Luka Bar još čeka pomoć države za sanaciju štete
Nevrijeme napravilo havariju 2. jula, radna grupa za procjenu štete formirana 12. septembra. Kompanija sada radi sa svega dvije dizalice
Luka Bar do danas nije dobila ni centa pomoći iz državnog budžeta zbog havarije koju je pretrpjela u nevremenu početkom jula kada su oštećena sva tri pretovarna mosta, saznaju “Vijesti” od izvora iz Vlade.
Za više od dva mjeseca od donošenja odluke o pomoći došlo se do formiranja radne grupe 12. septembra koja treba da sagleda kako novac da se obezbijedi.
Prema računici koja je saopštena ljetos iz Vlade riječ je o šteti od 35 miliona eura.
“ Novac za pomoć Luci nije predviđen rebalansom ovogodišnjeg budžeta, jer se navodno sa tim zakasnilo. Tražena je novčana pomoć za dvije mobilne dizalice vrijedne ukupno 10,5 miliona eura, ali nije bilo odgovora. Posle toga je traže pomoć za jednu dizalicu od 5,2 miliona, ali ni na taj zahtjev nije odgovoreno”, kazao je izvor “Vijesti” koji je napravio poređenje da je “iznos za jednu dizali isti koliko i izdvajanja Vlade za organizaciju trke brzih jedrilica “Ocean Race Europe” u Bokokotorskom zalivu.
Izvor “Vijesti” je naveo i da javnost mora biti upoznata sa nalazima vještaka zaštite na radu i mašinske struke koje je angažovalo barsko Osnovno državno tužilaštvo koje je formiralo predmet u ovom slučaju da bi ispitalo uzrok havarije.
“Vijesti” čekaju odgovor iz Ministarstva pomorstva na pitanja - kada je realno da Luka Bar dobije pomoć i u kojem iznosu, koji su razlozi što do sada nije bilo pomoći, šta je odgovoreno u vezi zahtjeva za kupovinu dizalica i da li je Osnovno tužilaštvo u Baru informisalo Ministarstvo pomorstva o nalazima vještaka koji su bili angažovani da utvrde šta je uzrok štete u Luci Bar.
Luka sama ne može sanirati štetu
Vlada je ljetos u Informaciji u vezi s havarijom u Luci Bar navela, između ostalog, da je “evidentno je da Luka Bar, sopstvenim resursima, ne može da prevaziđe nastalu situaciju, tako da je neophodna pomoć Vlade, kako kroz odgovarajuće forme finansiranja urgentnih nabavki, tako i kroz omogućavanje pojednostavljenja administrativnih procedura kako bi se sve što je nužno obavilo u što kraćim rokovima”.
Zaključcima je zaduženo Ministarstvo pomorstva da u saradnji sa Ministarstvom saobraćaja i Lukom Bar hitno sagleda moguće načine obezbjeđenja finansijske podrške za hitnu sanaciju uništene lučke infrastrukture.
Iz Luke Bar “Vijestima” je rečeno da je Ministarstvo pomorstva rješenjem od 12. septembra 2024.godine formiralo radno tijelo za pomoć Luci u vezi saniranja štete na lučkom području nastale usljed elementarne nepogode, a u skladu sa zaključcima Vlade od 4. jula 2024. godine.
“Sagledavaju se mogućnosti u cilju iznalaženja optimalne varijante obezbjeđenja novčane pomoći, usklađene sa elementima odnosne regulative, i pokrenute su aktivnosti, ali konkretne novčane pomoći niti potencijalne garancije za uzimanje kredita za nabavku novih sredstava od Vlade do sada nije bilo. Luka Bar je 2. jula ove godine pogođena elementarnom nepogodom (orkanskim vjetrom), koja je izazvala ogromne direktne materijalne štete sa posljedicom potpunog uništenja sva tri pretovarna mosta (Ceretti e Tanfani, pojedinačne nosivosti 12t) i utovarnog tornja za žitarice (kapaciteta 300t/h) - redukcijom broja obalnih lučkih dizalica na terminalu za suve rasute terete sa šest na dvije. Bez pomenutih osnovnih sredstava, tehnički kapacitet spone brod - obala (i obrnuto) na terminalu za suve rasute terete redukovan je za oko 40% i time, ujedno povećan nivo rizika vezanih za (ne)mogućnost optimalnog odgovora na već ugovorene i očekivane zahtjeve korisnika lučkih usluga”, kazali su u državnom preduzeću.
