Vazduh bio najzagađeniji u Pljevljima i Bijelom Polju, petina otpada opasna

Visoko zagađenje vazduha, u prvom redu suspendovanim česticama (PM10 i PM2,5), prisutno je od oktobra do aprila u sjevernoj i centralnoj regiji Crne Gore.

To se navodi u Informaciji o stanju životne sredine u Crnoj Gori za 2023. godinu, usvojenoj na današnjoj sjednici Vlade, a na predlog ministra ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera Damjana Ćulafića.

Prisustvo tih čestica u koncentracijama iznad propisanih najveće je u Pljevljima i Bijelom Polju, ali su značajna i u Podgorici i Nikšiću. Međutim, naglašava se da je tokom 2023. evidentirano poboljšanje kvaliteta vazduha u sjevernoj i centralnoj regiji u odnosu na 2021. i 2022.

Ministarstvo ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera (MERS) je saopštilo da se usvojenom informacijom daje ocjena stanja i omogućava javnosti uvid u stanje i promjene u kvalitetu pojedinih segmenata životne sredine.

Usvajanjem dokumenta ispunjena je, ističu, ispunjena još jedna obaveza iz Srednjeročnog programa rada Vlade za 2024. godinu.

Informaciju je pripremila Agencija za zaštitu životne sredine, a sadrži prikaz stanja vazduha, monitoring alergenog polena, klimatske promjene, vode, morski ekosistem, zemljište, upravljanje otpadom, biodiverzitet, buku, praćenje hemikalija i biocidnih proizvoda, radioaktivnost u životnoj sredini i sektorske pritiske na životnu sredinu.

Kada je riječ o prisustvu polena u vazduhu, ukupne vrijednosti koncentracija svih polenovih zrna za 2023. su niže u odnosu na prošlogodišnje vrijednosti u Baru i Mojkovcu, izuzev Podgorice.

"Kada je u pitanju kvalitet površinskih voda u 2023. godini, od 5 ispitivanih lokaliteta mješovitih voda-ušća rijeka nađeni kvalitet po osnovnim fizičko-hemijskim elementima bio je: dobar status na 2 lokacije (40,0%) (prostora uliva rijeke Škudre i ušće rijeke Bojane) i umjeren status na 3 lokacije (60,0%) (ušće Sutorine, Ušće Risanske rijeke i ušće Rijeke kod Opatova)", saopštio je MERS:

Što se tiče podzemnih voda, od 32 ispitivane lokacije na osnovu opštih fizičko-hemijskih parametara i specifičnih zagađajućih supstanci, zahtijevani dobar status evidentiran je na 19, a loš na 13 mjernih mjesta.

U 2023. je ispitivano 28.095 uzoraka voda za piće sa gradskih vodovoda i drugih javnih objekata vodosnabdjevanja, a 9,03 odsto ispitanih uzoraka bilo neispravno.

Stanje kvaliteta morske vode na javnim kupalištima u 2023. praćeno je na 109 lokacija duž primorja. Rezultati analiza kvaliteta morske vode za kupanje u sezoni 2023. na crnogorskom primorju pokazali su da je bilo 59,6 odsto odličnog i 34,9 odsto dobrog kvaliteta, dok je 1,8 odsto uzoraka bilo zadovoljavajućeg, a 3,7 odsto lošeg kvaliteta.

Prema podacima Monstata, tokom 2022. godine u Crnoj Gori je stvoreno 1,411,673.7 tona otpada, od čega 45,24 odsto potiče iz sektora industrije. U odnosu na 2021, proizvodnja otpada bilježi pad od 1,05 odsto. Oko 20,85 odsto od ukupne količine stvorenog otpada, tokom 2022, čini opasni otpad.

Konstatovano je da saobraćajna buka predstavlja najveći izvor buke u životnoj sredini Crne Gore.

"U realizaciji monitoringa buke u Crnoj Gori za 2023. godinu, izvršeno je ispitivanje buke na 15 mjernih pozicija u 14 opština Crne Gore: Podgorici, Nikšiću, Žabljaku, Petrovcu, Budvi, Kotoru, Ulcinju, Kolašinu, Mojkovcu, Bijelom Polju, Beranama, Baru, Tivtu i Pljevljima. Generalno, na osnovu rezultata monitoringa buke u 2023. godini, može se konstatovati da saobraćajna buka predstavlja najveći izvor buke u životnoj sredini Crne Gore", saopštio je MERS.

U Informaciji se navodi da je potrebno nastaviti sa primjenom kratkoročnih i dugoročnih mjera zaštite od buke, kao i sa praćenjem nivoa buke na definisanim pozicijama, kako bi se u krajnjem smanjio štetni uticaj. Predlaže se da se monitoring buke za narednu godinu proširi na opštine Tuzi, Cetinje i Herceg Novi.

( B.H. )