Slučaj "Možura": Popović se protiv vjetrenjača bori i u Španiji

Crnogorski biznismen Vladimir Popović podnio je tužilaštvu u Španiji krivičnu prijavu protiv španske kompanije “Audax Energias Renovables SA” (nekadašnje Ferse) zbog, kako je naveo, sumnje u prevaru, pronevjeru, skrivanja i obmane ‘’za sopstvenu i korist javnih funkcionera’’ u poslu izgradnje vjetroelektrane (VE) “Možura” u Crnoj Gori.

U krivičnoj prijavi dostavljenoj “Vijestima’”, Popović navodi da su sve transakcije koje je tadašnja “Fersa” obavila od dolaska u Crnu Goru 2007. godine bile dio “plana prevare” i dovoljno ozbiljne da nanesu štetu akcionarima “Ferse”, državnim institucijama i budžetu, dok su “pojedinci i pravna lica umiješana u ove događaje ostvarili nezakonitu dobit”.

“Isplaćivani su fiktivni računi na osnovu fiktivnih ugovora o proviziji”, napisao je Popović.

On je ‘’Vijestima’’’ rekao da se obratio španskom tužilaštvu, ‘’kad već nema nikakvog napretka u Crnoj Gori’’. Prijavu je poslao i španskom regulativnom tijelu za tržište hartija od vrijednosti (CNMV).

Popović i njegov poslovni partner Španac Karles Kolj Palou su u oktobru 2012. godine podnijeli tužbu protiv “Ferse” i konsultantske firme BWP Montenegro, čiji je zastupnik bila Milena Popović, kćerka dugogodišnjeg sindikalnog lidera Danila Popovića jer traže proviziju za to što je posao dobila španska kompanija.

U prvostepenom postupku pred podgoričkom Osnovnim sudom izgubili su parnicu, a onda su se žalili Višem sudu u Podgorici. Kad je Viši sud odbio njihove žalbe, zatražili su reviziju od Vrhovnog suda.

“Povodom pitanja koja ste nam uputili, a koja se odnose na zahtjev o reviziji u slučaju ‘Možura’, koji su Vrhovnom sudu podnijeli Vladimir Popović i Carles Coli Paolu, obavještavamo Vas da je ovaj predmet stigao u Vrhovni sud 24. maja 2023. godine i da je zaveden pod brojem: Rev. 439\23. Predmet je u radu i još nije završen”, odgovorili su iz Vrhovnog suda.

SDT još izviđa

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) godinama vodi izviđaj o “Možuri”.

Iz SDT su 2021. godine kazali da su u slučaju “Možura” formirana tri predmeta i prikupljeni su dokazi i obavještenja u tom slučaju, a u toku su vještačenja.

“Kad budu završena vještačenja, a nemamo potrebu za žurbom, mi ćemo donijeti odluku”, kazao je 28. januara 2021. na konferenciji za novinare tadašnji specijalni državni tužilac, Milivoje Katnić koji je uhapšen u aprilu ove godine zbog sumnje u stvaranje kriminalne organizacije i zloupotrebu službenog položaja.

Iz SDT-a nijesu odgovorili na pitanja “Vijesti” u kojoj su fazi predmeti u slučaju “Možura”, da li su završena vještačenja i šta su pokazala.

Projekat “Možura” je pokrenut 2010. godine, kada su “Fersa” i preduzeće “Čelebić” iz Podgorice sa Vladom potpisali ugovor o zakupu zemljišta i izgradnji vjetroelektrane.

“Fersa” i “Čelebić” (jedan odsto udjela) su preduzeće “Možura Wind Park” koje upravlja vjetroelektranom u februaru 2015. godine prodali ofšor kompaniji “Cifidex”. “Cifidex” je zatim preduzeće prodao malteškoj kompaniji “Enemalta” krajem 2015. bez saglasnosti Vlade Crne Gore. U Crnoj Gori je prikazana kupoprodajna cijena od 3,5 miliona, a istragom na Malti utvrđeno je da je stvarna cijena 11,3 miliona eura.

Istražitelji sa Malte, kako su objavili malteški mediji, razliku između prikazane i stvarne kupoprodajne cijene od 7,8 miliona smatraju sumom za korupciju zvaničnika na Malti i u Crnoj Gori, što je dovelo do pada malteške vlade 2020. godine.

Ubistvo novinarke

Projekat “Možura” je istraživala novinarka Dafne Karuana Galicia, koja je nastradala u eksploziji auto-bombe u oktobru 2017. Njen sin Metju Karuana Galicia rekao je u junu 2020. godine da je njegova majka istraživala i one koji su u taj posao bili uključeni u Crnoj Gori.

