Predugovor ne valja kad se pare vraćaju
Martinović se žalio Višem sudu i traži da se poništi presuda Osnovnog prema kojoj je Jelena Perović državi dužna više od 58.000 eura. Podgorički sud presudio je da je Perović oštetila državu jer je stan dobila po povoljnim uslovima i prodala ga, ne poštujući odredbu prema kojoj mora da ostane na sudijskoj funkciji. Njen punomoćnik tvrdi da predugovor ne može biti osnov za preispitivanje da li je ispunjenjem ili neispunjenjem njegovih odredaba nastala šteta
Punomoćnik Jelene Perović, advokat Nikola Martinović tražio je od podgoričkog Višeg da ukine presudu Osnovnog suda prema kojoj je bivša direktorica Agencije za sprečavanje korupcije dužna da vrati državi 58.539,7 eura, uz zatezne kamate, jer je prodala stan od 87 metara kvadratnih koji je dobila po povoljnim uslovima, a nije ispunila obavezu i ostala pet godina na sudijskoj funkciji.
U žalbi, u koju “Vijesti” imaju uvid, Martinović tvrdi da su razlozi iz obrazloženja presude sudije podgoričkog Osnovnog suda Mirze Ademovića “nejasni i protivrječni”.
On je u žalbi ponovio da “nije došlo do kršenja ugovora, jer je notarski zapis UZZ br.05/218 od 11.01.2018. godine po svojoj sadržini predugovor, kojim se ne mogu konstituisati prava i obaveze - osim obaveze da se kasnije zaključi glavni ugovor”.
Država je spor protiv bivše direktorice Agencije pokrenula nakon inicijative Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS), krajem novembra 2022.
MANS je tada apelovao na instituciju Zaštitnika imovinsko-pravnih interesa da u ime države zatraži naknadu štete zbog neispunjavanja ugovorene obaveze prilikom kupovine stana po povoljnim uslovima.
Perović je od sredine aprila u kućnom pritvoru jer je Specijalno državno tužilaštvo tereti da je zloupotrijebila službeni položaj u Agenciji za sprečavanje korupcije i oštetila budžet za više od 100.000 eura.
Nejasno mu kako je nastala šteta po državu
Martinović tvrdi da se u presudi “ne navodi u čemu se to konkretno sastoji šteta” koju je pretrpjela država.
“…Jer samo navođenje da je prekšen bilo kakav ugovor (a u konkretnom slučaju radi se o predugovoru), nije dovoljno da bi se utvrdilo i postojanje štete. Stoga je sud bio dužan da navede konkretne činjenice i razloge zbog kojih smatra da je tužilac oštećen, što presuda ne sadrži. Dakle, isključivo ugovor kojim se utvrđuju prava, a ne predugovor koji samo obavezuje na zaključenje glavnog ugovora, može biti osnov za preispitivanje da li je ispunjenjem ili neispunjenjem njegovih odredaba nastala šteta”, tvrdi punomoćnik Perovićeve.
Martinović još ukazuje na to da su “navodi u presudi da to što tužilja nije bila upisana kao vlasnica predmetenog stana nije od uticaja za drugačije presuđenje, zato što ta okolnost nigdje nije propisana kao obavezna, da bi tužena mogla tražiti predmetnu štetu, kontradiktorni sami sebi”.
U prvostepenoj presudi koju su “Vijesti” objavile početkom avgusta, sudija Ademović naglašava da je “teza tužene strane bila je i da je ugovor o prodaji po povoljnim uslovima po svojoj sadržini predugovor”.
“Da predmetni predugovor ne proizvodi pravno dejstvo bez zaključenja glavnog ugovora, kako to navodi tužena, postavlja se pitanje kako bi onda ona mogla isti taj stan da ustupi trećem licu i da prenese prava i obaveze na to lice, odnosno da saglasnost da se kupac može uknjižiti u katastar nepokretnosti, te konačno, da stoji taj pravni rezon tužene, postavlja se pitanje - kako bi onda tužena od kupca naplatila kupoprodajnu cijenu”, precizirano je u presudi.
Obavezala se da će ostati u sudu, pa pošla u ASK
U presudi Osnovnog suda se navodi da je Perović, kao sudija i predsjednica Osnovnog suda u Cetinju u svojstvu kupca sa tim sudom - prodavcem, zaključila Ugovor o prodaji nepokretnosti pod povoljnim uslovima 11. januara 2018, a da se radi o stanu oznake na prvom spratu površine 86,45 kvadrata i ostave površine 7,74 metara kvadratnih.
