INTERVJU Komnenović: Investitore cijenimo, ali je preči interes građana

Tivat je u protekle četiri godine doživio dramatične promjene nabolje, za razliku od našeg okruženja, što priznaju i najveći skeptici. U Tivtu se dešavaju procesi kakvih nema na drugim mjestima u Crnoj Gori - stvara se kosmopolitski ambijent u kome žive pripadnici preko 40 nacija iz cijelog svijeta, interesovanje investitora za realizaciju projekata je i dalje izuzetno visoko, a stanje u budžetu Opštine je stabilno i stvara pretpostavke za dalji ubrzani razvoj. Na dan 12. novembra realizacija prihodovne strane budžeta za 2024. planiranog na iznos od 29,24 miliona eura bila je 92,6 odsto, dok je realizacija rashodovne strane bila 52,25 odsto.

To je, uoči Dana opštine, u intervjuu “Vijestima” kazao prvi čovjek grada Željko Komnenović.

“Stanje u budžetu nikad bolje bilo nije. Konačno smo došli do stabilne gradske kase o čemu svjedoči i podatak da po nacrtu budžeta za 2025. planiramo prihode od 32,66 miliona eura, što je 11 odsto više nego ove godine. To su potpuno realni prihodi i ništa vještački nije planirano. Dominantan prihod nam je porez na nepokretnosti koji iznosi 11,5 miliona eura. Prema posljednjim rezultatima popisa stanovništva, u Tivtu imamo 80 odsto više objekata nego na popisu 2011. godine. Budžet koji planiramo za 2025. je nastavak bitke koju vodimo već četiri godine, a to je bitka za infrastrukturu grada. Ona je kada smo preuzeli vlast 2020. bila u nedopustivo lošem i zapuštenom stanju do mjere da je dovodila u pitanje dalji razvoj grada. Imamo grad koji sada zvanično ima 16,5 hiljada stanovnika, nezvanično i mnogo više, a ljeti u sezoni najmanje duplo toliko i nedopustivo je da i dalje u najvećoj mjeri imamo infrastrukturu i javne objekte iz osamdesetih godina prošlog vijeka. Zbog toga najveći dio gradskog budžeta i dalje opredjeljujemo za kapitalne investicije koje su dogodine planirane na preko 15,2 miliona eura.

Koji su ključni projekti na kojima će se raditi?

Pripreme za početak izgradnje bulevara kroz Tivat na potezu od Kukuljine do Seljanova su praktično, dovedene u završnicu. Problema je bilo sa lošim projektom te saobraćajnice koji smo naslijedili. Sada je na Upravi za saobraćaj da konačno finišira inoviranu projektnu dokumentaciju i da radovi uskoro krenu, jer je na državnom budžetu i obaveza eksproprijacije privatne imovine neophodne za širenje magistrale kroz Tivat u saobraćajnicu bulevarskog tipa. Na nama kao lokalnoj upravi je da u međuvremenu radimo na izgradnji saobraćajnica paralelnih sa bulevarom. Te ulice trebalo je da budu završene prije nekoliko decenija, ali to nije pravovremenio urađeno, te sada ubrzano radimo na tome. Već se grade ili će početi da se grade nove značajne milionske vrijedne saobraćajnice u Ruljini, na Kavi i Vrijesu, Podkuku... CEDIS je najavio da će ubrzo ući u rekonstrukciju osposobljavanja dalekovoda koji je zbog nelegalno izgrađenih objekata već godinama po naredbi elektroenergetskog inspektora, stavljen van funkcije.

Pored toga, najvažnije je da konačno krenu radovi na vodovodnoj i kanalizacionoj mreži u Donjoj Lastvi i Gradiošnici, vrijedni 28 miliona eura koje finansiramo iz kredita njemačke KfW banke. Cilj je da što prije riješimo preostala sporna imovinsko-pravna pitanja vezana za službenost prolaza nove infrastrukture kroz privatne parcele. Očekujem da ćemo ugovor sa izvođačem potpisati do Nove godine.

