Mapirana kraljevska jahta "Rumija": Digitalizovano stanje olupine istorijskog broda
Olupina ovog broda koji je potopljen tokom Prvog svjetskog rata, nalazi se maltene u sred akvatorijuma aktuelne luke Bar
Laboratorija za arhelogiju (LAP) pomorstva Univerziteta Crne Gore iz Kotora završila je posao elektronskog mapiranja olupine jahte “Rumija” koja je pripadala crnogrskom suverenu, kralju Nikoli I Petroviću.
Olupina ovog broda koji je potopljen tokom Prvog svjetskog rata, nalazi se maltene u sred akvatorijuma aktuelne luke Bar.
“Saradnja Univerziteta Crne Gore i Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore (ZHMS) doprinijela je detaljnom mapiranju i dokumentovanju jedne od najznačajnijih istorijskih olupina, kraljevske jahte 'Rumija'. Njena sudbina se tragično završila tokom Prvog svjetskog rata kad je potopljena u akvatoriju luke Bar. Ostaci kraljevskog plovila su 1967. godine zvanično proglašeni za zaštićeno kulturno dobro. Uprkos tome, ovaj, za crnogorsku pomorsku istoriju, jako važan lokalitet, dugo je bio predmet neodgovornog ponašanja ronilaca, a njegova pozicija unutar luke na dubini od 8,3 do 12,5 metara izlagala ga je destruktivnim uticajima sidrenja brodova", saopšteno je tim povodiom iz LAP-a.
Odsjek za hidrografiju i okeanografiju, Zavoda za hidrometereologiju i seizmologiju Crne Gore u saradnji sa Laboratorijom za arheologiju pomorstva, Univerziteta Crne Gore, uspješno je realizovao mapiranje kraljevske jahte “Rumija”, koristeći najsavremeniju tehnologiju "multi-beam" sonara.
Ovaj poduhvat je doprinos inicijativi „Podvodni kulturni predjeli Crne Gore“, u okviru koje LAP nastoji da dokumentuje i digitalizuje podvodnu kulturni baštinu Crne Gore.
Mapiranje jahte “Rumija” su kako je saopteno iz LAP-a, predvodili hidrografi Luka Ćalić i Radovan Kandić iz ZHMS Crne Gore i podvodni arheolog Darko Kovačević iz LAP-a.
Korišćen je NORBIT iWBMS "multi-beam" sonar, tehnologija koja omogućava trodimenzionalni prikaz podvodnih struktura, čime su zabilježeni precizni podaci o stanju ostataka ovog kulturnog dobra.
Luka Ćalić, načelnik Odsjeka za hidrografiju i okeanografiju ZHMS-a, objasnio je značaj ove tehnologije.
"NORBIT iWBMS multibeam sonar dokumentuje podvodne strukture u visokoj rezoluciji, pružajući jasnu trodimenzionalnu sliku olupine. Ovo je korak naprijed u dokumentovanju naše pomorske prošlosti, a istovremeno ovaj vid dokumentacije pruža osnovu za praćenje stanja ovog istorijski vrijednog lokaliteta".
Podaci prikupljeni sonarom su predati Laboratoriji za arheologiju pomorstva Univerziteta Crne Gore radi daljeg proučavanja i valorizacije.
Darko Kovačević, rukovodilac ove Laboratorije, istakao je da ovo dokumentovanje stanja olupine kraljevske jahte “Rumija” ima višestruki značaj.
“Konačno smo u mogućnosti da sagledamo stvarno strukturno stanje jahte 'Rumija' u cijelini i detaljima i da razumijemo nivo ostećenja. Podaci prikupljeni ovim metodom su od velike važnosti za buduće zaštitne mjere, praćenje i očuvanje lokaliteta. Takođe, digitalizacija jahte 'Rumija' otvara mogućnost upotrebe naprednih 3D tehnologija kako bi istorijska priča ovog lokaliteta doša do šireg auditorijuma", zaključio je Kovačevič pod čijim je rukovodstvom LAP već napravila slične digitalne 3D modele nekoliko olupina potopljenih brodova i aviona u crnogorskom podmorju a koje sada zahvaljujući tome, u tzv. virtuelnoj realnosti, mogu posjetiti ne samo ronioci, već i najšira javnost.
( Siniša Luković )