Šefica EK napala Orbana zbog proruskog stava

Mađarska dovodi evropsku bezbjednost u opasnost, rekla je danas predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen u neobično direktnom govoru, kritikujući odnose Budimpešte sa Rusijom i Kinom.

Govoreći tokom debate sa mađarskim premijerom Viktorom Orbanom u Evropskom parlamentu u Strazburu, Fon der Lajen je osudila nevoljnost Budimpešte da se pridruži partnerima iz Evropske unije u pomaganju Ukrajini protiv ruske invazije, kao i zbog odluka koje jačaju veze sa Moskvom i Pekingom, prenosi Rojters.

„Svijet je svjedočio zvjerstvima ruskog rata. Ipak, još ima onih koji krive za ovaj rat ne osvajača, već one koje je napao“, rekla je Fon der Lajen, njemačka političarka desnog centra i bivša ministarka odbrane.

„Još ima onih koji za ovaj rat krive ne (ruskog predsjednika Vladimira) Putina zbog njegove žudnje za moći, već Ukrajinu zbog njene žeđi za slobodom. Zato želim da ih pitam, da li bi ikada krivili Mađare za sovjetsku invaziju 1956. godine?" dodala je.

Orban je u odgovoru rekao da je „iznenađen“ govorom Fon der Lajen i odbacio bilo kakvu paralelu između neuspjele mađarske pobune 1956. protiv sovjetske represije i borbe Ukrajine za odbranu svoje teritorije.

On je ponovio poziv na primirje u Ukrajini.

Orban, koji je na vlasti od 2010. godine i čija zemlja trenutno predsjedava EU, više puta je ulazio u sukobe sa evropskim institucijama zbog zabrinutosti da potkopava demokratske norme u Mađarskoj i da njeguje bliske odnose sa Rusijom i Kinom, mimo politike EU.

Orban je u julu izazvao polemiku kada je, tokom predsjedavanja Mađarske, otputovao u ono što je mađarska vlada opisala kao „mirovnu misiju“ u Moskvu i Peking, bez koordinacije sa partnerima iz EU.

Fon der Lajen je kritikovala mađarski program ublažavanja viznih ograničenja za Ruse i Bjeloruse, kao i sporazum između Budimpešte i Pekinga koji omogućava kineskim policajcima da patroliraju u Mađarskoj zajedno sa mađarskim kolegama.

„Kako je moguće da mađarska vlada poziva ruske državljane u našu uniju bez dodatnih bezbjednosnih provjera? To čini novi mađarski vizni režim bezbjednosnim rizikom ne samo za Mađarsku, već i za sve države članice“, rekla je.

„Kako je moguće da mađarska vlada omogućava kineskoj policiji da djeluje na njenoj teritoriji? To nije odbrana evropskog suvereniteta, to je prikriveni način za strano miješanje“, dodala je Fon der Lajen.

Ona je takođe ukazala na nastavak oslanjanja Mađarske na ruske energente, nakon što su mnoge zemlje u 27-članoj EU smanjile zavisnost kao odgovor na rusku invaziju.

„Jedna država članica je jednostavno tražila alternativne načine za kupovinu fosilnih goriva iz Rusije. Rusija je više puta dokazala da jednostavno nije pouzdan snabdjevač. Više nema opravdanja. Ko god želi energetsku bezbjednost Evrope, mora prije svega da doprinese toj bezbjednosti“, rekla je.

Orban je takođe morao da sluša kritike na račun svog domaćeg učinka od čovjeka koji se uveliko smatra njegovim najopasnijim rivalom, poslanika desnog centra u EP Petera Mađara, lidera partije Tisa, koja je ostvarila politički proboj na nedavnim evropskim izborima.

Mađar, bivši član užeg kruga vladajuće stranke Fides, postao je poznato ime nakon što je otvoreno raskrstio sa vladom, optužujući je za korupciju na najvišim nivoima. Orban je, rekao je Mađar, pretvorio Mađarsku iz svijetle zvijezde u „najsiromašniju i najkorumpiraniju zemlju u EU“, prenio je „Gardijan“.

Britanski list navodi da Mađarska ima veći BDP po glavi stanovnika od Slovačke, Grčke, Letonije i Bugarske, prema podacima Eurostata. Ona je, međutim, najniže rangirana članica EU u indeksu percepcije korupcije Transparensi internešnala.

Orbana je kritikovao i veliki broj drugih evroposlanika, a kopredsjednica grupe Zelenih, Teri Rajntke, sumirala je raspoloženje: „Niste ovdje dobrodošli“. Međutim, mađarski lider je takođe dobio pohvale: njemački desničarski poslanik Rene Aust pohvalio je njegovu „odlučnu akciju“ po pitanju migracije.

( A.Š. )