Rješavanje pitanja imovine i eksproprijacije ključno je za realizaciju bilo kojeg novog projekta infrastrukture ili gradnje novih javnih objekata, a mi smo godinama imali ogromne probleme zbog katastrofalnog stanja u tivatskom odjeljenju Uprave za nekretnine gdje se u jednom momentu nagomilalo oko 5,5 hiljada neriješenih predmeta. Nova postava u tivatskom katastru koja je tu od prije nekoliko mjeseci zaista vrijedno radi, a mi kao Opština smo angažovali dodatnu pravnicu koja radi u katastru samo predmete eksproprijacije za projekte predviđene kapitalnim budžetom grada.

Dobili smo zeleno svjetlo Vlade da sa državom kao većinskim vlasnikom i drugim manjinskim akcionarima kompanije Monteprenzo napravimo prebijanje poreskog duga te firme prema Opštini u iznosu većem od 9 miliona eura, za adekvatnu površinu zemljišta na bivšem poljoprivrednom kompleksu pored aerodroma. To je od izuzetne važnosti za grad koji će dobiti prostor neophodan za izgradnju velikog sportsko-turističko-rekreativnog kompleksa naslonjenog na aerodrom, a koji će svojim sadržajima i ponudom produžiti trajanje turističke sezone za najmanje još dva mjeseca.

Od promjene vlasti u Crnoj Gori prošle su četiri godine. Međutim, ništa od onoga što su lokalne uprave ranije označavale kao ključne probleme za njihov dalji razvoj i decentralizaciju, a koje je uvela bivša DPS državna uprava, nova vlast nije promijenila - ostala su na snazi problematična zakonska rješenja o planiranju prostora i izgradnji objekata, morskom dobru, lokalnoj samoupravi i njenom finansiranju. Kako to objašnjavate budući da sve vlasti od 30. avgusta 2020. naovamo tvore i političke strane koje su koalicioni partneri građanskih listi koje upravljaju Tivtom?

Do Nove godine trebalo bi da budu usvojena nova zakonska rješenja o planiranju prostora i izgradnji objekata koja sa centralnog vraćaju na nivo opština dosta ovlašćenja u toj izuzetno značajnoj oblasti. Opštinama se vraćaju ingerencije u domenu izdavanja građevinskih dozvola, građevinska inspekcija takođe, a uvode se i lokalne agencije za planiranje i projektovanje. Nisam, međutim, optimista da ćemo moći to tako brzo implementirati u roku od 60 dana kako je predvidio zakonopisac, pogotovo zato što je veoma teško naći najmanje šest arhitekata sa sertifikatima i višegodišnjim radnim stažom, a koji će biti spremni da dođu da rade u novoj opštinskoj Agenciji za planiranje i projektovanje za prosječnu platu u državnoj upravi. Sa aktuelnom kadrovskom situacijom i stanjem na tržištu rada to je gotovo nemoguće. Međutim, radićemo da iskoristimo zakonsku mogućnost da ove agencije uspostavimo na regionalnom nivou, zajedničke za više gradova.

Aktuelno stanje je nedopustivo jer mi već preko tri godine čekamo da autorka koju je odabrala i angažovala Vlada, završi izradu izmjena i dopuna PUP-a Tivta. Nisam do sada dobio suvislo objašnjenje iz resornog ministarstva zašto ona to nije uradila i zašto je više puta probijen rok za izradu tog plana, ali je ista autorka istovremeno radila i PUP Podgorice, a sada je odabrana da radi i urbanistički projekat Velje brdo, pa izgleda uopšte ne stiže da se bavi Tivtom. Nedopustivo je da stoga mi, zbog nedostatka i zastarjelosti planske dokumentacije koja se sada radi na centralnom, a ne lokalnom nivou, moramo biti apsolutni rekorderi u Crnoj Gori po broju donesenih posebnih odluka o izgradnji lokalnih objekata od opšteg interesa, što nam je jedini način da u ovakvoj situaciji koliko-toliko gradimo nedostajuću infrastrukturu i javne objekte koji trebaju gradu i koje od nas očekuju Tivćani. Život ne može da čeka i toga moraju biti svjesni donosioci odluka u državi.

Mi smo u proteklih 30 godina i u Crnoj Gori i u Tivtu imali na vlasti ljude bez vizije, koji nisu gledali širu sliku, koji su realizovali ad hoc ili projekte po direktnom diktatu Podgorice i to radili pod direktnim partijskim nadzorom te nam ostavili brojne probleme i kriminalna djela prema javnom interesu. To je ustalom, pokazala i Sky prepiska.

