u kontinuitetu održavaju kolegijalne odnose sa aerodromima u regionu i šire, a međusobne posjete su dobra poslovna praksa i prilika za razmjenu iskustava. Kao i u svim slučajevima do sada, ACG su pozitivno odgovorili i na kolegijalni upit iz Albanije i omogućili predstavnicima Aerodroma “Majka Tereza” da posjete Aerodrom Tivat, što je njihova treća posjeta ove godine. Dodatno, riječ je o nastavku komunikacije koju su inicirali ACG jer smo iskazali interesovanje za neposredno upoznavanje sa automatizacijom aerodromskih procedura u Tirani, što je i naša neminovnost”, obrazložili su “Vijestima” iz ACG posjetu albanske delegacije.
Tvrde da se ne radi o nečemu neuobičajenom jer su “na isti način predstavnici ACG nedavno posjetili međunarodni aerodrom Sarajevo, gdje su sa rukovodstvom kompanije razgovarali o iskustvima u izgradnji novog terminala, otvorenosti 24/7 ...
“Takođe, u oktobru je najavljena njihova uzvratna posjeta Podgorici, a očekujemo da u tom periodu dočekamo i predstavnike aerodroma iz Skoplja i Memingena. Tokom ovakvih posjeta kolege se na licu mjesta upoznaju sa aerodromskom infrastrukturom, tehničkim i administrativnim procedurama i procesima rada, što su informacije koje su javno dostupne i u najvećem dijelu standardizovane po međunarodnim propisima”, objasnili su iz ACG.
U uži krug za davanje ACG u koncesiju ušla su tri ponuđača konzorcijum turskog TAV-a i francuskog Aeroports de Parisa, južnokorejski Incheon International Airport Corporation i Corporacion America Airports iz Luksemburga. Kastrati grupa od 2020. je nosilac koncesije aerodroma u Tirani, koju je za 71 milion eura kupila od kineskog “Real Fortress Private Limited”. Aerodrom “Majka Tereza” od tada, a posebno u posljednjih par godina, bilježi ogroman rast sa ambicijom da postane najprometniji u regionu Zapadnog Balkana. Aerodrom u Tirani preuzeo je i dio putnika ACG-a jer su strane aviokompanije, posebno niskotarifne mnogo više zainteresovane da lete za Tiranu nego za Podgoricu, prvenstveno zbog tamošnjeg mnogo većeg ukupnog tržišta koje pokriva aerodrom “Majka Tereza”, a sa kojim se crnogorsko tržište ne može ni izbliza mjeriti.
Doskorašnji premijer Dritan Abazović prošle godine lansirao je ideju o zadržavanju aerodroma Podgorica u državnim rukama i istovremenom davanju aerodroma Tivat u koncesiju. Prema spekulacijama koje su se tada pojavile u javnosti plan koji je Abazović navodno već bio načelno dogovorio sa albanskim premijerom Edijem Ramom i Kastratijem koji je sa Ramom u bliskim vezama, je bio da Kastrati grupa dobije koncesiju na tivatski aerodrom, kako bi čitava trgovina bila što jeftinija, a da kasnije, kroz dokapitalizaciju i ulaganja, albanski biznismen preuzme u cjelosti aerodrom u Tivtu.
Prema tvrdnjama izvora “Vijesti”, aktuelna Vlada premijera Milojka Spajića koji lično preferira da oba aerodroma izda u koncesiju južnokorejskom Incheon Airportsu, “drži vrata otvorenom” i za varijantu da se tivatski aerodrom da Kastrati grupi. To posebno u situaciji kada se, prema nezvaničnim informacijama, Koreanci “hlade” od interesovanja za ulaganje u po njima, preksupo preuzimanje crnogorskih aerodroma. Stoga, kaže naš sagovornik, u tom svjetlu treba gledati i na ovu prošlonedjeljnu posjetu iz Albanije.
Aerodromi: Vodimo računa da ne otkrivamo poslovne tajne
Iz državne kompanije tvrde da vode računa o svim aspektima konkurentnosti i detalji komercijalne politike, te da se “sadržaji ugovora nikada i nikome ne otkrivaju jer je riječ o informacijama koje su poslovna tajna.”
Kazali su i da za saglasnost uprave ACG za posjetu aerodromu “preduslov svakako nije status zainteresovane strane u kontekstu pretkvalifikacionog tendera za koncesiju”.
“Tako smo, u junu prošle godine u Tivtu dočekali predstavnike Aerodroma Srbija koji, kao ni kolege iz Tirane, nijesu ponuđači na aktuelnom tenderu, dok smo u martu 2024. godine u Podgorici bili domaćini predstavnicima južnokorejske kompanije Incheon International Airport Corporationkoji jesu jedan od tri zainteresovana ponuđača. ACG će nastaviti, ali i intenzivirati saradnju sa svim aerodromima u regionu i šire”, kazali su iz državnog preduzeća.
( Siniša Luković )