Gradnju stanova diktiraju cijene i euribor

Projekat “1000 plus” koji građanima omogućava da riješe stambeno pitanje po povoljnijim uslovima, mogao bi se nastaviti u narednoj godini ako se stabilizuju cijene stanova i visina euribora.

Za petu fazu ovog projekta su zainteresovani svi koji u njemu učestvuju, i Banka za razvoj Savjeta Evrope (CEB), Vlada i komercijalne banke.

To su “Vijestima” zvanično kazali iz Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine kojim rukovodi Slaven Radunović.

Vlada je u budžetu za narednu godinu planirala pozajmicu od 10 miliona eura kod CEB-a za finansiranje pete faze ovog projekta, čime je planirano da se obezbijedi podrška za rješavanje stanovanja za oko 300 domaćinstava. Ukupna vrijednost te faze je 20 miliona eura, od kojih 50 odsto iznosa obezbjeđuje država kreditom kod CEB-a, a drugu polovinu komercijalne banke.

Iz ovog resora su istakli da je uzimanje kredita bilo planirano i kroz Zakon o budžetu 2023. i 2024. godine, ali da to nije urađeno jer su uslovi bili nepovoljni. Pojasnili su da je za to prvenstveno odgovorna visoka cijena metra kvadratnog i visoke stope euribora (4 odsto).

Euribor je prosječna kamata po kojoj grupa izabranih evropskih banaka međusobno pozajmljuje novac.

Naglasili su da Vlada zaključuje ugovor o kreditu sa CEB-om, i to po kamatnoj stopi koja ne može biti manja od vrijednosti euribora, pa se zato prethodno mora utvrditi da li sa aspekta državnih finansija može sklopiti ugovor o kreditu.

“Međutim, imajući u vidu da je u euribor u padu i sada iznosi oko 3 odsto, cijenimo da je potrebno u Zakonu o budžetu za 2025. godinu otvoriti mogućnost sklapanja kreditnog aranžmana sa CEB-om za navedeni iznos tokom naredne 2025. godine, naravno ukoliko se procijeni da su i ostali uslovi za realizaciju projekta povoljni. Znači, ukoliko se ispune uslovi, prvenstveno stabilizacija cijena stanova i visina euribor-a u narednoj godini je moguće raditi na pripremi pete faze. Budući da je realizacija svih faza bila uspješna u svim segmentima i kao takva ocijenjena od strane građana i predstavnika CEB-a, svi učesnici su i dalje zainteresovani za nastavak istog”, kazali su iz Ministarstva.

Naglasili su da je ovaj projekat socijalnog stanovanja namijenjen onima sa srednjim i nižim primanjima koji ne mogu riješiti stambeno pitanje i da se sprovodi od 2010. godine. Istakli su i da su do sada uspješno završene četiri faze, kroz koje su 1.532 domaćinstva odnosno 4.000 građana, riješili stambeno pitanje.

“Kroz projekat je Vlada obezbijedila kamatnu subvenciju za komercijalne hipotekarne kredite da bi građanima omogućila nisku kamatnu stopu tokom cijelog perioda otplate kredita. Vlada će kroz projekat nastojati da poveća pristup stanovanju domaćinstvima koja ispunjavaju uslove kroz program dodjele dugoročnih hipotekarnih kredita sa značajnim socijalnim efektima, da podsticaj građevinskom i bankarskom sektoru sa ciljem povećanja ekonomske aktivnosti na tržištu nepokretnosti, sa posebnim naglaskom na podsticanje građenja stambenih objekata u skladu sa kriterijumima zaštite životne sredine i ekološkim standardima gradnje i stvori “bankovne” potraživačke grupe na stambenom tržištu”, naglasili su iz ovog resora.

Ponovili su i da stambena pitanja građana planiraju rješavati po povoljnim uslovima i kroz realizaciju projekta “Velje brdo”, za koji su, kako tvrde, u toku pripremne aktivnosti.

Vlada je ovaj projekat predstavila sredinom septembra pred lokalne izbore u Podgorici, kada je premijer Milojko Spajić kazao da bi prvi stanari mogli da se usele već sredinom 2026. I ovaj projekat je u predlogu budžetu Vlade za narednu godinu, sa 10 miliona eura. U projekcijama budžeta za naredne tri godine navedeno je da će u 2026. godini za projekat “Velje brdo” biti izdvojeno 17,6 miliona eura, a u 2027. još 22 miliona eura.

Ukupna vrijednost kompletnog naselja je procijenjena na 3,5 milijardi eura, dok bi sama infrastruktura, prema sadašnjim cijenama komunalnog opremanja, iznosila oko 600 miliona.

( Mirko Kotlaš, Goran Kapor )