Sumorna perspektiva njemačke ekonomije: "Zaglavljena i čami u zastoju, dok druge zemlje osjećaju uspon"
Njemačka ekonomija bi se ove godine trebala smanjiti za 0,2 posto, saopštilo je njemačko ministarstvo ekonomije u ekonomskoj projekciji pada, što je znatno niže od rasta od 0,3 posto koliko se predviđalo u aprilu
Njemačka vlada značajno je smanjila svoje prognoze ekonomskog rasta za ovu godinu, saopštivši da će najveća evropska ekonomija opadati drugu godinu zaredom prije nego što oporavak počne 2025. godine.
Ova sumorna perspektiva čini Njemačku jedinom privredom unutar Grupe sedam velikih industrijskih demokratija (G7) za koju se predviđa da će zabilježiti pad ove godine.
Pad odražava dugotrajne strukturne izazove zemlje, uključujući oslanjanje na njen proizvodni sektor i negativne efekte globalne konkurencije, posebno iz Kine, pišu svjetski mediji.
Moguća recesija
Njemačka ekonomija bi se ove godine trebala smanjiti za 0,2 posto, saopštilo je njemačko ministarstvo ekonomije u ekonomskoj projekciji pada, što je znatno niže od rasta od 0,3 posto koliko se predviđalo u aprilu.
Njemačka ekonomija je, podsjeća agencija Rojters, već prošle godine bila najslabija među velikim zemljama eurozone i drugim članicama Grupe sedam (G7), s padom bruto domaćeg proizvoda od 0,3 posto.
Ako bi se privredna proizvodnja smanjila drugu godinu zaredom, što se posljednji put dogodilo 2002-2003. kada su izvozne i proizvodne industrije bile u problemima, Njemačka bi bila jedina ekonomija G7 u kontrakciji, prema posljednjim projekcijama Međunarodnog monetarnog fonda.
Rani pokazatelji kao što su industrijska proizvodnja i poslovna klima ukazuju na to da se ekonomski pad nastavio u drugoj polovini godine, prenosi Rojters saopštenje Ministarstva ekonomije ukazujući na strah od moguće recesije, definisane kao dva uzastopna kvartala kontrakcije.
Ekonomija nije snažno rasla od 2018. zbog svojih strukturnih problema i geopolitičkih izazova, rekao je Robert Habek podsjetivši da se snaga njemačkog ekonomskog modela zasnivala na dva stuba: jeftinoj energiji za industriju iz Rusije i funkcionalnim globalnim tržištima za njen izvoz.
"Pola njemačkog rasta uvijek dolazi od izvoza i ako pogledate šta se dešava u svijetu, morate reći da je i ovaj stub na udaru", rekao je Habek naglasivši da "Kina sprovodi agresivnu izvoznu strategiju".
Kako bi se suprotstavio cikličnim i strukturnim izazovima, Habek je dogovorio paket rasta od 49 mjera, napisao je Rojters, naglasivši da planove mora odobriti parlament kasnije ove godine. To znači da su koalicionoj vladi potrebni glasovi opozicionih konzervativaca u gornjem domu, koji predstavlja 16 njemačkih saveznih država.
Iz lošeg u gore
Dok su se njemački birači fiksirali na migraciju i rat u Ukrajini na nedavnim izborima, rastuće ekonomske poteškoće u zemlji vjerovatno će postati ključno pitanje uoči saveznih izbora zakazanih za manje od godinu dana, napisao je Politiko.
Habek je ekonomsku slabost Njemačke pripisao ne politici trostranačke vladajuće koalicije, već dugotrajnim strukturnim problemima koji su decenijama "ugrađeni" u ekonomiju, poput nedostatka ulaganja u infrastrukturu i nedostatka kvalifikovane radne snage.
Politiko naglašava da je njemačka ekonomija već godinama u teškom stanju, ali vijest iz septembra da proizvođač automobila Folksvagen po prvi put razmatra zatvaranje domaćih fabrika, osvijestila je mnoge Njemce o obimu nevolja u zemlji. Taj razvoj događaja pratila je odluka proizvođača čipova Intel da obustavi planove za izgradnju fabrike vrijedne 30 milijardi eura u Njemačkoj.
Međutim, ukazuje briselski portal, odgovor Berlina bio je ograničen koalicionim prepirkama i ustavnom kočnicom duga koja ograničava federalni deficit na 0,35 posto BDP-a (osim u vanrednim situacijama, ograničavajući vladine opcije za značajan ekonomski stimulans).
