Zabranili štrajk kontrolorima leta?

Kontrola letjenja Srbije i Crne Gore (SMATSA) nije ispunila zahtjeve većinskog sindikata, koji danas treba da ima štrajk upozorenja od 17 do 18 časova i na aerodromima u Podgorici i Tivtu, ali je juče popodne uprava SMATSA iz Beograda obavijestila sindikat da je promijenila akt o minimumu procesa rada i da je on sada 100 odsto od uobičajnog rada.

Iz štrajkačkog odbora sinoć su “Vijestima” kazali da će štrajka upozorenja najvjerovatnije biti u Crnoj Gori, ali da će on biti više formalan jer u ovom periodu imaju svega po dva slijetanja i polijetanja.

Osim produžavanja minimuma procesa rada tokom štrajka na pune radne obaveze, Uprava je prebacila i dio zaposlenih iz administracije, koji imaju sertifikate za kontrolore letjenja, da danas rade na mjestima kontrolora letjenja.

Iz štrajkačkog odbora kazali su “Vijestima” da su iznenađeni ovakvim postupanjem uprave, kao i da će razmotriti svoje dalje poteze, koji mogu biti i radikalni.

Oni su sinoć, nakon što su dobili dopis uprave, poslali prijavu crnogorskoj Agenciji za civilno vazduhoplovstvo.

“Ovim putem Vas obavještavamo da je rukovodstvo SMATSA ugrozilo bezbjednost vazdušnog saobraćaja, postupiviši suprotno svojoj Odluci o obezbjeđivanju minimuma procesa rada, a promijenivši regulaciju za 26. 10. 2024. 17-18 časova po lokalnom vremenu, sa regulacije koja obezbjeđuje minimum procesa rada 2 sektora na 50% na regulaciju koja obezbjeđuje 6 sektora na 100%. Ovim SMATSA krši Zakon o štrajku, primoravajući zaposlene da izvršavaju svoju radnu obavezu i stavljajući ih u poziciju da moraju da rade tokom štrajka zbog prirode posla. U cilju bezbjednog odvijanja vazdušnog saobraćaja kontrolori letjenja, uključujući i članove štrajkačkog odobora, će se uvijek odazvati svom pozivu i pružiti uslugu nadolazećem saobraćaju, ali ovakvi postupci rukovodstva SMATSA svejedno predstavljaju povredu prava zaposlenih i potencijalno ugrožavanje bezbjednosti vazdušnog saobraćaja, odnosno suzbijanje štrajka na nezakonit način”, navedeno je u dopisu Sindikata Kontrole letjenja.

Prema redu letjenja danas u periodu od 17 do 18 časova postoje četiri leta sa crnogorskih aerodroma. Na podgoričkom bi u 17.20 trebao da sleti “Ryanairov” avion iz Zagreba, kao i da isti poleti nazad za Zagreb u 17.50. Na tivatskom aerodromu u 17.45 ima odlazak aviona Air Serbia za Beograd i dolazak aviona Air Montenegra iz Beograda u 17.50.

Beogradski aerodrom uputio je u četvrtak avio-prevoznicima takozvanu NOTAM poruku u kojoj se navodi da oni uopšte neće biti otvoreni za putničke i kargo letove danas u periodu od 17 do 18 časova, osim za letove u hitnim slučajevima.

Aerodromi Crne Gore do juče poslije podne nisu poslali takvu poruku korisnicima, a “Vijestima” je iz kompanije navedeno da su zvanično obaviješteni o štrajku “kolega koji su nadležni za vođenje aviona kroz crnogorski vazdušni prostor do samog slijetanja na aerodrome gdje počinju naše ingerencije”.

Oni kažu da štrajk može da izazove kašnjenja ili otkazivanje letova, ali da će u skladu sa mogućnostima nastojati da maksimalno realizuju sve operacije iz njihove nadležnosti.

Nezadovoljstvo kod radnika koji podržavaju većinski sindikat kulminiralo je prije dva mjeseca kada je uprava potpisala amandman na Kolektivni ugovor samo sa manjinskim sindikatom, kao i zbog toga što je usvojen Finansijski plan koji predviđa povećavanje zarada članovima uprave za oko 25 odsto, a većini ostalih zaposlenih za oko šest odsto.

Prema pravilima Eurokontrola, nacionalne kontrole letjenja prihode koje ostvaruju od preleta aviokompanija moraju potrošiti na troškove koje imaju za obazbjeđenje preleta (plata kontrolora i tehničkog osoblja dominantan trošak) ili da smanje cijene za prelete.

Sindikat Kontrole letjenja Srbije najavio je 15. oktobra štrajk upozorenja, zbog nezadovoljstva nizom odluka rukovodstva kompanije, među kojima je i odbijanje da započne pregovore o zaključenju novog Kolektivnog ugovora, o čemu su “Vijesti” više puta pisale.

U Odluci o stupanju u štrajk upozorenja se navodi da zaposleni traže započinjanje pregovora radi zaključivanja novog Kolektivnog ugovora, kao i poštovanje i primjene Finansijskog plana SMATSA za 2024. godinu, sa naglaskom na internu preraspodjelu planiranih sredstava.

Zahtijeva se i uvećanje troškovne baze, odnosno prihoda SMATSA od rutnih naknada u 2025. godini za najmanje 12 odsto u odnosu na ovu godinu.

Sindikat Kontrole letjenja zatražio je početkom mjeseca da Vlada Srbije, koja ima 92 odsto vlasništva u SMATSA, i Vlada Crne Gore, koja ima osam odsto vlasništva, hitno reaguju, jer je, kako su naveli, rukovodstvo SMATSA odbilo da započne pregovore o zaključenju novog Kolektivnog ugovora, a potom protivzakonito produžilo važenje postojećeg Kolektivnog ugovora kome je istekao rok, bez pristanka i potpisa sindikata.

( Goran Kapor )