Prethodno je Rojters objavio da je Dafne Karuana Galicia istraživala ofšor kompaniju “17 Black Limited” i njihovu vezu sa liderima Malte. Naveli su da je njen vlasnik jedan od najbogatijih preduzetnika Malte Jorgen Fenek, koji je uhapšen krajem novembra 2019. zbog umiješanosti u ubistvo novinarke, a kasnije je i zvanično optužen.

Rojters je kao osnivača “Cifidexa” označio Turaba Musajeva, jednog od direktora naftne kompanije Azerbejdžana SOCAR. I Fondacija Dafne Karuane Galicie je otkrila mejlove koje Musajeva povezuju sa “Cifidexom” i “Možurom”.

Popović u prijavi tvrdi da je kompanija “Cifidex”, zapravo kompanija “Black 17”.

Podsjeća da je sa slučajem 2015. godine upoznao Delegaciju EU u Podgorici i da nije to uradio “za slučaj ‘Možura’ ne bi niko znao”. Nakon njegovog pisma istragu je pokrenuo Europol.

On navodi i da su 9. novembra 2007. godine, “Fersa” i preduzeće “BWP Consulting S.L.” potpisali ugovor o proviziji od deset hiljada eura u vezi sa vjetroparkom od 100 MW.

“Dana 18. novembra 2020. godine, postupkom pokrenutim putem Komisije za pravnu pomoć suda u Podgorici, u vezi sa ugovorom o proviziji, utvrđeno je da društvo ‘BWP Consulting S.L.’ i druge firme koje su dio tog ugovora ne postoje niti su ikada postojale”, naveo je.

Uprkos tome, kako je dodao, “Fersa” je novac isplatila na osnovu fiktivnih ugovora.

Šema isplata

Popović i Palou su medijima ranije rekli da posjeduju šemu isplate koja, kako tvrde, pokazuje da je provizija od 10.000.000 eura isplaćena različitim osobama u Crnoj Gori i koja je “ključni dokaz milionske korupcije”.

“U šemi ugovora, jasno su prikazani ljudi koji bi trebalo da naplaćuju proviziju, kao i nedostatak pravne regulative za ugovor od 10 miliona eura, koji se jasno može shvatiti kao grub način korupucije. Iz šeme se može vidjeti ime Milene Popović, kćerke dugogodišnjeg sindikalnog lidera Danila Popovića, kao i predsjednika sada preimenovane ‘Fersa Audax’, koji treba da naplati dva miliona eura od takoreći svoje firme”, rekao je ranije “Vijestima” Palou.

I njega i Popovića, kako su rekli, čudi zašto sud tokom postupka nije tražio izjave od Danila Popovića i njegove kćerke u vezi sa ugovorom i šemom isplate.

“Prvo zbog toga što se njegovo ime pojavilo na šemi isplate - provizija na iznos od 4.000.000, a drugo jer je njegova kćerka bila generalni direktor ‘Ferse Montenegro’, a ujedno i direktor u ‘BWP Montenegro’ koja je, takođe, naznačena u ugovoru da je primala isplatu provizije”, naveo je Palou.

Vjetroelektrana “Možura” kod Ulcinja, vrijedna oko 90 miliona eura, počela je da radi sredinom novembra 2019. godine. Sastoji se od 23 vjetrenjače, a godišnje proizvodi oko 120 GWH energije, saopšteno je tada iz Vlade. Investiciju je realizovala malteška državna kompanija “Enemalta” i kompanija “Malta Montenegro Wind Park”, a da je glavni izvođač radova bila kineska kompanija “Shangai Electric Power Engineering”.

“Sve transkacije bile dio plana prevare”

Popović u krivičnoj prijavi navodi da iz svega jasno proizilazi da su sve transakcije koje je “Audax Renovables” (Fersa) izvršio od dolaska u Crnu Goru 2007. godine bile dio plana prevare dovoljno ozbiljne da nanese štetu akcionarima “Ferse”, državnim institucijama, državnoj blagajni i drugim, dok su pojedinci i pravna lica umiješana u ove događaje ostvarili nezakonitu dobit.

“Isplaćivani su fiktivni računi na osnovu fiktivnih ugovora o proviziji. Prodato je nezakonito i bez dozvole dobro u državnom vlasništvu Crne Gore pod nazivom ‘Mozura Wind Park’”, tvrdi Popović.

To dobro u državnom vlasništvu Crne Gore prodato je ofšor kompaniji pod nazivom “Cifidex”, čija legalnost je, kako dodaje, pod znakom pitanja s obzirom na to da je njeno osnivanje moglo imati za cilj više krivičnih djela, kao što su pranje novca, prevara, finansiranje terorizma, korupcija i podmićivanje, manipulacija tržištima, falsifikovanje finansijskih informacija, kao i kršenje lokalnih propisa.

( Biljana Matijašević )