Članovi lijevo orijentisanih stranaka u koaliciji - Socijaldemokratske partije (SPD) i Habekovih Zelenih - zalažu se za popuštanje strogih pravila potrošnje, dok fiskalno konzervativne Slobodne demokrate žele da se ta pravila poštuju. U svojim komentarima 9. oktobra, Habek je izgleda priznao da sukobi unutar njegove vlade i unutar EU ne pomažu.
"Politička debata u Njemačkoj i Evropi trenutno ne pruža kompanijama, a možda ni potrošačima, jasan kompas u pogledu toga kuda vodi ovaj put", rekao je on.
Dok Habek predlaže više od 40 mjera za jačanje ekonomije, uključujući poreske olakšice za kompanije i smanjenje birokratije, za ekonomske probleme zemlje opozicija krivi vladinu energetsku i regulativnu politiku.
"Postoji prijetnja silazne spirale, da ćemo ostati u ovoj teškoj ekonomskoj situaciji u narednim godinama", rekao je Karsten Lineman, lider konzervativne Hrišćansko-demokratske unije (CDU), u parlamentu nakon Habekove prognoze.
Zemlji je, dodao je, potrebna ambiciozna ekonomska agenda koja "stvara slobodu i vraća učinak u prvi plan".
Nade u privredni rast
Uprkos tmurnim kratkoročnim izgledima, njemačka vlada ipak predviđa da će privreda početi da raste 2025. godine.
Njemačko ministarstvo ekonomije, prenosi Juronjuz, predviđa da će sljedeće godine bruto domaći proizvod porasti za 1,1 posto, što je neznatno više u odnosu na raniju prognozu od 1,0 posto. Do 2026. rast bi mogao dostići 1,6 posto, prvenstveno podstaknut porastom privatne potrošnje i stabilizacijom inflacije.
Ove projekcije, međutim, zavise od uspješnog sprovođenja strukturnih reformi i stabilizacije globalnih ekonomskih prilika, naglasio je Juronjuz ukazujući na tvrdnje vlade da je implementacija sveobuhvatnog paketa rasta od 49 mjera ključna.
Ipak, njemački ekonomski problemi su dodatno otežani sumornijim projekcijama Instituta IFO, koji je naglasio da je ekonomija zemlje "zaglavljena u krizi". Prema ocjeni Institutu, i ciklični i strukturni faktori imaju veliku težinu na izglede za rast Njemačke.
"Njemačka ekonomija je zaglavljena i čami u zastoju, dok druge zemlje osjećaju uspon", rekao je prof. dr. Timo Volmershojzer, zamjenik direktora u IFO Institutu.
Na stanje njemačke ekonomije je, prema njegovom mišljenju, uticala kombinaciji faktora, uključujući dekarbonizaciju, digitalizaciju, demografske promjene i geopolitičke preokrete poput šoka cijena energije i promjenjive uloge Kine u globalnoj ekonomiji.
Njemačka industrijska baza bila je ozbiljno pogođena tokom dužeg perioda, što sugeriše da je pad ukorijenjen u strukturnim problemima, a ne samo u odrazu privremenog cikličkog usporavanja.
Indeks menadžera nabavke u proizvodnji (PMI) je pao na 40,6 u septembru 2024., 27. uzastopnog mjeseca pada, rangirajući se kao drugi najgori na globalnom nivou nakon Mjanmara. Ovaj dugotrajni pad je, naglašava Juronjuz, bez presedana u posljednjih nekoliko decenija.
Doktor Sajrus de la Rubia, glavni ekonomista u Hamburškoj komercijalnoj banci, istakao je takozvani "kineski šok" kao ključni faktor, ističući da se sektori poput automobilske i mašinske industrije teško prilagođavaju pojačanoj konkurenciji iz inostranstva.
Usred ovih izazova, njemačke kompanije se sve više okreću stranim kupcima kako bi prebrodile oluju ili postale privlačne mete za preuzimanje.
Tako je Dojče ban, njemački nacionalni željeznički operater, nedavno pristao da proda svoju logističku podružnicu Šenker danskom rivalu DSV-u za približno 14 milijardi eura. Očekuje se da će ovaj priliv gotovine pružiti prijeko potrebno finansijsko olakšanje Dojče banu, koji se bori sa operativnim neefikasnošću i čestim kašnjenjima.
U međuvremenu, neke njemačke kompanije prebacuju svoja ulaganja u inostranstvo. BASF, gigant hemijske industrije, gradi novu fabriku u Kini vrijednu 10 milijardi eura, naglašavajući sve veći trend okretanja kompanija ka međunarodnim tržištima kako bi osigurale rast.
( Radio Slobodna Evropa, Ne.V. )