Crna Gora ubrzano stari - podaci popisa pokazuju ozbiljnu demografsku krizu
Rezultati popisa pokazuju da je najdublja demografska starost - stanovništvo je, u prosjeku, starije od 43 godine, zabilježena u čak devet opština, dok je 2011. tu neslavnu titulu imala samo Opština Plužine
Negativni prirodni priraštaj u Crnoj Gori će se nastaviti i ugroziće našu osnovnu biološku budućnost. Zato moramo preduzeti mjere na nivou opština i države, kroz koje ćemo pomoći mlade bračne parove, porodice sa djecom, porodice koje zbog zdravstvenih razloga ne mogu da dobiju djecu. Treba da uspostavimo politike koje će podstaći oporavak društva kad je u pitanju demografija i prirodni priraštaj, kazao je juče za “Vijesti” profesor Univerziteta Crne Gore Miroslav Doderović.
Prosječna starost crnogorskog stanovništva je 39,7 godina, a, pokazali su rezultati prošlogodišnjeg popisa, najdublja demografska starost - stanovništvo je starije od 43 godine, zabilježena je u čak devet opština. Poređenja radi, samo jedna opština - Plužine, imala je takvu demografsku sliku na popisu iz 2011. godine.
Duboka demografska starost (prosječna starost stanovništva je između 40 i 43 godine) zabilježena je u osam opština. U preostalih osam opština zabilježena je demografska starost - prosječna starost stanovništva je od 35 do 39 godina.
“To je jedan apsolutni problem kada je Crna Gora u pitanju, to znači da je natalitet u opadanju, da mladi imaju želju i napuštaju svoju domicilnu zemlju i svoju državu u velikoj mjeri”, kazao je “Vijestima” rukovodilac studijskog programa za sociologiju na Filozofskom fakultetu UCG Vladimir Bakrač.
Prema njegovim riječima, u većini zemalja svijeta demografski problem je starost stanovništva, ali i da je to pokazao popis stanovništva u Crnoj Gori.
Bakrač ističe da bi rezultate posljednjeg popisa opisao rečenicom: “’Ima nas toliko da nas nema’, ili ‘Ima nas toliko da nas ima malo’”.
“Suočavamo se sa podacima, da je u 2011. samo jedna opština imala status duboke starosti, odnosno Plužine. Danas već devet opština spada u tu kategoriju, što je vrlo alarmantno. Država treba da se posveti rješavanju tog pitanja u onoj mjeri u kojoj je to moguće”, poručuje Bakrač.
Prema njegovim riječima, posljednji popis stanovništva pokazuje još jednu činjenicu - smanjeni broj stanovnika u Crnoj Gori.
“Dublja i temeljna analiza će pokazati još neke rezultate koje mi ne možemo sada da analiziramo na osnovu sirovih podataka, ali ako se nije smanjio, nije se ni povećao broj stanovnika u Crnoj Gori, što je takođe alarmantno. Ako na to dodamo i činjenicu da od 620.000 stanovnika veliki broj čine stranci koji su demografski pokretljivi, oni su danas u Crnoj Gori, a pitanje je da li će do sljedećeg popisa biti u Crnoj Gori, možda čak i ranije, a kamoli do sljedećeg popisa”, kazao je on.
Prema njegovim riječima, najnoviji popisni podaci su “prilično zabrinjavajući i alarmantni”.
“I smatram da država treba mnogo više pažnje da posveti svim tim podacima. Popis stanovništva za to i služi, da imamo neku sliku u kom smjeru i pravcu se kreće stanovništvo u jednoj državi, bilo da je riječ o socijalnom, društvenom, i ekonomskom statusu”, kazao je on.
Profesor Doderović naglašava da sve ukazuje na to da smo “u ozbiljnoj demografskoj krizi”.
“Stanovništvo je dosta staro, od prošlog popisa došlo je do pogoršanja rezultata, mlado stanovništvo se iseljava. Onaj dio stanovništva koji je u najboljim reproduktivnim godinama odlazi i demografska situacija u sljedećim godinama dodatno će se pogoršavati. Kao rezultat tog pogoršanja ljudi će se i dalje iseljavati, a prirodni priraštaj će stalno opadati”, naglašava profesor Doderović.
Profesor Doderović je nedavno, a prije saopštavanja rezultata popisa, upozorio na to da konstantno opada broj stanovnika u gradovima na sjeveru države i da je to ključni demografski i razvojni problem Crne Gore.
“Dok se u javnosti najčešće govori o migraciji iz sela u gradove, veći problem predstavlja sve manje stanovnika u takozvanim opštinama srednje veličine”, ocijenio je on.
Doderović je tada “Vijestima” kazao da su Crnoj Gori hitno potrebne mjere koje bi smanjile intenzitet iseljavanja.
“One treba da budu usmjerene prema grupi stanovništva koja nam je najinteresantnija, a to su mladi. Kada završe obrazovanje, treba da dobiju odgovarajući posao, a koji je i adekvatno plaćen. Učenike i studente treba usmjeriti na sticanje onih vještina i sposobnosti koji su potrebne u budućim zanimanjima za koje su i dobro plaćeni. Ovo znači da svaki privredni sektor u Crnoj Gori godišnje gubi ogroman broj mladih ljudi, njihovu snagu, vještine, kreativnost i talente, koji su neophodni za napredovanje cijelog sektora. Mladi ljudi se najlakše i prilagođavaju promjenama, uvođenju novih tehnologija i slično, što je pravi zamajac za porast produktivnosti”.
Doderović je stava i da lokalne vlasti nemaju ni kapaciteta, ni kvaliteta da spriječe migracije i odlazak mladih ljudi.
“Mladi u Crnoj Gori najduže u Evropi žive sa roditeljima - oni se osamostaljuju kad više i nijesu tako mladi - sa 32 i po godine. Mlada osoba nakon završenog fakulteta želi sebe da oformi u profesionalnom smislu, uz pristojno plaćen posao, sve to kako bi stekla finansijsku nezavisnost, što je glavni preduslov za sve veće korake u životu”, naglasio je Doderović.
( Jelena Kočanović )