Iz Luke navode da kako je evidentno da ne mogu sopstvenim resursima da prevaziđu novonastalu situaciju, Vlada je, na sjednici iz jula 2024. godine, zadužila resorna ministarstva da hitno sagledaju sve moguće modalitete kojima se može obezbijediti finansijska podrška namijenjena hitnoj sanaciji uništene lučke suprastrukture.
U plusu i nakon nevremena
“Luka Bar je za šest mjeseci ove godine ostvarila pozitivan poslovni rezultat odnosno dobit u iznosu od 719.365 eura. Isti trend pozitivnog poslovanja je, uz vanrednu mobilizaciju svih zaposlenih i optimalno iskorišćenje dvije preostale mobilne lučke dizalice (za izvršavanje ugovorenih usluga) zadržan i u periodu nakon elementarne nepogode. Uz visok nivo angažovanja svih raspoloživih ljudskih i tehničkih resursa da se održi planirani nivo pretovara (planirani nivo realizacije ugovorenih obaveza prema korisnicima usluga), u julu 2024. godine je pretovareno 131.731 tona (2,33% manje u odnosu na planirani mjesečni obim pretovar po Biznis planu za 2024. godinu i 22% više u odnosu na isti mjesec prethodne godine) i 208.173 tona u avgustu 2024.godine (0,67% više u odnosu na planirani mjesečni obim pretovara po Biznis planu za 2024.godinu i 15% manje u odnosu na isti mjesec prethodne godine)”, navode iz državnog preduzeća.
Iz kompanije kažu i da su pokrenuli aktivnosti da se, u cilju ublažavanja posljedica elementarne nepogode u prvoj fazi realizacije Plana prioritetnih investicija, sprovede nabavka jedne nove mobilne dizalice.
“Za realizaciju te nabavke, Luka nema sopstvena sredstva, te se izvori za nabavku nove mobilne dizalice sagledavaju putem uzimanja dugoročnog kredita kod banke koja ponudi najpovoljnije uslove. U narednoj fazi realizacije Plana prioritetnih investicija, treba da se izvrši nabavka još jedne dizalice”, pojasnili su iz barske kompanije.
U vladinoj informaciji iz jula je navedeno i da kada se ima u vidu nastala šteta, direktne negativne posljedice u domenu mogućnosti odgovora na već ugovorene obaveze prema korisnicima usluga Luke Bar se ogledaju, kako je navedeno, u nemogućnosti istovara boksita iz vagona, kašnjenje u prihvatu brodova za otpremu koncentrata bakra boksita, otpadnog željeza, aluminijumskih blokova, nemogućnost otpreme brodom žitarica koje su uskladištene u silosu za žitarice...
ODT tražilo dopunu nalaza vještaka
Iz Osnovnog državnog tužilaštva u Baru kazali su “Vijestima” da je postupajući tužilac u ovom predmetu zatražio dopunu nalaza i mišljenja vještaka mašinske struke koji je već uradio nalaz i mišljenje, a kako bi se razjasnile sve činjenice.
“Donošenje odluke u predmetu zavisi od brzine izrade dopune nalaza i mišljenja vještaka. ODT Bar će upoznati sva lica koja po zakonu treba da upozna i obavijesti kada se za to steknu zakonski uslovi”, naveli su u ODT-u.
Zavod za hidrometeorologiju uradio analizu
Vlada je zaključcima iz jula zadužila Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju da pripremi i da im dostavi informaciju o preduzetim aktivnostima tokom elementarne nepogode 2. jula sa analizom stanja opreme kojom raspolaže i da u saradnji sa ministarstvima ekologije i finansija predloži način obezbjeđenja potrebnih finansijskih sredstava za nabavku nove opreme.
“Vijesti” su pitale Zavod da li su uradili traženu analizu i šta je ona pokazala, kao i da li je predložen način obezbjeđenja potrebnih finansijskih sredstava za nabavku nove opreme i koliko novca treba.
“Tražena informacija je dostavljena Vladi, Ministarstvu turizma, ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera i Ministarstvu finansija, 16. 7. 2024. godine. Do usvajanja budžeta za narednu godinu, nismo u mogućnosti pružiti dodatne informacije o ovoj temi”, odgovoreno je iz Zavoda.
( Marija Mirjačić )