“Predmetni stan tuženoj je dodijeljen na osnovu Odluke Sudskog savjeta - Komisije za rješavanje stambenih potreba sudija... Tužena se predmetnim ugovorom, u skladu sa odredbom člana 32 stav 3 i 4 Pravilnika o načinu i kriterijumima za rješavanje stambenih potreba sudija, obavezala da će ostati na sudijskoj funkciji najmanje pet godina od dana zaključenja ugovora, a ukoliko joj njenom voljom prestane sudijska funkcija prije isteka tog roka, ista se obavezala da vrati stan ili nadoknadi njegovu tržišnu vrijednost koja je važila na dan zaključenja ugovora”, stoji u presudi.
Savjet Agencije za sprečavanje korupcije je 23. avgusta usvojio zahtjev bivše direktorice i odobrio joj da 12 mjeseci prima naknadu u visini zarade koju je primala u posljednjem mjesecu prije prestanka funkcije
Navodi se da je zastupnik države - institucija Zaštitnika imovinsko-pravnih interesa u tužbi naglasila da Perović tu obavezu nije ispoštovala, s obzirom na to da joj je funkcija prestala, po sopstvenoj volji, u julu 2020, kada je imenovana za direktorku Agencije.
Sudija Ademović konstatuje da “Pravilnik o načinu i kriterijumima za rješavanje stambenih potreba sudija propisuje da ugovori koji se zaključuju sa sudijom koji ima manje od 10 godina sudijskog staža moraju da sadrže odredbu da je sudija dužan ostati na sudijskoj funkciji najmanje pet godina od dana zaključenja ugovora”, a da je u suprotnom dužan da vrati stan, kredit ili zemljište ili nadoknadi tržišnu vrijednost.
“U Ugovoru o prodaji nepokretnosti pod povoljnim uslovima od 11.01.2018. godine, tužena se obavezala da će, shodno pomenutom članu iz Pravilnika, ostati na sudijskoj funkciji najmanje pet godina od dana zaključenja ugovora, te da će ukoliko joj sudijska funkcija prestane njenom voljom prije isteka tog roka vratiti stan, ili naknaditi tržišnu vrijednost. Međutim, ugovorenu obavezu tužena nije ispoštovala, već joj je dana 24.07.2020. godine na osnovu njene volje prestala sudijska funkcija, o čemu je obavijestila Sudski savjet, a već 25.07.2020. je imenovana za direktoricu Agencije. Nije prihvatljiva teza tužene o drugačijem računanju roka od pet godina, već je, po mišljenju ovog suda, da bi izbjegla posljedice vraćanja stana iii plaćanja istog po tržišnoj vrijednosti, ista od momenta zaključenja ugovora morala ostati na sudijskoj funkciji bar do 12.01.2023. godine, što nije učinila”, naglašeno je u presudi u koju su “Vijesti” imale uvid.
Sud je, stoji u presudi, prihvatio nalaz i mišljenje vještaka i na njemu zasnovao odluku o visini štete.
31.960,3 eura je cijena po kojoj je Perović dobila stan po povoljnim uslovima, da bi ga prodala za 73.000. Prema prvostepenoj presudi, na koju je njen punomoćnik uložio žalbu, državi treba da vrati 58.539,7 eura, uz zatezne kamate
Perović je druga javna funkcionerka kojoj je prvostepenom presudom određena sankcija da nadoknadi novac zbog štete koju je prouzrokovala po državni budžet. Prethodno je sudija Osnovnog suda u Podgorica Sanela Efović utvrdila da bivši glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić mora državi da vrati 11.525,67 eura, uz zakonske kamate, jer je 2017. bio odgovoran za štetu nastalu zbog povrede prava ličnosti advokata Gorana Rodića, Siniše Gazivode i Marije Radulović.
Država u ovom trenutku pred sudom traži da štetu po budžet nadoknadi i bivša ministarka prosvjete, nauke, kulture i sporta Vesna Bratić, koja je 2021. potpisala desetine razrješenja direktora vaspitno-obrazovnih ustanova. Većina njih je tužila državu, a sudovi dosudili da su odluke o njihovom razrješenju bile nezakonite, zbog čega će, ranije je procijenjeno, po državu nastati šteta od oko 300.000 eura.
( Tina Popović )