Elektronske usluge pokretač digitalne transformacije u Crnoj Gori

Digitalizacija je pokretač društvenog i ekonomskog napretka, sredstvo za unapređenje kvaliteta života građana i temelj za efikasniju, inkluzivniju i moderniju javnu upravu, pokazali su rezultati projekta „E-usluge i digitalna infrastruktura kao odgovor na COVID-19“.

Projekat, čiji je završetak danas obilježen u holu tehničkih fakulteta Univerziteta Crne Gore, finansirala je Evropska unija (EU), a sproveo Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u Crnoj Gori, u saradnji sa Ministarstvom javne uprave.

Cilj projekta je bio osnaživanje digitalne transformacije Crne Gore i postavljanje temelja za dugoročni razvoj.

Iz UNDP-a su kazali da je kroz završni događaj prikazana i interaktivna izložba QR kodova, kroz koju su posjetioci i posjetiteljke mogli saznati više o razvijenim elektronskim uslugama i rezultatima projekta.

Među tim uslugama i projektima su novi portal e-Uprave, portal Otvorenih podataka, napredni e-servisi namijenjeni roditeljima i studentima, digitalizovani servisi iz oblasti kulture, kao i brojne druge usluge koje karakterišu inovacije u digitalnom upravljanju.

Kako su naveli iz UNDP-a, projekat, koji je sprovođen od 2021. godine, ubrzao je digitalizaciju javnog sektora.

„Kreirano je više od 45 novih elektronskih usluga dostupnih građanima i građankama, nevladinom sektoru, akademskoj i poslovnoj zajednici, uključujući jednostavan i brz upis djece u vrtiće, škole i fakultete“, navodi se u saopštenju.

Ističe se da uspješnost tih inicijativa pokazuje podatak da je čak 90 odsto studenata i studentkinja upisalo fakultet online od uvođenja te usluge.

„Portal e-Uprava omogućio je jednostavan pristup ključnim uslugama, a servisi za nevladine organizacije, političke partije i sektor kulture su posebno razvijeni, skraćujući vrijeme i štedeći novac korisnika i korisnica“, dodaje se u saopštenju.

Iz UNDP-a su rekli da su jačanje institucionalnih kapaciteta kroz obuku nove generacije stručnjaka u javnoj upravi u oblastima digitalnog upravljanja i sajber bezbjednosti, opremljenost institucija na lokalnom i centralnom nivou tehnologijom i ekspertizom, te primjena vještačke inteligencije u donošenju odluka i pružanju usluga, dio rezultata projekta.

Kako su dodali, više od polovine građana Crne Gore upoznato je sa postojanjem elektronskih usluga.

Ministar javne uprave Maraš Dukaj istakao je da razvoj digitalne transformacije nije moguć bez stalne međuinstitucionalne saradnje, te kontinuiranog, predanog rada i truda, zahvaljujući kojima se danas može govoriti o razvijenim i implementiranim prioritetnim elektronskim uslugama.

On je rekao da unapređenje elektronske uprave u Crnoj Gori zahtijeva kontinuitet, ne samo zbog potrebe usklađivanja sa zakonskim regulativama i praksom EU, već i stalnog usklađivanja sa IT rješenjima, koja se brzo unapređuju.

Dukaj je ukazao da je krajnji cilj projekta zacrtan na početku - podizanje svijesti građana i privrede o prednostima korišćenja digitalnih servisa.

"Smatram da su zacrtani ciljevi postignuti, ali da na putu stvaranja otvorene i održive elektronske uprave u Crnoj Gori imamo još dosta posla”, kazao je Dukaj.

Stalna predstavnica UNDP-a u Crnoj Gori, Ekaterina Paniklova, poručila je da je taj projekat najbolji primjer kako se, uz snažnu podršku i partnerstvo, vizija pretvara u konkretne rezultate.

Ona je podsjetila da je projekat odgovorio na hitne potrebe društva u jeku pandemije COVID-19, postavljajući temelj za modernizaciju javne uprave.

„Rezultati ovog projekta postavljaju temelje za društvo koje je inkluzivno, efikasno i sigurno, ističući transformativni potencijal digitalizacije. Ovaj napor u skladu je sa posvećenošću UNDP-a podsticanju održivih, etičkih i otpornijih digitalnih ekosistema koji nikoga ne zapostavljaju“, navela je Paniklova.

Ona je rekla da, kroz integraciju inovacija i održivosti, ta transformacija podržava reformu javne uprave Crne Gore, ističući njenu usklađenost sa Ciljevima održivog razvoja i Agendom 2030.

„Pored toga, ona dodatno jača reformske obaveze zemlje prema EU, posebno kad je u pitanju modernizacija javne uprave kroz digitalizaciju. Ove inicijative pokazuju da digitalna transformacija nije samo alat za ekonomski rast i efikasnost javnih usluga, već i osnov društvene otpornosti i osnaživanja u suočavanju sa budućim izazovima”, navela je Paniklova.

Ambasador Evropske unije u Crnoj Gori, Johan Satler, kazao je da su, urpkos izazovima i preprekama, kao što su bili pandemija i sajber napad, EU, UNDP i Vlada Crne Gore uspjeli da uspješno spovedu projekat i razviju više od 40 novih e-usluga.

„Danas gotovo svaki roditelj upisuje svoje dijete u vrtić putem interneta, a studenti više ne čekaju u redovima za jednostavne administrativne poslove“, rekao je Satler.

Kako je dodao, te promjene mogu djelovati kao sitnice, ali one predstavljaju primjer dobre uprave i odražavaju ono što građani očekuju od svojih vlada.

„Ovo nije samo tehnologija – to je ulaganje u budućnost Crne Gore, budućnost definisanu transparentnošću, inkluzivnošću i inovacijama, u skladu s onim što većina zemalja EU već radi“, rekao je Satler.

On je istakao da je, u tom smislu, EU bila i da ostaje pouzdan partner Crne Gore.

„Kroz instrumente poput IPA, Digitalne Evrope, Investicionog okvira za Zapadni Balkan (WBIF) i novih inicijativa - Plana rasta i Reformske agende, pružamo podršku usklađivanju Crne Gore s EU standardima i nudimo dosad neviđenu podršku reformskim naporima“, kazao je Satler.

( MINA )