Srbija: Tortura nad novinarima u slici, policija ćuti

Zašto policija i tužilaštvo ne reaguju na brutalne napade na novinare koji su se u Beogradu dogodili prije dvije nedjelje – pitanje je koje uznemirava javnost u Srbiji, posebno nakon što su se pojavile fotografije koje svjedoče o tom događaju? Nekoliko beogradskih medija objavilo je slike zabilježene na skupu tokom polaganja predsjedničke zakletve Aleksandra Vučića 31. maja na kojima se vidi kako nasilnici, za koje štampa tvrdi da su obezbjeđenje vladajuće Srpske napredne stranke (SNS), dave i maltretiraju novinare i pojedine građane koji su protestovali protiv vlasti.

"Na ovim fotografijama vide se zastrašujuće razmjere terora nad novinarima. Zastrašujuće je nasilje ljudi iz tog obezbjeđenja, ako su oni uopšte iz nekakvog obezbjeđenja jer više djeluju kao kriminalci koju tu kao rade za Srpsku naprednu stranku, ili ko ih je već tu doveo", rekao je za RSE Perica Gunjić, novinar Cenzolovke, sajta o slobodi medija koji je objavio fotografije.

Na fotografijama koje su emitovane na jednom svjetskom stock servisu, dostupnom medijima i svim zainteresovanim korisnicima, vide se civili izrazito krupne građe koji fizički nasrću na novinare, stežu ih oko vrata zahvatom koji se u borilačkim veštinama zove "kragna", i po dvojica ih nose, odvode i guraju sa lica mjesta, dok se žrtve guše i slabašno opiru napadu nepoznatih nasilnika, a na samo par metara odatle je uniformisana policija koja ne reaguje i kao da ne vidi šta se dešava.

Među napadnutima bila je novinarka lista "Danas" Lidija Valtner, koja je ispred Narodne skupštine, gdje su bile okupljene pristalice vladajuće SNS, dobila pretnje da će joj razbiti telefon jer slika nasilje nad jednim demonstrantom protiv vlasti.

"Otimali smo se oko telefona nekoliko sekundi i onda sam osjetila da me neko treći hvata otpozadi, gura i nosi ka Pionirskom parku. Bila sam u šoku šta mi se dešava. Nisam mogla da vjerujem da su spremni na tako nešto", kaže Lidija Valtner.

Iako za svaku policiju, bar prosječno efikasnu, ima više nego dovoljno elemenata za rasvjetljavanje očiglednog nasilja nad novinarima i građanima, to se još nije dogodilo.

Kako je moguće da napadači još nisu uhapšeni i procesuirani, pitali smo bivšeg koministra policije Božu Prelevića.

"Oni mogu biti identifikovani za dva minuta. Ali oni neće biti identifikovani ni za 20 godina. Osim ukoliko dođe do promjene političkog i vrijednosnog sistema u ovoj zemlji. Po istom sistemu ti ljudi su angažovani devedesetih godina, vrlo je vjerovatno da dio njih ima veze i sa navijačima koji su nedodirljivi. Njihovo pojavljivanje na ulici je ozbiljan alarm sa pitanjem gdje mi to idemo i šta nas čeka kada tamo dođemo", ocenjuje Prelević.

Vučićevo izvinjenje

Dan poslije brutalnog napada na predstavnike medija koji su izveštavali o njegovom preuzimanju dužnosti, prvog dana na funkciji šefa države prilikom posjete kasarni u Pančevu, Aleksandar Vučić rekao je da ne zna za napade na novinare, da nisu prijavljeni policiji, ali da se izvinjava i osuđuje ako ih je bilo.

"Izvinjavam se i u ime onih koji su htjeli da provociraju na tim skupovima, i novinarima koji su htjeli te provokacije da snime se naročito izvinjavam. Čak i onima koji su željeli da se sukobljavaju sa onima koji su tu bili zakonito a dolazili su nezakonito", rekao je premijer.

U danu napada na novinare građani su u centru Beograda viđali grupe kratko ošišanih, nabildovanih i istetoviranih muškaraca, koji su im pojavom uterivali strah, ali su oni ostali neidentifikovani iako se pretpostavlja da su mogli učestvovati u nasilju koje se tada dogodilo. Novinarska udruženja u Srbiji zatražila su od nadležnih da hitno identifikuju, procesuiraju i kazne osobe koje su napale i maltretirale novinare.

"Za mene nema sumnje da iza toga stoji, u najmanju ruku, Srpska napredna stranka i aktuelna vlast. Zbog toga što je u pitanju bio događaj koji su oni organizovali i za koji snose odgovornost. Suština je da se zastraše novinari, da se izvrši pritisak i na to malo preostalih nezavisnih i hrabrih, da više ne bi pisali o stvarima koje nisu po volji Aleksandra Vučića i vrha države", zaključuje novinar portala Cenzolovka Perica Gunjić.

U vezi sa ovim slučajem, Radio Slobodna Evropa poslao je upit Ministarstvu unutrašnjih poslova Srbije. Do zaključenja ovog teksta RSE od MUP-a nije dobio odgovore na pitanja: Kada će policija uhapsiti ljude koji su tukli novinare u Beogradu tokom polaganja predsedničke zakletve Aleksandra Vučića? Zašto ljudi koji su napali novinare još nisu uhapšeni? Zašto policija prisutna na licu mesta nije reagovala i uhapsila nasilnike? Da li MUP ima foto i video zapise nasilnika? Da li je MUP Srbije u stanju da garantuje bezbjednost novinarima i svim drugim građanima i obezbjedi javne skupove?

( Radio Slobodna Evropa )