Kaluđerov most konačno prohodan
Mještani Donje Morače i Opština uredili i prilaze ka vodopadu Svetigora
Zajedničkim naporima Mjesne zajednice “Manastir Morača”, Udruženja ljubitelja Morače, kolašinske opštine i lokalne Turističke organizacije (TO), Kaluđerov most od minule sedmice je prohodan za pješake.
Ta akcija uključivala je i napor da vodopad Svetigora u neposrednoj blizini manastira postane vidljiviji. Uređeni su prilazi ka njemu, pa postaje, kako kažu u MZ, i dostupniji turistima. Obnavljanjem mosta i uređenjem dva prilaza vodopadu mještani su, uz pomoć lokalne uprave i TO, realizovali obećanja da taj dio kolašinske opštine učine dijelom turističke ponude, ali i da, kako objašnjavaju, pokažu brigu o vrijednom nasljeđu.
“Kaluđerov most je konačno prohodan i bezbjedan za pješake. Do vodopada se može, jer smo prokrčili sve prilaze. Već prvog dana poslije završetka akcije dvoje turista je pitalo kako može do vodopada. Nadamo se da ćemo sličnim zajedničkim aktivnostima nastaviti brigu o draguljima prirode i draguljima naše kulturno-istorijske baštine”, kazao je predsjednik MZ Labud Radović.
Obimne dobrovoljne akcije na uređenju mosta i prostora oko vodopada mještani su započeli početkom ove godine, a kažu da su zahvalni što su ih u tome podržale Opština i TO. Na tim lokacijama prvo je čišćeno smeće, uklanjano rastinje i uređivan put. Ranije su postavljeni seoski putokazi.
Poklanjanje pažnje tom za Donjomoračene značajnom prostoru počelo je ranije na incijativu Gorana Jovanovića, koji se bavi seoskim turizmom. Mještani su prikupili i brojne arhivske podatke koji govore o tom objektu koji je pod zaštitom države.
“Saznali smo da je Vladimir Stanković projektovao adaptaciju mosta 1967. godine. Prema tim podacima, most je pod zaštitom bio od 1961. godine od saveznog Instituta za zaštitu spomenika kulture. Prvo snimanje mosta je obavljeno 1962. godine. Međutim, zbog nedostatka sredstava, na tome je stalo. Sljedeće projektovanje je bilo 1977. godine istog projektanta, a treće grupe autora 1988. godine. Svaki put je naložena hitna sanacija i adaptacija mosta, ali svaki put se završilo sa popločavanjem daskama zbog manjka sredstava”, kazao je ranije Jovanović “Vijestima”.
Prema podacima lokalnih hroničara, most pod Svetigorom je upisan u registar zaštićenih kulturno-istorijskih spomenika SO Kolašin 15. jula 1986. godine. Dužine je 46, a širine 2,9 metara. Ima četiri luka i pripada tipu svođenih mostova.
Iako kod lokalnih horoničara postoje nedoumice oko toga kada je izgrađen, u moračkim selima kažu da je to bilo 1842. godine, o čemu svjedoči i zapis na zidu crkve. Na prostoru Donje Morače postoje tri mosta koja se u narodu nazivaju Kaluđerov. U dokumentima iz vremena knjaževine i kraljevine Crne Gore, samo je most pod Svetigorom, ili most arhimandrita Dimitrija Radojevića, nosio taj naziv. Ostala dva, kaže lokalni hroničar i publicista Branislav Jeknić, podigao je arhimandrit Mihailo Dožić. Prvi, 1900. godine na rijeci Morači, na mjestu zvanom Grlo, a drugi 1903. na Sjevernici.
( Dragana Šćepanović )