Lokalna vlast u Tivtu postoji iz samo dva razloga: jedan je unapređenje infrastrukture i realizacija kapitalnih projekata, a drugi je zaštita interesa mještana. Nikakve političke igre nas ne zanimaju i dok je ove uprave, mi nećemo dopustiti centralnim vlastima da praveći prostorno-plansku dokumentaciju idu nauštrb interesa mještana a u korist velikih ili manjih investitora. Investitore cijenimo i poštujemo, imamo sa njima odličnu saradnju, ali da dopustimo da se grade veliki investicioni projekti nauštrb interesa lokalnog stanovništva, to sigurno, dok je ove lokalne vlasti, nećemo dozvoliti. U ovom trenutku mi vodimo odsudnu bitku da Tivat kao pristojno i prijatno mjesto za život ne devastiramo slijepom pohlepom, predamo našoj djeci.

Nova vlast četiri godine nije promijenila skoro ništa od onoga što smeta ili opterećuje primorske opštine. Vi i vaše kolege gradonačelnici drugih primorskih gradova pokrenuli ste inicijativu za temeljno preispitivanje Zakona o morskom dobru i ukidanje aktuelnog JP Morsko dobro?

Ta inicijativa je možda i najznačajniji čin i najveća politička akcija na primorju unatrag nekoliko decenija. To je krenulo iz Tivta, a svih šest primorskih opština je jednoglasno reklo da se aktuelno stanje sa gazdovanjem zonom morskog dobra mora mijenjati. To je krupan potez koji vodi onome o čemu u Crnoj Gori deklarativno govorimo - decentralizaciji. Trenutno, nažalost, gotovo sve se vodi u pravu centralizacije. Da li je u tome nešto promijenjeno u protekle četiri godine u odnosu na prethodne DPS vlade, to građani treba da ocijene sami. Ja o tome neću davati svoj politički sud, ali ću reći sljedeće: ono što mi radimo neće se zaustaviti samo kod Morskog dobra. Prvi sljedeći čin i epizoda je priča o vodosnabdijevanju Boke iz sliva Bilećkog i Trebinjskg jezera. To je suštinska decentralizacija. Ne može se retorički pričati o decentralizaciji, a onda činjenjem u parlamentu Crne Gore i donošenjem odluka voditi ka centralizaciji. Ako vam kažem da se sada prvi put bez učešća lokalnih samouprava radi Plan privremenih objekata u zoni morskog dobra pod krinkom da je on već donesen i sad opštine samo pitaju za mišljenje na to već doneseno, to je korak unazad. Ako neko stvarno u Podgorici misli da može u perspektivi tako i dalje da se ponaša, debelo griješi jer tako on u političkom smislu samo jača poziciju lokalnih građanskih listi. To se vidjelo na svim lokalnim izborima do sada gdje je primjetan trend smanjenja povjerenja u partije sa centralom u Podgorici, a jačaju lokalne građanske liste. Tivat je i u tome bio pionir i ne samo što je bio pionir u takvim rezultatima izbora, već je i pokazao da lokalne građanske liste mogu uspješno da vode grad, bez obzira na sve pribleme sa kojima se suočavaju: od korone, preko povremenih političkih nestabilnosti, ekonomske krize do centralističkih zakona.

Posljedice 30 godina loše uprave ne mogu da se promijene preko noći. Nije to nikakvo opravdanje, niti sam ja srećan zbog toga, ali ljudi moraju biti svjesni da nijedna naša inicijativa za promjenom ne može da se desi ako se ne povuče crvena linija i ne sankcioniše ono što je bilo loše. To se nažalost nije još desilo, prvenstveno zbog lošeg stanja u pravosuđu.

Imam veoma loša iskustva koja me navode na zaključak da smo svi kao društvo izgubili potpuno pojam o tome što je to opšti interes i da nastavljamo da u prvi plan stavljamo samo pojedinačne i male, partikularne interese. Mi kao lokalna uprava to u Tivtu nećemo dopustiti i nećemo dozvoliti da se na taj način obustavljaju ili otežavaju opštedruštveno značajni projekti unapređenja infrastrukture. Ako treba da se u tivatskim vrtićima i školama predaje i djeca uče opštem interesu, predavaće se! Pojedinačni interesi me ne zanimaju i ne treba da interesuju nijednog poštenog građanina koji misli o dobrobiti svog grada i zajednice u kojoj živi.

