"Plavi kit": Lažna vijest koja je postala pravi problem

Igra nazvana "Plavi kit" puni naslovne strane širom Evrope i svijeta, a stigla su i zvanična upozorenja policijskih snaga o opasnosti te igre što je zabrinulo brojne roditelje.

"Plavi kit" je izazov u kom učesnici dobijaju od administratora igre 50 izazova koje treba da ispune, a oni idu od horor filmova, slušanja određenih pjesama do samopovređivanja. Navodno, 50. dana se od učesnika traži da izvrše samoubistvo.

Naziv igre potiče od ustaljenog vjerovanja da su plavi kitovi skloni namjernom nasukavanju da bi umrli.

Ovo nije prva online igra koja je izazvala ovu vrstu zabrinutosti. jer je prije četiri godine bio popularan Neknominate izazov koji su povezivali sa više smrti tinejdžera u Irskoj i Velikoj Britaniji.

Online izazovi se vrlo lako šire internetom jer im ne treba podrška mejnstrim medija, treba se samo sjetiti Ice Bucket izazova koji je bio popularan i u Crnoj Gori, iako je umnogome bio obesmišljen jer većina učesnika nije doista donirala novac.

Nije lako tačno utvrditi kada je ova igra prvi put počela da se pominje, ali je prošle godine povezivana sa smrću 130 tinejdžera u Rusiji. Međutim, osim nasumičnih novinskih članaka nema niti jedne potvrde između tih smrti i navodnog izazova.

Mnogi mediji navode da je izazov upravo i nastao u Rusiji, a ruska Novaja Gazeta je objavila svojevremeno tekst u kojem detaljno opisuje igru i navodi da je vjerovatno odgovorna za smrt barem 80 tinejdžera. Radio Slobodna Evropa je nakon toga istraživao priču i utvrdio da nema niti jednog dokaza o povezanosti tog izazova i samoubistva tinejdžera.

Potpuno su sumnjive i priče o navodnom kreatoru igre Filipu Budejkinu koji je u zatvoru zbog toga što je inspirisao više djevojaka da se ubiju u izazovu i to navodno priznao. Međutim, ti izvještaji o priznanju su objavljeni samo u ruskim tabloidima, a potom u maju ove godine preuzeti od strane brojnih evropskih tabloida.

Budejkinov advokat je za RSE kazao da je njegov klijent pritvoren zbog sumnje da je povezan sa jednim slučajem samoubistva, iako je u početku bio povezivan sa 15, i da smatra da je zatvoren samo zbog velikog pritiska javnosti.

Skoro je izvjesno da je "Plavi kit" školska verzija izmišljenih vijesti, ali je nevjerovatno širenje tih informacija u međuvremenu kreiralo pravi problem.

Inspirisani izvještajima medija, mnogi mladi, ali i stariji, koriste strah i radoznalost o temi, da ohrabruju druge da se samopovrjeđuju, da ispunjavaju izazove i potom to postavljaju online uz objašnjenje da se radi o "Plavom kitu".

Upravo su interes medija na tom nivou, kao i reakcije zvaničnih institucija, bile razlog brojnim kritikama jer su (ne)namjerno pomogli širenju priče. Takođe, banalizuje se i sam problem samoubistava kod djece tako što se pripisuje online izazovima, a većina ozbiljnih istraživanja je pokazala da je samo 0.6% samoubistava počinjeno zbog nečeg što se desilo na internetu.

Porodični razlozi i psihički problemi su dominantan razlog samoubistava, čak i u slučaju djece koja su igrala igru, jer je istraživanje RSE pokazalo da su brojni tinejdžeri ostvarili kontakt sa administratorima "Plavog kita", ali odmah odustali od igre jer su samo bili radoznali da li ona postoji.

Plavi kit otvara pitanje uticaja medija i moći interneta, te jasno naznačava potrebu za digitalnom medijskom pismenosti i izazova koje lažne vijesti predstavljaju za mlade ljude. Možda je u nekom trenutku to i bila samo lažna vijest, ali sada je definitivno stvar za brigu.

( Vijesti online )