Cijene ljekova ne zanimaju nikoga

Uprkos čestim žalbama na cijene medikamenata u Crnoj Gori, niko od pojedinaca, državnih organa i nevladinih organizacija nije dostavio predloge, sugestije i komentare u vezi sa budućim zakonom o ljekovima.

Ministarstvo zdravlja u junu ove godine uputilo je poziv zainteresovanoj javnosti da se uključi u početnu fazu pripreme novog propisa o ljekovima, ali se tokom konsultacija koje su trajale 20 dana niko nije javljao. Samo nekoliko mjeseci prije toga na protestu ispred Fonda za zdravstveno osiguranje saopšteno je da plaćamo drakonske cijene ljekova i monopol, zbog namještenih i koruptivnih zakona.

Iz Ministarstva zdravlja, u maju ove godine, odgovarajući na pitanja “Vijesti” kazali su da će u narednom periodu raditi na tome da ograniče cijene ljekova koji se kupuju u apotekama i to kroz izmjenu Zakona o ljekovima i da će veoma važan faktor biti ishod rezultata javne rasprave.

Iz resora kojim rukovodi Vojislav Šimun “Vijestima” su krajem prošle sedmice odgovorili da je Nacrt Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o ljekovima u fazi izrade, a da nije bilo zainteresovanih subjekata za učešće u konsultacijama.

“Ministarstvo zdravlja je u junu mjesecu tekuće godine uputilo javni poziv zainteresovanoj javnosti (organima, organizacijama, udruženjima i pojedincima) da se uključe u početnu fazu pripreme navedenog zakona i svoje inicijative, predloge, sugestije i komentare dostave, u pisanom i elektronskom obliku Ministarstvu zdravlja, a u skladu sa Uredbom o izboru predstavnika nevladinih organizacija u radna tijela organa državne uprave i sprovođenju javne rasprave u pripremi zakona i strategija. Konsultacije su trajale 20 dana, od dana objavljivanja javnog poziva na internet stranici Ministarstva zdravlja i Portalu e-uprave”, pojasnili su iz ovog resora.

Kazali su da u periodu određenom za konsultovanje zainteresovane javnosti nije bilo dostavljenih inicijativa, predloga, sugestija i komentara, o čemu je sačinjen Izvještaj o obavljenom konsultovanju zainteresovane javnosti.

Poslanici Pokreta Evropa sad (PES) Dane Marković i Dragana Vukčević dostavili su Skupštini Predlog zakona o dopuni Zakona o ljekovima kojim bi se zakonski ograničile cijene ljekova koji se izdaju na recept, a ne nalaze na osnovnoj i doplatnoj listi. Pozitivno mišljenje na predlog dvoje poslanika dao je i ministar Šimun.

“Zakonom o ljekovima propisano je da Vlada utvrđuje kriterijume za formiranje maksimalnih cijena ljekova za humanu upotrebu koji su u prometu u Crnoj Gori, a nalaze se na Listi ljekova, a nije propisano da utvrđuje kriterijume po kojima se formiraju cijene ljekova koji se ne nalaze na listi, a čiji je režim izdavanja na recept, što ima za posljedicu da su cijene tih ljekova na tržištu Crne Gore značajno veće u odnosu na cijene u okruženju”, piše u mišljenju ministra Šimuna dostavljenom generalnom sekretarijatu Vlade.

Navodi se da nekontrolisano formiranje cijena tih ljekova koji nisu na listi, odnosno ne padaju na teret obaveznog zdravstvenog osiguranja, a čiji je režim izdavanja na recept, doprinosi da su manje dostupni pacijentima zbog platežne moći.

Cijene ljekova koji se propisuju i izdaju na teret Fonda za zdravstveno osiguranje - takozvana pozitivna lista, ograničene su Uredbom o formiranju maksimalnih cijena lijeka.

Maksimalna cijena tih ljekova formira se na bazi izračuna prosječnih cijena ljekova u referentim državama koje određuje država, trenutno Srbija, Rumunija i Češka, na način da ona može biti maksimalno 95 odsto prosječne cijene u te tri zemlje za originalne ljekove.

Takođe, cijene ljekova sa pozitivne liste formiraju se u direktnim pregovorima između proizvođača i Ministarstva zdravlja, a osnovna i doplatna lista ažuriraju se tri puta godišnje, pa i cijene koje država utvrđuje. Država sama bira referentne zemlje za koje smatra da su prepoznate po pristupačnim cijenama ljekova, a kao dodatni, korektivni faktor, uzima se u obzir to da su zemlje koje imaju neuporedivo veće tržište od Crne Gore, samim tim i niže cijene. Sa druge strane, za ljekove za koje država smatra da ne pripadaju korpusu esencijalnih za zdravlje stanovništva (takozvana negativna lista), a koje građani plaćaju iz džepa, cijene određuje proizvođač, a korektivni faktor može biti konkurencija, što najčešće dovodi do snižavanja cijena.

Ukupna potrošnja ljekova na teret države i iz džepa građana u prošloj godini iznosila je oko 171,8 miliona eura, što je za oko 26,3 miliona više u odnosu na 2022.

( Ana Komatina )