Da bi se projekti realizovali, neophodna je politička stabilnost. Ima li nje u ovom trenutku u Tivtu, s obzirom na nedavnu ostavku potpredsjednika Opštine Andrije Petkovića i dešavanja u jednom od konstituenata lokalne vladajuće koalicije?

Imamo veću političku stabilnost nego što smo je prije imali. Na početku moje političke priče prije četiri godine shvatio sam da je ova disciplina zapravio maraton, a ne sprint. Onaj koji ne može da istriči taj maraton, on sam odustaje. Drago mi je prije svega zbog odbornice Bokeškog foruma, a onda i ostalih ljudi u BF-u, da su shvatili da je rad na projektima od značaja za budućnost Tivta bitniji nego bilo koja politika. Mnogo je manje važno pitanje da li ćemo ili nećemo ići na izbore. U političkom smislu, građanskoj listi Narod pobjeđuje koju predvodim, izbori izuzetno odgovaraju ali ih ne očekujem sada jer će ova naša priča trajati do kraja redovnog mandata. Svjedoci smo da je i sve manji intenzitet kritika koje dobijamo iz opozicionih redova, jer ova ekipa će se i sama razići ako nema rezultat. Ako rezultata nema, razilazimo se i to bi bilo to, ali rezultata na sreću građana Tivta, ima i biće ih još i više uprkos svim problemima sa kojima se nosimo.

Čak i iz ugla strateškog stranih investitora Porto Montenegra i Luštice Bay i njima odgovara politička stabilnost u Tivtu, saradnja sa lokalnom upravom i zajedničko dijeljenje vizije za razvoj grada jer i oni sami vide da se turistička sezona produžava, da se ne smanjuje interesovanje drugih investitora i da sve to zajedno rezultira čnjenicom da naš grad postaje pozornica mnogih internacionalno prestižnih događaja.

Izgleda da je definitivna odluka Vlade da se ide u završetak koncesionog postupka za izdavanje aerodroma u dugoročni zakup. Član ste Tenderske komisije za aerodrome. Na čemu ćete u tom procesu insistirati kada su interesi Tivta u pitanju i na šta konkretno grad može da računa od te koncesije?

Moja vizija i pozicija je nepromijenjena od početka te priče. Imovina Opštinet u kompleksu aerodroma je na loš i da iskoristim eufemizam volšeban način 2018. preknjižena na državu i dalje se oko toga vode sudski postupci između grada i države. Međutim, pitanje koncesije treba gledati u širem kontekstu. Bitno je da se na kraju priče koja traje godinama konačno odluči ide li se u koncesiju ili ne, imamo li konačno zainteresovanog ponuđača ili ne. Imamo tri od ranije prekvalifikovana ponuđača, a ideja Vlade je da se taj proces apsolutno dovede do kraja i donese odluka ide li se ili se ne ide u koncesiju. Pozicija opštine je da to moramo gledati u širem kontekstu jer je pitanje aerodroma direktno povezano i sa pitanjem zemljišta Montepranza. Tivat nema velikog interesa u sadašnjoj situaciji na aerodromu, a i u anketi turista grad je najviše loših ocjena dobio upravo zbog lošeg stanja infrastrukture na aerodromu koji je po svemu jedan od lošijih u Evropi. To se mora mijenjati ako mislimo dobro našem gradu. Aerodrom je u proteklom periodu bio i rezervoar glasova za neke stranke preko partijskih zapošljavanja i oko toga je čak pravljena i čitava arhitektura preduzeća Aerodromi Crne Gore. Tu treba napraviti reforme i radikalne rezove i ako ovaj proces na kraju pokaže opravdanost koncesije, tu smo saglasni, naravno uz maksimalno očuvanje imovine i prava građana Tivta. Na osnovu Zakona o koncesijama, opštine Tivat i Golubovci imaju pravo na 70 odsto svih prihoda od koncesije aerodroma što nije malo i ako se to desi, mi moramo razmišljati gdje ćemo te pare uložiti i raditi strateški za obezbjeđivanje budućnosti grada.

( Siniša Luković )